El premio de apostar por el rural

Trasdeza Natur y Turisa Galicia están entre las ocho iniciativas galardonadas por Agader con 10.000 euros cada una como reconomiento a su apuesta por la innovación y la consolidación del medio rural gallego

María José Tallón y su marido, Rosendo Estévez, en su huerta, muestran fresas recién recogidas y piezas ya deshidratas junto a la máquina que las procesa. B. PAZ
photo_camera María José Tallón y su marido, Rosendo Estévez, en su huerta, muestran fresas recién recogidas y piezas ya deshidratas junto a la máquina que las procesa. B. PAZ

La Axencia Galega de Desenvolvemento Rural dio a conocer esta semana los ganadores de la novena edición de los premios que convoca para distinguir las iniciativas más destacas del año y que serán entregados el próximo 14 de septiembre en una ceremonia en la Cidade da Cultura. Dos de los ocho reconocidos son proyectos impulsados por silledenses. En la sección de Innovación Tecnolóxica, el jurado eligió la propuesta de la explotación agraria Trasdeza Natur, que está experimentando con una máquina de deshidratado natural que funciona con energía solar. En el apartado de Turismo, la victoria fue para Turisa Galicia, empresa con sede en Silleda creada por un joven de la localidad y su socia, natural de Cangas do Morrazo. La firma ofrece rutas alternativas por la Ribeira Sacra.

"Coa máquina de deshidratado vimos a oportunidade de transformar e darlle máis valor ós nosos excedentes"

En la casa natal de Cardigonde, en la parroquia de Cortegada, otrora tienda de ultramarinos y almacén de venta de piensos situada al pié del antiguo camino de los arrieros, María José Tallón montó el taller en el que ahora investiga para sacar nuevos productos elaborados con lo que cultiva en su huerta cien por cien ecológica de 6.000 metros cuadrados, anexa al inmueble.

Una de sus últimas apuestas es la fruta deshidratada que procesa con la máquina por la que acaba de recibir el premio y que fue diseñada por expertos de la Universidad de Santiago de Compostela, entidad con la que su explotación tiene un proyecto de colaboración. "A tecnoloxía do prototipo desenvolvérona eles. Nós incorporámolo á horta e con eles imos valorando a necesidade de realizar melloras e vendo se funciona ben ou non. Estamos manexando a información entre ambos", explica.

"Coa idade que tiña e cos rapaces pequenos buscar traballo fóra era absurdo. Empezamos coa horta coa idea de montar o traller"

ÚNICA EN GALICIA. Es la primera máquina de sus características en funcionamiento en Galicia y una oportunidad que Trasdeza Natur vio para "transformar e darlle máis valor ós nosos excedentes, porque o fresco é complexo, dado que por aquí todo o mundo ten a súa horta", apunta Rosendo Estévez, el marido de Tallón, quien echa una mano en la explotación por las tardes.

Pensaron también en procurar la máxima economía, de ahí la elección de la energía solar. "Investigamos onde podiamos localizar deshidratadores solares. Aquí en España non hai. Si en Sudamérica onde este mundo está máis desenvolvido. Xa estabamos a piques de traer un de México cando, nunha conversa, soubemos que a Universidade tiña un prototipo para as algas e que xa probaran con kiwi. Contactamos con eles e funciona!", sostiene Estévez.

"Presentamos ós premios o proxecto que tiñamos de transformación dos nosos produtos a través do deshidratado solar porque é a parte principal que temos dentro do taller", señala la silledense, economista de formación. El aparato es un equipo autónomo que dispone de una placa solar fotovoltaica que hace funcionar un ventilador que se activa cuando la temperatura se eleva. Esta no debe sobrepasar los 50 grados centígrados.

OBLEAS DE HORTALIZAS. Hace tres meses que iniciaron las pruebas, empezando por deshidratar fresas, la fruta de la temporada. La idea es continuar con "tomate, pemento, cabaciña e incluso leituga", explica Estévez. "Estamos facendo experimentos para sacar papel de froitas e hortalizas", una especie de obleas comestibles. "Xa fixemos láminas de fresa. Primeiro facemos puré e logo deshidratámolo e está riquísimo", apunta la agricultora.

