Manuel Ruibal escribe comodamente sentado nunha ‘mecedora’, rodeado de cadros e esculturas. Nunha mesa próxima hai una carpeta que reza ‘Poesía Ruibal’, que algún día poderá ver a luz, tal e como el mesmo di. De fronte vese un cadro de gran formato no que predomina o negro, unha das súas últimas obras, que aínda non foi exposta. O artista recibirá o vindeiro 17 de xuño un dos Premios Pontevedreses, outorgados anualmente por Diario de Pontevedra.
Así que este é o lugar onde Manuel Ruibal crea...
Si. Aquí é onde traballo. Aquí está todo este mundo que estou a facer ultimamente, sobre animais, unha faceta miña actual. Eu son dos que deciden que cando unha etapa xa chegou ao seu punto, cando non hai nada máis que dicir, hai que buscar outras solucións.
Agora non estaba a traballar...
Non. Estes días traballei pouco. Cando chove non hai Manolo Ruibal por ningún lado.
E leva aquí...?
Nesta rúa en concreto trece anos. Antes tiven o estudio noutros lugares, porque sempre andiven indo e vindo. Eu marchei cando tiña 17 anos. Vivín en Madrid catro anos, despois estiven en París, en Murcia, outra vez Madrid, Galicia... Cando casei marchamos a Roma, Palma de Mallorca...
Como se inspira Manuel Ruibal?
Ás veces intúo, cando veño cara o estudio, que vou facer algo. Ás veces acerto e outras non. Entón decido ir tomar un viño cos amigos. Son moi anárquico traballando. Teño unha maneira de traballar que non é moi ortodoxa.
Iso é malo?
Unha vez falei disto cun amigo meu, Leopoldo Nóvoa, que traballaba moito, dende a mañá ata a noite. El díxome: «Ti non te preocupes que ti es así. E se es así non hai volta que darlle». Aquilo deume unha grande alegría porque eu non entendía por que ás veces tiña que pintar de seguido toda unha noite e parte do día seguinte. Este cadro que está aquí, ás miñas costas, fíxeno así.
Como o vai chamar?
‘La carnicería en la noche’. Non volvera facer nada máis así en grande formato porque é moi complicado, ás veces chegas a unha situación de cabreo. Os trazos son máis difíciles.
Canto mide?
Catro metros por dous e medio.
É difícil vender cadros desta magnitude?
Si que o é, porque non é fácil situalos polo seu tamaño. Pero sempre hai algún tolo ao que lle gustan (risos). Eu confío niso.
Este estudio en Pontevedra reforza a súa relación coa cidade?
Bueno, é que hai algo que moitos non saben, e é que eu nacín aquí en Pontevedra, aínda que me criei en Barro. Eu síntome pontevedrés e estou agradecido de que se lembraran de min.
Que supón para vostede o premio Pontevedreses de Cultura?
Outro calquera podería merecelo. Non se pode ser falso humilde. Agora tocoume a min.
Pero estará feliz...
Si, claro! Chocoume un pouco porque non sei quen me propuxo. O dos premios é unha cousa complicada, porque cantos grandes artistas nunca foron premiados... Un sempre queda agradecido.
Pero ultimamente tamén é noticia porque participa na exposición colectiva ‘Unha mirada, dous tempos’, no Café Moderno...
Si. Teño que estar moi agradecido a Pontevedra porque aquí a miña obra sempre foi ben acollida. Non hai mellor premio que o feito de que Pontevedra sempre se portara ben comigo.
Que lle vén á cabeza cando bota a vista atrás?
Eu marchei coa idea de chegar a ser un gran pintor. Cando eres novo tes unha firmeza total e absoluta que agora te chama a atención. Agora que teño os meus anos escribo moito sobre isto. Escribo poesía, contos... Agora cando non pinto non só vou tomar chiquitas (risos). Algún día publicarei algo.
Por que non o fixo aínda?
Sempre lle tiven moito respecto ao mundo literario. As primeiras cousas que facía terminaba rachándoas. Despois atrevinme a ensinarllas a algún amigo escritor, pero ao principio dicíalles que eran cousas doutros (risos).
De tódolos sitios onde viviu, cal lembra máis intensamente?
A Murcia quérolle moito porque alí materialicei a miña primeira exposición, no ano 1966. Alí teño moi bos amigos. A Madrid tamén. Cada vez que vou alí para min é unha festa. Sempre vou comer ou hospedarme no barrio onde eu estiven, na rúa Zorrilla. Nova York tamén me marcou moito, porque é unha cidade moi grande na que todo foi máis complicado.
Grandes cidades, si, pero sempre tivo moi presente a natureza. Morriña?
Toda a túa infancia inflúe moito na produción cando eres adulto. E eu crieime nun medio rural.
Tamén no carácter?
Eu son un tipo moi seguro. A pesar da crise que ves ao teu redor, que fai que as obras non teñan a misma saída que antes, ves a outras persoas que o están a pasar realmente mal.
A súa obra, como a doutros artistas, foi camiñando cara a simplicidade. Por que lle ocorre isto?
Si. Hai excepcións, pero polo xeral dase un proceso evolutivo no artista polo que busca dicir máis con menos, algo que sucede tamén no mundo literario.
Cales foron os seus grandes referentes?
Eu son autodidacta. Non fun a unha escola de arte nin tiven a ningún mestre. Pero eu vin moita pintura. Dende os primitivos italianos ata os contemporáneos. Todos influíron moito en min. Aprendín doutros artistas.
Dígame algún nome...
Gústame moito a arte americana, que me influíu moito no deseño. Foron varias tendencias. Un que aínda a día de hoxe me gusta é o italiano Modigliani. E iso que non teño nada en común con el. Manuel Mompo, Miró...
E galegos?
Laxeiro lémbrame moito a esas figuras que aínda ves nas aldeas, nas capelas románicas. Ten no Museo de Pontevedra un cadro da súa filla que é unha auténtica xoia. Hai cousas que me gustan de Colmeiro... O outro día, por exemplo, vin un cadro extraordinario de Manolo Moldes, na exposición do Museo ‘En plenas facultades’. En Pontevedra tamén temos un pintor moi bo: Celso Varela. Polo de agora non é tan coñecido, pero van contar con el pronto e vai sorprender a moitos. É destes pintores que aparecen despois dun proceso evolutivo no que xa fan unha pintura extraordinaria. A Celso pasoulle un pouco como a Cèzanne, que cando se apartou un pouco dos impresionistas empezou a personalizar de tal maneira a súa paleta que o resultado foi magnífico.
Pintura, escultura, poesía... que máis fai Manuel Ruibal?
Debuxos, contos... Algún son moi simpáticos. Ou polo menos as miñas fillas rinse (risos).
En que traballa agora mesmo?
Estes días estou a ler. Un libro sobre o Renacemento. Ás veces paso unha noite enteira lendo.
Ou pintando...
Ou pintando (risos). É a miña maneira de ser. Paso unha vida bastante tranquila. Agora son menos ambicioso. Antes tiña unha grande ambición. Hai que tela. Hai que loitar. Tirar para adiante.
