CONTRA AS sete da mañá, dun martes de maio, a luzada empeza a coarse entre as fendas das persianas do Noroeste peninsular. Nos días nos que un sae da casa coa alborada posta -ou volve- dá de fronte cunha cidade coa preguiza enredada nas sabas. Unha urbe de pedras solitarias, reixas seladas e semáforos de luces intermitentes. Unha cidade durmida que desborda luz e que, porén, podería estar funcionando a pleno rendemento. Pero a esas horas só están os que gozan de estrear o día. Os que corren, ou os que limpan o mundo desde o interior dunha varredora mecánica que bota auga a presión. Os que conducen coas lagañas aínda pegadas, para descargar caixas ás portas dun bar. Crúzanse nos primeiros bocexos da mañá aqueles que camiñan facendo eses, coa garavata atada á fronte ou os tacóns na man, e algún máis que arrastra os pés cara un centro de saúde a fin de facer a análise co estómago baleiro. Calquera deles, ó pasar por diante dunha pastelería co escaparate a medio compoñer, pode notar na paisaxe o arrecendo do café adentrándoselle polos poros e imaxinar as pegañentas pedriñas de azucre dun bolo de leite nos beizos.
Nalgunhas prazas do centro empezan a espertar as terrazas, que de tanto que madrugan xa nin no abrente se amosan núas para deleite dos turistas. E logo están os cans que pasean ós seus donos coas pálpebras aínda deitadas, e aquelas outras almas solitarias que absorben a noite minuto a minuto cos ollos afundidos no teito ou na pantalla dun ordenador, ou nun libro que devoran co cansazo tirándolles das pestanas, ou na ventá mesma rumbo á cidade baleira. Son os insomnes, como nesa película de Christopher Nolan na que as olleiras interminables de Al Pacino resultan case tan inquedantes como unha novela inacabada ou o segundeiro dun reloxo nunha noite sen soños.
Distintos estudos din que este horario noso implica traballar máis e producir menos e complica a conciliación
Os horarios. Este ritmo noso de sesta aprendida, xantar e sobremesa nos días laborais, que alonga as xornadas de traballo ata introducilas ben na tardiña, e nos leva a gozar do tempo de lecer cando os nosos veciños europeos se meten na cama, e á cama cando aqueles levan xa dúas horas de sono e teñen a cea ben dixerida. Esa cadencia como dun poema de rima asonante que nos convida a andar correndo a todas partes, a vivir coa sensación de que o tempo, o ben máis cobizado dos nosos días, non nos chega a nada.
Distintos estudos socioeconómicos levan anos cantando que o resultado deste horario noso que nos afasta do resto de Europa é que traballamos máis horas e, sen embargo, a nosa produción é menor. Din os expertos desde as universidades de todo o mundo que este horario noso que arrastramos desde tempos da ditadura -que en Galicia supón dúas horas de desfase, e que muda con só cruzar a Raia-, é un lastre para a organización familiar e que converte nunha utopía iso que dan en chamar a conciliación da vida laboral e persoal. Non sempre foi así. Cando eran o mar e o campo os únicos que marcaban o ritmo, nós tamén sentabamos á mesa pasado o mediodía.
Malia esa luz única que nos esperta, hoxe empezamos mal o día, porque nos levantamos de moi mal humor logo de deitarnos demasiado tarde e durmir pouco. E aínda por riba almorzamos pouco e mal. Subliñan algúns economistas que a fórmula para mellorar a produción das empresas pasa por horarios máis flexibles. Algúns, analizando as diferenzas entre o tempo de traballo, xantar e lecer dos distintos países europeos, apuntan ademais que nos cómpre iniciar a xornada laboral entre as 7 e as 9, a escoller, e rematala entre as 16.30 e as 18, contando con 45 minutos como moito para comer. Os estudos sinalan que os horarios de verán que adaptan moitas empresas e que aplican a xornada continua supoñen tamén unha mellora na produción, ademais de facilitar ós traballadores a distribución do seu tempo e poder combinalo co dos seus fillos.
E logo está a vida das cidades. As rúas, os comercios, as terrazas. As ceas a medianoite e os programas de madrugada. E logo están eses baños de sol matutinos que caen sen que ninguén os goce na pedra. E esas noites de luz na praia, incomprensibles na beira mediterránea, e os espertares de inverno tan escuros que parecera que un acabara de caer na cama, en pleno soño, ou que lle tiveran arrebatado parte da noite. E os almorzos no bar, e os cafés de media mañá, e a sesión vermú e a merenda e máis alá, de novo, a cea.
E xa que todos concordamos nos beneficios de Greenwich, empresarios e poetas, se cadra algún día decidimos saír desta rolda desfasada e sincronizamos coa luz do abrente e, xa de paso, camiñamos ó ritmo dos veciños europeos. Moi a pesar dos tópicos da sesta, a festa e o xantar con sobremesa.
