Que é o que lle chamou a atención para dedicarse á profesión de sepultureiro?
Nacín en Ribadavia (Ourense), un pobo que vivía da morte porque producía o 40% dos ataúdes nacionales. A mortalidade é un tema que me gusta e do que son un apaixoado. Cando saquei as oposicións de sepultureiro do Concello de Pontevedra quedei moi contento porque este traballo é unha maneira de servir aos veciños.
Que significado ten para vostede un enterramento?
É a despedida de un ser querido que cumpre facelo ben, coa máxima dignidade posible. Iso nos recorda que nós tamén somos mortais e que temos que valorar a vida que nos deron os nosos pais.
Hai momentos malos nesta profesión?
Hainos, como cando se teñen que sacar unhas cinzas, un proceso que temos que facer con todo mimo e cariño porque eses restos cadavéricos causan sentimento ás persoas queridas que están vendo como se desenvolve a operación. Os sepultureiros traballamos con emocións e sentimentos.
Que é para vostede o cemiterio?
É un lugar que non é só a casa dos mortos senón tamén dos vivos. É un signo de identidade, donde están os nosos seres queridos. As persoas que non teñen mortos carecen de identidade. A pandemia recordounos que somos mortais. Temos que amar a vida pero, ao mesmo tempo, saber que somos finitos.
Como foi o traballo durante a crise sanitaria?
Foi duro para todos porque polas restriccións sanitarias houbo moita xente que non pudo despedirse dos seus defuntos e quedoulles un vacío interior. Foi moi triste porque a dignidade humana pasa por enterrar aos nosos mortos. O día máis triste é o do enterramento, pero despois chegan días de evocación nos cemiterios-xardín no que dar paseos e charlar coa xente.
Cal é para vostede o cemiterio máis bonito de Galicia?
O de San Amaro, sen dúbida. A Ilustración entrou en Galicia por Pontevedra, onde estaban persoeiros como Valle-Inclán e Andrés Muruáis. En San Mauro hai panteóns e unha iconografía moi variada. É un camposanto aberto a todo tipo de relixións.
Cantos enterramentos hai ao cabo do ano nos cinco cemiterios de titularidade municipal (San Amaro e dos das parroquias de Bora, Ponte Sampaio, Campañó e Lourizán)?
No ano 2021 houbo 327 enterros, dos cales 87 foron incineracións, o que representa un 30% do total, cando en 2012 a porcentaxe de incineraciónes era dun 12%. Iso quere dicir que nos últimos dez anos as incineracións case se triplicaron. O máis importante na vida é cumplir a vontade do defunto. Se opta polo método da incineración, que está moi de moda, hai que facelo. Se quere un enterro común en nicho, tamén. Sexa cal sexa o tipo de entierro, o que está claro é que o defunto vai ao Ceo.
Como está sendo nestes días o traballo da brigada de Cemiterios?
Puxemos en funcionamento un operativo de limpeza dos cinco camposantos municipais para telos adecentados e nas mellores condicións para recibir ás visitas da xente que ven a honrar aos seus mortos.
Para vostede a morte tamén é unha fonte de inspiración, a tenor dos traballos literarios que leva realizados sobre este tema?
Neste punto teño que facer un inciso para aclarar que non é mesmo a morte que a mortalidade. A morte é un acto biolóxico que lle sucede a todo ser vivo, mentres que a mortalidade é soamente humana. Nós somos conscientes da nosa propia morte. Temos que saber que somos mortais e buscar a maneira de deixar neste mundo a imaxe máis positiva da nosa vida para que lle quede de recordo aos nosos seres queridos e á cidade buscando a inmortalidade, parecerse a Aquiles cando vai a Troya, salindo do confort e dedicarse a ter unha vida plena. Só morres cando a xente te olvida. Temos que buscar a maneira de aportar algo á familia e á sociedade na que residimos para que a nosa vida sexa plena.
Este nuevo espacio dentro del cementerio municipal ocupará una parcela de 5.800 metros cuadrados y supondrá una ampliación de San Mauro. Además de la pradera para esparcir cenizas y la sala para ceremonias civiles de despedida, el área incluirá más de un millar de columbarios y sepulturas para urnas funerarias en las que se podrán instalar placas de recuerdo a los fallecidos.
La zona contará con tres obras artísticas: un conjunto escultórico de Daniel Caxigueiro; un mural de la artista plástica Amelia Palacios, y una pieza del escultor Jesús Valmaseda.
El proyecto fue diseñado por el estudio arc+s arquitectura, y convertirá al camposanto de San Mauro en uno de los primeros de Galicia en contar con una sala para ceremonias funerarias de otros credos que no sean el católico y para despedidas laicas.
Atrio
La falta de aparcamientos en el barrio de San Mauro empuja a los conductores a la difícil buscar un lugar en el que estacionar. Uno de esos lugares es el atrio en el que se encuentra la capilla del patrón y que muy pronto perderá su condición de aparcamiento. El Arzobispado, propietario de este espacio, tiene previsto cerrarlo al tráfico para convertirlo en una zona de recreo y encuentro vecinal a la que incluso tiene previsto dotar de bancos.
Operativos en San Mauro y Lérez
La Policía Local ha habilitado un dispositivo especial en las inmediaciones de los camposantos de San Mauro y Lérez debido a la gran afluencia de gente que se registró ayer y que se prevé para hoy.
En San Mauro, con el fin de facilitar el estacionamiento a ambos lados de la calzada, se habilita una vía de entrada y otra de salida para evitar atascos y retenciones, de forma que el acceso al cementerio se efectúa desde la calle San Mauro hacia la Camposanto (se impide el acceso de vehículos procedentes de Pintor Laxeiro-Camposanto hacia la necrópolis, desviando el tráfico a la altura de Pintor Ricardo Portela hacia Xoán Carlos I.
En Lérez se permite el estacionamiento en el acceso al cemiterio y al aparcamiento, polo que se establece un sentido único de circulación, con acceso por A Piolla y salida hacia O Outeiro).