A coordinación lusa en infraestruturas ameaza tamén os cruceiros en Galicia

O Queen Vitoria despediu a tempada de cruceiros de 2018 en Galicia cunha escala o pasado 22 de decembro no porto de Vigo. AEP

Oporto recibiu máis buques turísticos que A Coruña ou Vigo en 2018. É a primeira vez que se dá este sorpasso, que parece xa irreversible a pesar de que os portos galegos confían en mellorar as súas cifras este ano

Por aire e, agora, tamén por mar. A exemplar estratexia de Portugal na xestión e coordinación das súas infraestruturas capta centos de miles de turistas cada ano. Son cada vez máis, e tamén crece a percepción de que moitos deles —sobre todo os que recalan no norte do país— poderían estar visitando Galicia se os aeroportos da comunidade non tivesen un terzo de conexións internacionais que Sá Carneiro ou se as principais navieiras de cruceiros non apostasen por amarrar os seus buques na flamante macroterminal de Leixõé —froito da fusión dos portos do Porto e Viana do Castelo— en lugar dos vigueses peiraos de Bouzas.

Outra vez, a cidade do Douro é a ameaza. E o sector turístico, sobre todo o olívico, teme que cos cruceiros pase algo parecido ao ocorrido cos aeroportos, onde as cifras anuais de pasaxeiros de Sá Carneiro —que comezou o século con números parellos a Lavacolla— antóllanse xa inalcanzables para as terminais galegas, pois entre as tres non suman nin a metade de viaxeiros que a do país veciño.

En cruceiristas a situación aínda parece reversible, pero a alarma xa se acendeu nas dársenas galegas ante a deriva que marca o último balance de pasaxeiros. No porto de Vigo, tradicionalmente a porta de entrada do turismo marítimo na comunidade, só atracaron 67 cruceiros en 2018, con 151.000 pasaxeiros a bordo. Son catro embarcacións menos que un ano atrás e case a metade das 118 que chegaron á cidade en 2011, cando arribaron 247.000 viaxeiros. A do exercicio pasado é a segunda peor cifra da última década.

O efecto Leixõé non se deixa notar tanto na Coruña, aínda que o seu peirao tampouco se está beneficiando do empuxe luso, como cabería esperar nun principio debido a que a distancia con Porto —ideal para travesías dun día— facíaos aliados sobre o papel. A dársena herculina chegaron 93 cruceiros o pasado 2018, menos que os 121 arribados en 2017. Os pasaxeiros, así mesmo, descenderon de 184.000 a 178.000 dun ano a outro, segundo datos que proporcionou a Autoridade Portuaria a AGN. Son números que consolidan o ‘sorpasso' coruñés sobre Vigo, que se consumou en 2017 tras anos de hexemonía olívica. E se a diferenza non é aínda maior é porque aos peiraos de Bouzas arriban buques de maior capacidade, algúns dos cales duplican en número de pasaxe aos que chegan á Coruña.

Incluso as dársenas de Ferrol e Vilagarcía, que rexistran un tráfico case testemuñal, tamén descenden —os peiraos departamentais pasaron de 20 cruceiros en 2017 a 14 o ano pasado e os arousáns, de tres a un—.

Son datos que contrastan cos da macroterminal de Leixõé, que presume de pechar 2018 con 113 cruceiros e 120.000 pasaxeiros recibidos. Un ano antes eran cen buques con 95.000 viaxeiros a bordo, 20.000 máis que os que arribaron en 84 naves en 2016, nunhas estatísticas que confirman a progresión fulgurante da dársena portuguesa, que, a pesar de comezar a carreira coas galegas cunhas cifras moito máis modestas, xa vira a toda máquina e co vento a favor das distintas administracións lusas.

LEIXÕÉ: ALZA A VISTA. Precisamente as autoridades portuarias que coordinan Leixõé xa tombaron o que parecía a última barreira de cara a facerse coa hexemonía do turismo marítimo no noroeste peninsular: a que marcan os 300 metros de límite de eslora que ata agora imposibilitaban que os buques maiores destas dimensións atracasen no Porto, beneficiándose desa circunstancia Vigo. Con todo, o pasado mes de setembro transcendía unha noticia que fixo cambalear os cimentos de Bouzas: Leixõé está acometendo obras de ampliación para dar abrigo a megabuques e xa fixo unha proba co Mein Schiff, de 315 metros de eslora. O resultado foi satisfactorio e, de feito, hai previstas escalas de auténticos colosos do mar para este ano.

Así as cousas, 2019 exercerá de xuíz das terminais de cruceiros galegas, desde as que seguen confiando en mellorar as súas cifras neste exercicio nunhas previsións que se poderían tachar de inxenuas. Vigo xa perdeu o trono do turismo marítimo do noroeste e A Coruña parece non beneficiarse como se esperaba da puxanza do Porto.

Mentres, Galicia segue batendo marcas con máis de 5 millóns de turistas, pero dá a sensación de que, aproveitando as sinerxías, poderían ser moitos máis.

Estratexia turística
O ‘hub' do Porto é o rival a bater
Os datos non fan mais que apoiar a coordinación de infraestruturas de Portugal, que catapultou o país a primeira liña do turismo mundial. É un feito que Lisboa e O Porto están de moda. As súas rúas, a gastronomía ou os seus viños son alicientes que maridan á perfección cunha boa rede de conexións aéreas internacionais e un porto referencia en cruceiros e mercancías.

No Porto peirao e aeroporto están a dez minutos en transporte público e, ademais, fanse publicidade mutua. A Administración lusa propúxose fai un lustro creouse un gran‘hub' turístico na desembocadura do Douro que xa é a referencia do noroeste peninsular. E debería ser o rival a bater por Galicia,aínda que Vigo siga mirando cara á Coruña e viceversa.
Tempadas
O mar tamén sedesestacionaliza
O turismo marítimo non escapa á tendencia xeral da desestacionalización e os cruceiros, que tradicionalmente tiñan como tempada alta desde abril a outubro, viaxan cada vez máis todo o ano. A proba está en que o porto da Coruña recibiu ao Balmoral o 3 de xaneiro, na escala máis madrugadora do ano na comunidade, e Vigo o día de Reis ao Queen Elizabeth, un coloso de case 300 metros de eslora que desembarcou na cidade a máis de 2.000 pasaxeiros coas luces de Nadal como reclamo.

Con todo, no campo da desestacionalización Galicia xoga co factor en contra do clima, o que non a fai tan flexible como o Mediterráneo ou incluso o norte de Portugal.