Blog | A lume maino

As que miran ao ceo

Una niña en un taller de química. ADP
photo_camera Una niña en un taller de química. ADP

ALICE MUNRO aproveitaba a hora na que a súa filla pequena durmía a sesta para escribir. Desde a súa, disque humilde, vida nunha granxa canadiense chegou a recoller o Premio Nobel da Literatura facendo brincadeiras co tempo que empregaba para baleirarse sobre uns cadernos vellos e contar as historias que lle nacían nese sitio a medio camiño entre o maxín e o corazón. Non o souben ata hai uns meses, que dei cunha biografía da escritora mentres me somerxía nas teimas e os rituais que empregaban ou empregan os grandes das letras.

Tempo tardou o mundo en renderse á excelencia de Marie Curie. Á sociedade francesa da época importáballe máis o romance que seica tivo cun dos seus axudantes cinco anos máis novo que ela, dato relevante onde os haxa, máis que o que suporía o descubrimento do radio e o polonio para a ciencia e para o mundo, e que a levaron a converterse na primeira muller en obter un Premio Nobel.

Cada día destapamos nomes novos e vellas historias soterradas

Entre as historias de grandes nomes da ciencia que permanecen ocultas, sempre me chamaron a atención as que miran para o ceo. Tan pequenas, case insignificantes nun universo que as relegaba ao cuarto de atrás, porén nunca deixaron de facerse as grandes preguntas e moitas veces deron coas respostas. Unha delas, a astrónoma Mina Flemming, foi abandonada polo seu home ó pouco de seren nai, polo que entrou a traballar de serventa na casa do director do Observatorio Universitario de Harvard e acabou por facer grandes achados para a astronomía e atopar ducias de estrelas. Malia que nos máis dos casos ficou agochada detrás doutros nomes. Sempre asinaban eles.

No Día da Nena e da Ciencia poñemos o foco nas mulleres das que a historia non quixo acordarse. Recuperalas é unha maneira de facer camiño para as futuras científicas.

A miña filla de cinco anos canta unha canción sobre a banda de artistas do Renacemento. Con palmas e xestos sinxelos e unha melodía pegañenta vai nomeando a Boticcelli, Miguel Anxo, Rafael e Leonardo. Coñeceunos nos obradoiros da Procura do tesouro que dirixe Migallas Teatro en Pontevedra e coido que xa nunca os vai esquecer. Aínda preside a entrada da miña casa unha cuncha de vieira cunha réplica en plastelina verde do Nacemento de Venus. Tamén sabe outra cantiga que fala de Xulia Minguillón, Sonia Delaunay, Maruja Mallo e Frida Kahlo. Este ano está a coñecer as amigas da banda renacentista. Así que onte faloume ela a min de Sofonisba Anguissola, unha pintora italiana do mil cincocentos e pico que co seu exemplo e os seus retratos femininos foi xerando oportunidades para as mulleres que a sucederían.

Cando eu era nena, e dalgunha maneira creo que sigo sendo, quixen ser xeadeira, futbolista, mestra, bióloga, presentadora do telediario, xornalista e escritora. Se nalgún intre alguén me ensinou que as ciencias non eran para min, non me decatei, mais tampouco coñecín a enxeñeiras, tecnólogas e científicas ata que tiven a sorte de entrevistalas.

Non sei que serán os meus pequenos de maiores. Na casa xa lles escoitei algunha vez que se bombeiro rescatador, médico de animais, exploradora, deseñadora de moda, mestra de ximnasia, de pequeniños... Disque as profesións do futuro aínda están por inventar. Nanomédicas, ciberavogados, deseñadoras de órganos en 3D, enxeñeiros ambientais ou xestoras de residuos... O que teño claro é que estamos a sentar as bases para que sexan o que queiran. E para que soñen cousas que antes non sabiamos que existían. Para que o día de mañá escollan libremente, cada día destapamos nomes novos e vellas historias soterradas no esquecemento para que teñan novos referentes.

Moitas mulleres da miña xeración deixaron de soñar co que querían ser de maiores para amoldarse a ser o que podían, o que coñecían ou o que se lles permitía nunha sociedade que aínda non as acaba de ter en conta. Boas profesionais, boas nais, boas amas de casa, boas estudantes. Imaxino a Alice Munro inventando contos mentres prepara a comida ou atende a corte. E logo ir correndo a plasmar os pensamentos nun papel, en silencio para que non esperten da sesta.

Comentarios