Levo case unha semana fóra de Israel. Estiven alí cinco semanas. Tivo todo o sentido do mundo ir para aló. O masacre do 7 de outubro cometido polos terroristas de Hamás foi iso, un masacre. Os terroristas mataron e queimaron centos de persoas. Non hai probas, ou polo menos eu non as vin e non puidemos oír testemuñas, por exemplo, de violacións. Con isto non digo que non sucedesen.
Tras visitar os kibutz faste unha idea da loucura do que alí aconteceu, pero unha cousa son os feitos e outra as narracións sen probas do que pasou. Eu vin sadismo, ensañamento, comportamentos arrepiantes. Contámolo así. Moitas cousas que a xente e o Exército nos pedía que contásemos, non as contamos, porque non vimos unha soa proba.
Por este primeiro parágrafo só, eu xa son, á vista de moitos israelís, un antisemita. Se non contas o que eles queren que contes, es antisemita. Se contas que xente inocente está a ser masacrada en Gaza polo Exército israelí, antisemita. Se cres que a vida dun neno palestino vale o mesmo ca dun xudeu, es antisemita. Se dis que se debería poder acabar con Hamás sen matar milleiros de palestinos, es antisemita. Se non chamas tampouco a todos os palestinos terroristas, antisemita...
Chega un momento, no que malia que non che importe o que che digan, o nivel de presión é tal que te cuestionas continuamente a ti mesmo se estás a facer ben o teu traballo. Un cuestionamento que non só é bon, é totalmente necesario na nosa profesión. Polo que non paso é por que me digan outros o que eu son ou deixo de ser. Por se quedase algunha dúbida, o antisemitismo, igual que o racismo, a homofobia ou calquera tipo de odio ou desprezo a un colectivo, non entra na miña cabeza.
Tamén é certo que despois de varias semanas en Israel, con visitas puntuais a Cisxordania, decateime de que malia o perverso dos actos do 7 de outubro, a perversión da resposta israelí a eles é infinitamente maior. Igual que en Ucraína falaba dun país gran de invadindo un pequeno aquí, obxectivamente, temos que falar dun Estado poderoso masacrando un pobo coa desculpa de querer acabar cun grupo terrorista. Quimioterapia para un resfriado.
Cando tentaba explicar esta visión, as poucas veces que cheguei nunha conversa até este punto, as preguntas sempre eran as mesmas: "E que podemos facer? Deixámonos matar? Marchamos do noso país?".
Eu puxen varias veces de exemplo o caso vasco: nos anos 80 e principios dos 90 en territorios como Guipúscoa, o partido que apoiaba o terrorismo tiña un apoio de arredor do 20 por cento dos votos nas eleccións e, supoño, a ninguén se lle ocurriu bombardear Mondragón para acabar cos terroristas. Non se pode saber cal é o grao de apoio que ten Hamás en Gaza porque hai máis dunha década que non votan, pero se cadra si que pode facerse doutro xeito.
"Antisemita! Podedes contar o que queirades, pero ti e mais eu sabemos a verdade do que aquí pasa". Isto díxomo un militar tras unha pequena liorta nun check point. A liorta fora causada por alguén do noso equipo ao sacar unhas fotos nun lugar no que non se podía, eu asumín a reponsabilidade por non terlle explicado ben as normas e non foi máis aló.
O que denota esa frase é unha interiorización da verdade suprema. "Deus está a castigarnos por non ter matado. Como lle pedira a Saúl, a todos os amalequitas (Samuel 15:2-3)" (1). Foi o que me dixo un rapaz canadiano preto dos Altos do Golán. Souben que a miña conversa con el rematara nese momento, non se poden refutar fes. O único que lle dixen é que ese exemplo xustificaría que un "mártir" musulmán estea agora a desfrutar das súas virxes no ceo. Levantou finalmente os ombreiros por resposta.
O odio respírase nas rúas de Xerusalén. Apartheid, esa expresión que desgraciadamente se volveu pór de moda, explica perfectamente como vive a poboación árabe en Israel. Os xudeus poden, e levan en moitísimos casos, armas. Non só pistolas, pola rúa ves rapaces, rapazas, pais de familia con armas longas colgando do ombro. Só poden os xudeus, un árabe cunha arma é un árabe morto.
Eu non sei que é o que terán na cabeza, pero asegúrovos que non me dá ningunha sensación de seguridade ver civís armados. Máis despois das veces que a xente se achegaba a nós, enfadada, despois dun directo para abroncarnos polo que dixeramos; por esa palabra que non lles gustara ou esa "obsesión da prensa europea por falar do que pasa en Gaza e esquecerse da dor israelí".
