Acceda a todos os contidos da última edición do suplemento 'Táboa Redonda'
A BANDA INGLESA Radiohead tivo un novo éxito a semana pasada no festival de Glastonbury. Foi un tema que interpretaron horas antes da súa actuación. Logo de calar o cantante, Thom Yorke, o público aplaudiu con entusiasmo esa nova canción, tan inspirada e singular como as que compoñen o seu disco O.K. Computer, que cumpre agora vinte anos. Seica estaban facendo a proba de son.
Eu souben por Rafa López, do Faro, que fora un bulo propagado por Twitter, esa arma de confusión masiva. Lembraba o xornalista que un ridículo semellante viviuse en 1971, no primeiro macroconcerto benéfico de rock da historia, organizado polo exbeatle George Harrinson e polo músico hindú Ravi Shankar, e celebrado no Madison Square Garden, de Nova York. Shankar empezou a súa actuación, os espectadores seguían con respecto e curiosidade aqueles sons exóticos. Cando os intérpretes cesaron de tocar, os asistentes responderon con entusiasmo fascinado. Ravi Shankar agardou a que acabasen os aplausos para agradecer, non sen retranca: "Se aprecian tanto o noso xeito de afinar, espero que lles guste o concerto".
Esa reverencia, un tanto estúpida, dos seguidores cara aos artistas é un dos temas da novela gráfica Tamara Drewe (Sinsentido, 2010) de Posy Simmonds. Andei léndoo estes días baixo préstamo e recomendación de Marta Veiga. Ese tebeo é un melodrama non libre de humor ácedo que se desenvolve nun retiro para escritores na campiña inglesa. O lugar ten unha raíña, a propietaria da aldea, e unha serventa, a propietaria da aldea. Beth é unha muller de cincuenta anos que desenvolve todos os papeis —nai, amiga, asesora literaria, granxeira e cociñeira—, sen deixar de ser a representante do seu home, Nicholas, un escritor de éxito. O triunfo social e literario permítelle a Nicholas cumprirse cada capricho seu, entre os que está o de humillar un envexoso profesor universitario norteamericano, Glen, que ten o prestixio de traducir a Verlaine, pero que non coñece a soberbia sensación de estar sentado ante unha ringleira de persoas ilusionadas con que lles dediques un exemplar do teu libro.
Eu podo entender ese deslumbramento polos escritores, a pesar de que, canto máis os coñezo, máis trato de evitar a súa compañía. Dúas egocentrias aproximándose en colisión é un fenómeno astronómico insufrible.
O meu pai tiña unha biblioteca magnífica, seleccionada coidadosamente. Pantaleón y las visitadoras ou Poeta en Nueva York estaban ao alcance físico de calquera que tivese medrado na adolescencia por riba do 1,50, pero, unha vez que me lin a súa colección das novelas de Jules Verne, prefería argallar nas bolsas de serrado que quitaba Cuadrado, o carpinteiro do meu barrio. Entre as rebarbas, que picaban nas mans e as enzoufaban de pó, aparecían ás veces libros de Zanne Grey e de Marcial Lafuente Estefanía, o autor asentado en Vigo. Os libros non brillaban, estaban gastados polas veces que os lera Cuadrado, pero recendían ao atractivo do que non tiñas a man na casa a nadaque estaricases o brazo.
As redes sociais achégannos os escritores, polo que a súa aura está perdendo o seu brillo virxinal
Un día, Manolo del Río, o pai da miña amiga Susana, contoume a historia de California. Ese era o nome que lle daban en Ribadeo a un prado que había tras do cemiterio onde os rapaces da posguerra ían ler "as novelas prohibidas". Manolo inchaba as meixelas con picardía cando mo contaba, pero supoño que era as mesmas novelas que eu reciclaba do lixo de Cuadrado. "Eran lecturas de vaqueiros e, como sempre facía moito sol en California, chamábamoslle así a aquel prado no que sempre brillaba o sol", reveloume Del Río.
Os libros que lían os rapaces dos anos 40, que tiñan as mesmas ambientacións e as mesmas tramas que os que líamos os rapaces nos 70, non podían igualarse en calidade cos de Vargas Llosa ou García Lorca que gardaba o meu pai con gran respecto, pero nunca volvín sentir unha emoción igual nunha sesión de lectura. O maior morbo era agochar eses volumes con historias do Oeste, buscarlles escondites discretísimos nos ocos dos troncos caídos, porque eran tan inocentes que todo o seu escándalo consistía nun tiroteo ao sol, nunha inxesta báquica de whisky no ‘saloon’ ou nunha alegre rapaza subindo a unha habitación cun cliente ao que deslumbrara erguendo as pernas ao ritmo do can can, pero os cativos pensabamos que había un elemento estritamente inmoral tras esas actividades.
Ao cabo, nada podían ter de negativo aqueles libros. O mesmo que Radiohead e o mesmo que Ravi Shankar, soamente estabamos ensaiando para ser lectores, en definitiva, estabamos ensaiando para ser persoas.
Algún día teremos a experiencia necesaria para aconsellarlles aos nosos fillos que non casen con escritores, aínda que Twitter acabou por devalualos.
Verlaine conta en Los poetas malditos que Théofile Gautier lle prohibiu á súa cativa casar con Auguste Villier de L’IsleAdam porque era escritor e bohemio. Coñecía o motivo do seu veto: el tamén fora escritor e bohemio.
