Javier Peña: "Non sei se a felicidade existe, a min cústame atopala"

Autor dun dos títulos revelación deste ano, estivo en Pontevedra para presentar Infelices, unha novela que retrata o fracaso dunha xeración. Faino cun estilo duro, pero tamén con sentido do humor. "Non sei enfrontar a vida doutra maneira".
JAVI LIBRERIA CRONOPIOS: entrevista con Javier Pena, que presenta o seu libro 'Infelices'
photo_camera O escritor coruñés Javier Peña na librería Cronopios. JAVIER CERVERA - MERCADILLO

"DICEN que la gente feliz se parece, pero que la infeliz lo es cada una a su manera". Lese na contraportada de Infelices, o debut literario de Javier Peña (A Coruña, 1979). Tras licenciarse en Xornalismo e traballar escribindo discursos para distintos conselleiros galegos, o autor deixouno todo pola literatura, a súa vocación. A súa primeira novela está a ser unha das sensacións da temporada. "É verdade que está a ter moi boa acollida. Penso que ten moito que ver con que a publique Blackie Books, que é unha editorial importante que está medrando", conta Peña. "As cousas están indo moito mellor do que eu esperaba. Están indo como podería telo soñado. Pero como son bastante prudente, por non dicir pesimista, como deducirá calquera que lea a novela, sorpréndome de todo o bo que me pasa".

Alguén dixo que no canto de Infelices podía terse titulado Desenganados. Mesmo La felicidad no existe. Ou si?

Eu non sei se existe. A min cústame atopala. Porque nunca fun feliz durante un tempo prolongado. Ese é un dos problemas da miña xeración, que agarda por unha sensación continuada de éxtase, de paz e de tranquilidade, cando iso non existe. É unha característica propia da miña xeración a de telo tido moi fácil na vida, de ter todas as necesidades básicas cubertas e non ter que loitar por elas. Así que o que fas é buscar todo o tempo algo máis. Un dos meus personaxes dío: o seu cerebro vai sempre por diante do corpo. A min tamén me pasa. A cabeza sempre me vai por diante do que sucede e iso impídeme gozar do momento. Pero non podo ser doutra forma. E moitos lectores, de entre 35 e 50 anos, vexo que coinciden.

Inmaduros tamén se podía ter titulado. Non hai algo de inmadurez nestes personaxes que non saben enfrontar os embates da vida?

Si, seguro. Son moi inmaduros. Porque outra característica desta xeración é esa: a inmadurez. Eu mesmo considérome un eterno adolescente. Teño 40 anos, pero na miña cabeza sigo tendo 18.

Non hai nada romántico no ámbito político. É unha cousa miserenta. O que fas é propaganda, burocracia e, ás veces, ata de maiordomo do conselleiro de turno

Falouse de que fixo en Infelices un retrato xeracional. E escolleu facelo nun tempo e lugar concretos: finais dos 90, Compostela.

Igual soa vaidoso, pero si que tiven dende o principio a idea de facer un retrato xeracional. Quería escribir sobre iso que eu sentía e que notaba que sentían os do meu arredor. E creo que era algo que non se circunscribía a Santiago senón a calquera lugar. De feito, no primeiro borrador non aparecía Santiago. Foi unha idea da editorial. O que seguro non podía ser era un tempo calquera. Porque formo parte dunha das xeracións da crise. Con 30 anos pensabas que o momento de dar o salto xa chegaría, pero con 35 decatábaste de que non ía chegar nunca. Eu fun consciente de que ía esta aí metido facendo merda para sempre. A novela é froito dese momento de crise persoal.

"Hoy hablaré con mi voz tras 15 años hablando con la de otros. Dejaré a un lado la máscara y traeré al hombre: he aquí". É moi difícil ler esta novela sen identificalo a vostede con algún dos personaxes. Canto hai de realidade nela?

É que a novela son eu. Pero non un personaxe, a novela enteira. A xente adoita a identificarme co asesor político, pero os outros personaxes tamén teñen partes miñas. Mesmo as mulleres. Tamén hai quen le a novela véndome en todo, como se fose unha biografía, e non é así. Hai cousas que me pasaron, outras contáronmas e outras imaxineinas. Supoño que como pasa en calquera novela.

A novela mestura dende unha prosa crúa, por veces despiadada, ata humor negro.

Ese humor negro tamén son eu. Non sei enfrontar a vida doutra maneira. Gústame rirme de todo, sobre todo de min mesmo. A moza do cancro da novela está libremente inspirada na miña mellor amiga, que faleceu o ano pasado. Ata dous meses antes de morrer gravábame audios sobre a enfermidade co que nos partiamos de risa. Foi algo que aprendín estando ao seu carón: o humor é unha forma de defendernos.

As prácticas nos gabinetes da Xunta de Galicia son, de sempre, as máis demandadas polos estudantes de Xornalismo. E vostede, que escribiu máis de 1.000 discursos para distintos conselleiros, acabou escapando deles.

Está ben probar unha cousa, pero se despois de sete anos ves que non che gusta... Eu traballei moi feliz en Cultura con Roberto Varela. Pero despois ofrecéronme ir a Traballo e Benestar e alí as cousas cambiaron. Non encaixei. Non me gustaba ese traballo. Non podía con el. Faise un tratamento de venda política, de propaganda, de temas moi sensibles. Sentíame mal. Despois pasei a Medio Ambiente e non mellorei. Necesitaba saír de alí. A novela foi a miña vía de escape. Aínda que só fose para demostrarme a min mesmo que sabía escribir algo máis que cifras e tantos por cento.

E todo ese romanticismo que existe arredor do ámbito político que fomentaron as series de televisión ou o cine?

Pero de verdade hai algún romanticismo niso? Home, non sei, se traballas para Obama, non che sabería dicir. Aquí é a cousa máis miserenta do mundo. É un traballo horrible. O que fas é propaganda. Víame a min mesmo como un publicista da Coca-Cola, como un burócrata e, ás veces, como un maiordomo do conselleiro de turno. A política pode ter unha parte romántica se a pensas como un traballo que trata de axudar á xente, pero a parte que eu coñecín non era esa para nada. Limitábase a colleitar votos.

Non o chamou ningún ex-xefe?

De momento non. Roberto Varela mesmo me felicitou. Do resto non sei nada e agardo non saber.

Matriculouse en Xornalismo sen querer ser xornalista e traballou durante sete anos para políticos sen querer facelo. Porque quería ser escritor. Éo agora?

Iso din (ri). Aínda que é unha palabra que aínda me soa moi forte. Pero si, é o que sempre quixen.

Comentarios