"A Ribeira Sacra e a zona de Trives e Manzaneda sempre foron lugares con moitas posibilidades e pouco explotados"

Particulares y profesionales serán su mercado. La fruta deshidratada que presenten a modo de snack será un bocado pensado más para los primeros y se venderá en tiendas especializadas, "aínda que tamén os restaurantes a utilizan moito para postres e pastelería", añade Tallón. Las obleas irían más enfocadas a la restauración.

Trasdeza Natur es un proyecto que nació en el momento en que Tallón se quedó sin empleo. Fue una de las despedidas en el ERE de la Fundación Semana Verde en 2014. "Coa idade que tiña e cos rapaces pequenos, buscar traballo fóra era unha idea absurda. Xa tiña horta para autoconsumo, pero empecei a dedicarlle máis tempo e a formarme. Queriamos facer algo máis. Empezamos coa horta ecolóxica, pero xa enseguida tiñamos na mente a idea de montar o taller para o transformado de produto", reconoce Tallón.

En este momento experimenta con la elaboración de «marmelada de grosella con viño Mencía, de grosella con flor de sabugueiro ou de jalea de fresa con pétalos de rosa», apunta.

TURISA GALICIA MARTIÑO NOVO

RUTAS PERSONALIZADAS. El ingenio también está detrás de Turisa Galicia, el proyecto emprendido por el silledense Martiño Novo, natural de la parroquia de Graba, aunque residente en Castro Caldelas, y por la morracense Rocío Blanco. Ambos fueron compañeros de estudio en un máster de Turismo. Fue esta última la que se trasladó a vivir a Chantada por motivos laborales "e a min xa sempre me gustou moito esa zona", admite Novo. Más tarde, a ella le surgió trabajo en Londres, por lo que ahora es él quien se encarga de atender la empresa, en la que hace de guía acompañante. Cuenta también con un empleado que realizar las labores de chófer.

La firma ofrece rutas personalizadas de un día de duración, con la posibilidad de disfrutar de un catamarán privado o de un 'Escape Room', un juego consistente en encerrar a un grupo de personas en una habitación con enigmas que deben resolver para poder salir en el menor tiempo posible. Turisa Galicia también brinda la oportunidad de visitar a productores locales para ver cómo trabajan, así como conocer pequeñas bodegas "que, ó final, son a esencia da Ribeira Sacra", asegura Novo. Así es que "ofrecemos un pouquiño máis de calidade, parándonos nos detalles coa intención de que a visita sexa produtiva para o cliente e non unha simple excursión", añade el joven, de 27 años.

"A idea de facer rutas guiadas e de ensinarlle Galicia ó mundo xa a tiña dende hai moitísimo tempo, pero funo deixando ata que me vin na encrucillada da vida de que estaba aburrido de traballar para outros e de empregos que non me gustaban e dixen: ou agora ou nunca".

El proyecto empezó a funcionar el pasado mes de marzo. "Para min a Ribeira Sacra e a zona de Trives e Manzaneda sempre foron lugares con moitas posibilidades e pouco explotados. Facendo visitas a bodegas comentáronnos que agora había un 'boom' bastante importante, coincidindo coa publicación de Dolores Redondo que levou o Premio Plantea e coa emisión do programa de Jesús Calleja. Pódese dicir que a Ribeira Sacra está en auxe, tamén co Godello, que agora é o branco de moda" indica el silledense para argumentar el por qué de haber elegido la Ribeira Sacra como destino de explotación turística, una zona que, además, él conoce al dedillo.

Turistas españoles de fuera de Galicia están siendo hasta el momento sus principales clientes. Sin ir más lejos, la próxima semana espera a una familia con raíces gallegas pero "espallada polo mundo" que se reunirá en esta zona vitivinícola, y también a unos sevillanos.

Comentarios