Acceda a todos os contidos da última edición do suplemento 'Táboa Redonda'
ESTE SEISENTIDOS vai de medos: dos medos que agasallan caxatos para nos defender, dos guionistas que comezan a incubar novas épocas escuras nos periodos revolucionarios da Historia, ou dos agresores que teñen medo das vítimas, en Patria, de Fernando Aramburu.
OÍDO
Asisto á conferencia que imparte o catedrático Francisco Calvo Serraller no Paraninfo da USC sobre a épica da derrota a través da Rendición de Breda (Velázquez), Os fusilamentos de Goya e o Gernika de Picasso. Atendan a isto: cando Velázquez pinta o seu para o Salón de Reinos, Breda había moito tempo que se perdera, a decadencia do Imperio era notoria, e o pintor deulle a volta á tortilla. "Que fai Spínola abrazando ao gobernador de Breda nunha pintura triunfal?", preguntáronse moitos críticos, "a pintura de batallas sempre representa a un vencedor asoballando". Calvo Serraller interpreta a Velázquez: "decatouse de que no seu tempo de derrotas militares, os cadros debían representar victorias morais". Tipo listo.
GUSTO
A nova época de moda para as series é principios do século XIX. Netflix e HBO compiten con Frontier e Taboo, respectivamente; nos dous casos está a acción dos europeos sobre as colonias de Norteamérica e a idea dun inicio do século XIX tenebroso, case como unha Idade Negra. Antes pensábase que a Idade Media era escura e hoxe vémola case luminosa. Se cadra lle tocou a peste audiovisual ao inicio do XIX, considerada polos nosos pais luminaria científica e social.
VISTA
Si, eu son un deses 150.000 que xa mercaron Patria, a novela de Fernando Aramburu, e enganchei nesta historia atómica de xenreiras de vila, cuadrilla e zuritos. A clave de Patria está na óptica dunha familia descomposta por un asasinato de Eta, pero tamén na austeridade do seu estilo literario, baixo o que suceden esas cousas pequenas e terribles. O libro devólveme certo desacougo. Unha vez, no verán, nas festas dunha fermosa e abertzale vila guipuscoana. Amigotes, a paisanaxe feliz bebendo como só se bebe alí. Había un enorme cartel pendurado sobre nós, escrito en euskera e co logo de Eta. Pedín tradución. Un rapazote, cubata en man, dispendiando a súa xenerosa nómina guiposcoana, mirou para arriba e dixo Alimenta o teu odio. Acto seguido, deulle un gran grolo ao cubata e abrazoume.
TACTO
O máis tradicional do entroido que me transmitiron os avós arousáns foi un caxato "por se fai falta". Os choqueiros dos anos 30 non só papaban filloas. Así que fomos a Santiago de Arriba, en Chantada, por ver outro mundo. Rematamos embriagados de viño novo, de cores rechamantes e do bater continuo das chocas, campás e ferralla varia. Non se poden comprender estes entroidos sen meter o fuciño nesa sorte de trance no que deben mergullarse estas máscaras. Por suposto hai unha lectura cristiá, pero creo que ten camuflada a ironía do poder subalterno: chamáns da última Europa occidental.
OLFATO
A semana remata cun enorme sol e temperaturas de 20º. Teño medo de pisar forte non por fender unha táboa do piso de madeira, senón porque aínda non quero cheirar ese arrecendo. Sei que está aí pero non quero respirar profundo. Ese día no que sabes que o inverno rematou, e sábelo realmente polo nariz. A chegada do verán é a auténtica magdalena de Proust. Pero eu, este ano, véxoo como un intruso.
MEDO
Disfruto moito coa nova edición da ‘Autobiografía dun labrego’ (Xerais) que preparou Xosé Ramón Mariño Ferro, da que me chama a atención un dato. A enorme sensación de medo que padecían os nenos, especialmente cando percorrían sós os camiños. Había tantos relatos de monstros e sacaúntos que aqueles meniños padecían auténtica angustia ao iren traballar sós ás agras. Iso pode que me explique en parte por que no noso rural actual, cando os vellos van dar un paseo, non se afastan nin dez metros do asfalto.