En Tel Aviv, na rúa, oes case falar máis castelán ca hebreo, así que sempre hai alguén disposto a correxirte. E os que non te entenden, igual. Ao rematar, preguntábannos que contaramos, e logo viña a reprimenda. Así cinco semanas, varias veces por día. Sempre que podiamos, faciamos as conexións dende o noso balcón onde ningún profesor de Ética Xornalística hebrea puidese aleccionarnos. Os xornalistas israelís mesmo cargaron cos do resto do mundo por contar que Israel asesinara case 40 compañeiros nun mes de guerra. En varios casos, como o do Líbano, semellan ataques deliberados. Din os xornalistas israelís que non estamos a ser xustos con eles e que damos unha visión sesgada do conflito. Así, tal cual.
É certo que nunca nos puxeron unha arma na cabeza para que dixésemos isto ou aquilo, pero a presión é total para que contes só a súa parte da historia. Chamadas continuas, convites a tours, cinco semanas despois, para ver o que fixeran os terroristas de Hamás, as mochilas que levaban os terroristas de Hamás, os vídeos que gravaran os terroristas de Hamás. As preguntas incómodas: "Canta xente puido morrer o 7 de outubro por fogo israelí?" [segundo varios asistentes ao festival cando intentaban escapar eran tiroteados polos dous bandos]. "Non temos ese dato", dicían.
Despois de tanto tempo —e seguro que a porcentaxe de erros nese caso é mínima en comparación co resultado total— non se investigou que tipo de bala matara a cada unha desas persoas, malia coñeceren perfectamente —amosáronnolas— as que usaron os terroristas. Por suposto, son danos colaterais e estou seguro de que ningún xudeu foi asasinado adrede polo Exército israelí, pero o feito é que non teñen, ou non dan, o dato deses danos colaterais.
Non debemos esquecer que os terroristas teñen máis de 200 persoas inocentes secuestradas. Non o esquecimos un só día. Unha das persoas que me falou con máis claridade sobre o conflito foi precisamente Sergio, tío de dous dos secuestrados. El e a súa familia viven nun sinvivir dende o 7 de outubro. Sergio contoume que non pode evitar sentir algo dentro del cada vez que se cruza cunha persoa árabe. El é o único que lle dá os bos días á rapaza que lle cobra no supermercado. Sabe que non todos son malos, pero non pode evitar o que lle pasa polo corpo.
Enténdoo. Un anaco despois da entrevista mandoume unha mensaxe: "Grazas por escoitar e por non xulgarme". O sufrimento que alguén que di iso leva por dentro só o pode saber esa persoa. Oxalá axiña se reúna cos seus sobriños. Oxalá os máis de 200 secuestrados volvan axiña á casa. Oxalá —do árabe hispánico law sha la, se Deus quer—. Inshallah era o que me dicía sempre Bilal, un dos nosos condutores, ao despedirse de nós cada día. É a mesma expresión no árabe actual e tamén en hebreo, eses dous pobos que malia todas as diferenzas actuais teñen tanto en común.
Do lado palestino hai, igualmente, unha visión moi parcial do conflicto. "Un musulmán non mataría nenos". Si, eu vin as fotos dos cadáveres. "Estás con Palestina ou con Israel?". Dende logo, non con Hamás. Son dous exemplos de conversa que tiven varias veces con xente palestina. Pero no seu caso a presión que poden exercer aos xornalistas é moito menor, inexistente case.
Saír de Israel foi un alivio. Alí haberá traballo aínda para meses e queda moito por contar durante anos, porque isto vai para anos. Mentres o mundo siga sen presionar ao Estado que mata milleiros de persoas isto ha continuar. A Hamás non se lle pode presionar, non está en ningunha institución internacional, non é un Estado, é un partido político e un grupo terrorista, só se pode loitar contra el. Contra el, non contra a xente que di representar.
Saír de Israel foi un alivio, durante uns días sentín que estaba na parte equivocada da historia. Agora, dende Islandia, agardando a erupción dun volcán que se fai esperar, sen presión, só agardo que aquelo remate axiña.
(1) "Así ha dicho Jehová de los ejércitos: "Yo castigaré lo que hizo Amalec a Israel al oponérsele en el camino cuando subía de Egipto".
3. "Ve, pues, y hiere a Amalec, y destruye todo lo que tiene, y no te apiades de él; mata a hombres, mujeres, niños, y aun los de pecho, las vacas, las ovejas, los camellos y los asnos".
