Cándido Casás Escudero érguese sempre á mesma hora. Non máis tarde das dez da mañá, pero tampouco antes, porque "non hai moito que facer". O obrigado confinamento polo coronavirus apenas lle cambiou a rutina a este veciño de Vilariño, o de maior idade nesta aldea da parroquia de San Xoán, no concello de Poio, na que viven preto de 140 persoas.
"Se chego ao 21 de xuño farei 94 anos", apunta mentres pon a funda e as botas para ir preparar o millo para as galiñas, unha tarefa que fai todas as mañás subido ao tractor que hai no cuberto da súa casa, moi preto do galiñeiro. "Podo debullar unha, dúas ou tres cubetas. Depende do día", explica.
"Se chego ao 21 de xuño farei 94 anos", di mentres pon a funda e as botas para ir debullar o millo para as galiñas, unha tarefa que fai a diario
Para separar o gran do carozo usa outra espiga. E, de cando en vez, as mans. Tenas curtidas de cando traballaba como albanel, anos que bota en falla e dos que sempre se lembra. "Eu traballei moito. Moitísimo", subliña.
Cándido, ao que todo o mundo coñece polo apodo familiar, Pantumina, foi empregado da construción. Coma moitos outros, as penurias da ditadura franquista obrigárono a emigrar a Suíza, "só por dúas campañas", para manter a súa ampla familia, a máis numerosa de Poio.
Xunto á súa muller, Josefa Barral, coa que reside en Vilariño, tivo 16 fillos. "Eu non tiven ningún. Tívoos todos ela", comenta con retranca. Agora son 15, trala perda dun deles por enfermidade a unha idade moi temperá. "Un pau moi grande", engade.
O que máis bota en falta neste confinamento é reunir aos seus 15 fillos, 20 netos e oito bisnetos arredor dunha mesa
CEGO. Os días da corentena na casa de Cándido, na que viven tres dos seus fillos, son case sempre iguais. "O primeiro que fago cando me levanto da cama é lavarme. Logo vístome e almorzo. Despois poño a funda e baixo ao cuberto para debullar o gran para as galiñas. Ata o cuberto vou coa vara tocando a parede", sinala.
Cándido perdeu a vista dun dos ollos nun accidente doméstico hai case 31 anos. Lémbrao como se fora onte: "Foi un domingo. No 89. Estaba partindo leña. Eran ramas de carballo. E, nunha desas, cando ía fender un coto coa machada, saltoume unha estela e matoume".
A partires de entón, a súa visión foi a menos. "Dende hai dous anos xa non vexo nada", lamenta. "Pero dentro da casa sáfome ben. Vou apalpando. Cando estou fóra é outra cousa. Ando coa vara e sempre pegado á parede", explica.
"Non son un entendido do virus ese. Para iso que falen os que saben. Se fóra nunha soa nación... Pero esta peste é mundial!"
A pesares da súa cegueira, que limita os seus movementos, non hai día que non faga algo de exercicio. Sube e baixa a pequena costa que dá acceso á súa casa pegado ó muro da veciña. "Dou seis voltas. Seis. Cóntoas para saber o que ando", afirma. "E se chove métome no taller", di ao referirse ao cuberto, lugar onde realiza os quefaceres, que van dende debullar gran ata fender vimbias ou esfollar canas para traballar as viñas.
Cándido tamén está ao tanto das novas da epidemia do coronavirus. Non pode ler e tampouco lle gusta moito a televisión. O del é a radio. Durme con ela posta e non perde os informativos de Cadena Ser. Tampouco o programa La Opinión, un dos seus favoritos. "Escóitoo todo. Pero eu non son un entendido do virus ese. Para iso é mellor que falen os que saben. O único que sei é que é algo fóra do normal. Se fóra só nunha nación... Pero esta peste é mundial! Parece a fin do mundo", reflexiona.
O que máis bota en falta este nonaxenario de Vilariño é reunir a toda a familia arredor dunha mesa e botarlle unha peza. Encántalle cantar e que o oian. Quere volver facelo axiña, na presenza dos seus 15 fillos, 20 netos e oito bisnetos. "Aquí non vén ninguén a visitarme. Non se pode. Chaman por teléfono", afirma. "Y así pasan los días... Y yo desesperando", conclúe reproducindo parte da letra da canción Quizás, quizás, quizas.
