La desembocadura del Lérez atrae cada vez a más aficionados a la ornitología

La salida del cauce al mar y el espacio intermareal de Lourido-Combarro es la parte de la ría que más especies de aves acuáticas alberga
Una garza real durante la bajamar en Lourido. GONZALO GARCÍA
photo_camera Una garza real durante la bajamar en Lourido. GONZALO GARCÍA

El final de un río con una importante masa de agua dulce que se une al Atlántico en un espacio donde las mareas bajan notablemente y descubren grandes bancos de arena, formando una zona de humedal tremendamente rica en vida. Esas son las características que hacen de la desembocadura del Lérez y del intermareal de Lourido-Combarro (en Poio) la zona más importante de la ría de Pontevedra para la observación de aves acuáticas. Y precisamente por eso, cada vez más aficionados a la ornitología acuden a esta área.

El avistamiento de aves es una disciplina en auge, tanto en tierras gallegas como en el conjunto del Estado, y a esto se suma el hecho de que a través de distintos foros y plataformas especializadas en esta rama se esté informando sobre la riqueza que ofrece esta parte de la ría pontevedresa. "Todo iso fai que se teña convertido nun punto de referencia e que a xente, cando está pola zona, se achegue ata alí", explica Gustavo Ferreiro Martínez, representante de SEO Birdlife en Galicia. "Nesta área intermareal existen moitos microorganismos, algas e invertebrados mariños que atraen a infinidade de aves que se van alimentar en función da marea. De feito, é o espazo natural da ría que máis especies de aves acumula", añade.

Dos garcetas pasan frente a un grupo de mariscadores trabajando en la playa. GONZALO GARCÍA
Dos garcetas pasan frente a un grupo de mariscadores trabajando en la playa. GONZALO GARCÍA

Son sobre todo acuáticas invernantes, "é dicir, aves que foxen do Norte europeo no inverno. Cando alá empeza a xear e a conxelarse o chan e non poden alimentarse ben, migran para aquí. Esta é tanto unha zona de parada na migración, de descanso duns días para as que siguen ruta cara ó Sur, como de invernada para outras que pasan aquí toda a estación", apunta Ferreiro.

En esta área conviven varios tipos de garzas y de gaviotas, más de diez especies de limícolas, patos marinos, negrones, etcétera

Las especies que máis abundan son las garzas (tanto la real —de color gris—, como las garcetas); las gaviotas, "non só as patiamarelas, senón que hai tres ou catro especies máis que veñen invernar, como as gaivotas choronas, as cabecinegras, o gavión atlántico...", explica el representante de SEO Birdlife. También hay más de diez especies de limícolas, "que son esas aves máis pequenas que corretean pola area peteirando o fango para buscar invertebrados"; y patos marinos, algún negrón, etcétera. "Hai bastante variedade de especies e bastante número de cada unha delas", añade el mismo especialista.

Y todo ello, a pesar de que en demasiadas ocasiones, en la ría de Pontevedra no se ha actuado con respeto hacia el medio natural.

La zona es muy rica en especies y tipos de aves. GONZALO GARCÍA
La zona es muy rica en especies y tipos de aves. GONZALO GARCÍA

"A influencia de Ence na outra beira da ría afecta á calidade das augas e á súa temperatura e, se nos remontamos aos anos 70 e 80, na Seca (Poio) houbo un recheo moi importante do intermareal, tanto cunha parte da fábrica de conservas como coa creación do complexo deportivo e o parque... Todo iso provocou unha perda importante de hábitat, se ben é certo que a contaminación que baixaba polos ríos mellorou un pouquiño nestes últimos anos. E a todo isto súmase a presión humana. Non o digo polo marisqueo, que non afecta de forma negativa e convive ben coas aves, senón que me refiro a unha amenaza que xurdiu ultimamente: que o Concello de Poio nomease praia canina esa zona da Seca, porque os cans asustan e botan de aí ás aves que veñen alimentarse e descansar. Desde SEO Birdlife xa llo comunicamos ao Concello, pero non fixo moito caso. Di que vai limitar a praia canina a 100 metros de marxe, pero iso non ten sentido, porque non vai haber alí un garda mirando e os cans non entenden que teñen que deixar de correr cando cheguen aos 100 metros. Trátase de convivir, pero os animais domésticos non poden prexudicar aos silvestres, que xa teñen moitas ameazas", apunta Ferreiro.

Broche de oro del programa Voando nas Rías Baixas

Voando nas Rías Baixas es un programa de rutas ornitológicas puesto en marcha por la Deputación de Pontevedra en colaboración con SEO Birdlife, que en esta edición culminará, precisamente, con una visita a la desembocadura del Lérez y el intermareal Lourido-Combarro. Será el 18 de diciembre. 

Antes de eso, el próximo 6 de noviembre celebrará una ruta por la ensenada de San Simón, para la que en solo dos horas se agotaron todas las plazas ofertadas. 

Entidades como SEO Birdlife alertan de que la presión humana perjudica a las aves y critica que A Seca haya sido declarada playa canina

"Este programa ten moi boa acollida. Á xente gústalle saír a descubrir a natureza", explica Gustavo Ferreiro, que añade que en 2023 habrá una nueva edición. 

En países como Estados Unidos, la ornitología mueve cada año a millones de personas y genera unos 32.000 millones de dólares anuales. En España no hay datos oficiales sobre el volumen de gente y de dinero que aporta, pero "é palpable que cada vez é maior. Está a mover a moita xente e ademais atrae a persoas doutros países", indica Ferreiro.

Comentarios