Cara de grupo parlamentario propio

DOSITEO É O GALEGO que aínda ten fe no país. Ben, non é o único. Tamén están Yolanda Díaz e os outros cinco deputados de En Marea. O día no que se constituíu o Congreso puxeron cara do grupo parlamentario propio que non lograran constituír. Posaron para unha cámara en diferentes lugares do hemiciclo. Estaban todos xuntiños cos ollos brillando de fascinación e coas carteiriñas marróns brillando de crema para coiro. Parecían estudantes da Uned Senior na apertura do curso, parecía que viñesen de coñecerse en persoa tras meses de intimidade fraterna no Facebook. Seis mariñeiros varados na Carreira de San Xerome por falta de caudal.

A xornalista e escritora Pilar Eyre comentoume o xoves que non está preocupada polas mareas vivas que subiron en decembro. Non percibe un cambio sustancial en Barcelona desde que se goberna en ‘comú’. "La política es una máquina que siempre está en marcha, van cambiando las personas, pero solamente tienen que sonreír», reflexionaba. Anne Sexton acertou a expresar a contradición entre o que garantían os franquiciados de Podemos na véspera das eleccións e o que aceptaron o día posterior: «Aínda que minta, minto na alma —con corazón de actriz fago o meu papel—".

Pero empecei falándolles dun amigo. Vou seguir. Dositeo Cela viviu uns anos en Nova York. Nesa cidade colleitou fe nietzscheana na capacidade humana para trastocar a traxedia do cotián. Leva uns anos en Galicia, onde a humidade aprodrece as pilas das radios; pero el mantén a ilusión. Move o mundo dende Lugo coa enerxía da cultura e a gastronomía galegas.

O xoves estivemos xantando porque el organiza as Catas Literarias no Museo Interactivo de Historia de Lugo, uns encontros con escritores moi ben concebido. A convidada era Pilar Eyre. "Quero que leve unha boa imaxe", comentoume o meu amigo ao convidarme a acompañalos. Dositeo e Turgalicia son os únicos aos que lles importa a imaxe do noso país. A petición forzoume a preocuparme polo meu aspecto. Houben de tirar de fondo de armario porque non era cousa de presentarme coa camiseta de Mickey Mouse que levaba posta. Optei por outra cosmopolita e asemade informal.

No comedor do restaurante España sentei enfronte de Pilar Eyre, á dereita de Dositeo. Ela acertou a contemplar a decoración, exquisita, para evitarse o ridículo alleo da miña camiseta: sobre un fondo de tea escura leva impreso un taxi de Barcelona negro e amarelo, deses que conducen chóferes con acento de Navia de Suarna. A periodista é barcelonesa, polo que ten a educación que entregan ao nacer na cidade. Nada dixo. Limitouse a poñer cara de Yolanda Díaz, de ter logrado grupo parlamentario propio. Media hora despois, ao darme conta do ridículo que estaba cometendo, quedei aturdido. Reaccionei enganchando a servilleta no pescozo da camiseta e despregándoa polo peito para que tapase o debuxo do taxi.

Durante a conversa, houbo referencias á prensa estatal, onde non coñezo a ninguén. Todo o que puiden presumir é de que defendín unha novela fabulosa —e inédita aínda— de Juan Tallón nun concurso, de que leo as columnas de Manuel Jabois sen saltarme liñas e de que Alfredo Conde me aceptou como amigo no Facebook. Nesta profesión debes limitarte a asentir se non sabes máis de tres marcas de xenebra, non das citado de corrido ‘A sangue frío’ ou non te podes referir polo nome de pía a algún grande do periodismo.

O libro de Tallón que quixen premiar, quedando en triste soedade na votación, trataba dun funcionario ourensán —perdón pola redundancia— que se suicidaba. O escritor de Vilardevós retomou o tema en ‘Fin de poema’. Nesta segunda novela atopeime con Anne Sexton, a escritora norteamericana que fumaba con tanta clase que Berta Dávila erixiu a trama de ‘O derradeiro libro de Emma Olsen’ sobre unha foto na que aparece cun cigarro. Excusei de presentarme a Anne porque ela xa se quitara a vida corenta anos antes. Namorei devotamente de Sexton, como lles ocorría aos seus compañeiros de instituto cando os castigaba nun xogo de cartas cruzadas. A poetisa definíase como "unha alma extravagante, algo delicada e libre". Certamente era extravagante e libre, pero nada delicada. Máis ben cruel. Fíxenme con ‘Poesía completa’ e ‘Un autorretrato en cartas’, editados ambos os volumes atentisimamente por Linteo. Que son de Ourense, claro.

Manuel Jabois escribía sobre Tallón cunha tenrura que soamente podes sentir cara a un amigo do barrio co que tensaches arcos para lanzar frechas e mexaches nos accesos aos tuneis que furan os grilos. O xornalista de Sanxenxo trataba ‘Fin de poema’ coa mesma malicia cariñosa que Anne Sexton lanzou sobre Sylvia Plath por quitarse a vida antes ca ela: "Adiantouseme e rouboume a morte".

Alguén debería enviarlle un wathsapp a Jabois e informalo de que uns galegos publicaron os poemas ácedos de Sexton, os versos nos que se burla das donas que ela tratou coidadosamente de non ser: "as mulleres que se desposan con casas". Aprendeu a escribir con esa amargura divertida nos obraboiros de Robert Lowell.

O mestre nos permitía fumar nas súas aulas, pero Sexton acertaba a sentar nun curruncho e botar o fume espantándoo coas mans. Non deixaba rastro de cinza. Se non a desacougaba o que se faría coas súas cinzas tras a morte, menos había de preocuparlle o destino dunhas escamas grises de tabaco. No principio da sesión quitaba o zapato dereito. Ao rematar collíao para sacudir na papeleira as cinzas de Malboro que fóra botando dentro.