A MIÑA ÚNICA aspiración profesional desde que xunto letras en medios de comunicación de masas, ademais de que me paguen, reside en que un dos meus textos chegue a aparecer un día nunha Proba de Acceso á Universidade (PAU, como Paulina Rubio, para as amigas).
Todas temos algunha vaidade parva difícil de confesar e velaí a miña. Nin rexir xornais de tirada estatal –xuro que dous compañeiros meus de carreira se daban azos un á outra á voz de: "Cuando seamos directores de El País..."– nin tertualiana de Sálvame Deluxe nin farrapos de gaitas. Só converterme na prota dun humilde exame de comentario de texto.
Vexo estes días pasear a rapazada de tenis Reebok brancos e eses pantalóns de cintura alta que dun tempo a esta parte alguén deu en chamar "mom jeans". Camiñan "Unter den Linden" pola avenida de Rodríguez Mourelo cos seus apuntamentos en letra de molde subliñados de todas as cores. Falan do Pacto de Varsovia e da Comecon como quen fala do Sacro Imperio Xermánico e están pendentes de exames de recuperación de Os vellos non deben de namorarse para aprobar Literatura Galega. Será doado que teñan que lidar con Pérez Reverte ou Javier Marías na análise en Lingua Castelá, como vén sucedendo nos últimos 25 anos, por outra parte.
Elas e eles non teñen moi claro que queren facer o resto da súa vida. Están desconcertados como estabamos nós naquela altura, como aínda estamos tantísimos lustros despois do verán de COU.
Todo na súa contorna, as familias, o profesorado, mesmo as columnistas dos periódicos, achégase a eles con condescendencia. Que se non len co boa cousa que é, que que merda é esa música do trap, que que perigo o YouTube, que que forma de alcolizarse as fins de semana...
Cada vez que alguén se enche a boca con canto máis violentos son os adolescentes de hoxendía cós de antes –os de antes de cando?–, lembro con terror aqueles días nos que quedaba ao coidado da aula cun xiz na man e coa encarga de apuntar na pizarra o nome de quen se comportarse mal. Como me chamaban puta sete veces sete. Os líderes dos chungalíes de Lugo palidecen a carón dos meus compañeiros de sétimo de EXB, que na excursión de fin de curso despeñaron e mataron unha vaca a pedradas no parque nacional de montaña dos lagos de Covadonga. Tempos salvaxes. Era 1991.
Os chungalíes palidecen a carón dos meus compañeiros de sétimo, que despeñaron unha vaca a pedradas
Unha sociedade adulta que se consagra a botellóns institucionais coa máis mínima excusa xoga á hipocrisía de xulgar que o ocio dos mozos estea baseado no consumo de drogas legais e ilegais. Calquera que teña unha libreira de cabeceira ou coñeza alguén dunha empresa editorial sabe que o sector do libro deste país resiste grazas aos títulos para nenos e mozos que saen do prelo, non porque os índices de lectura adulta sexan nada salientables. Quen teña cantaruxado "tu piel morena sobre la arena; nadas igual que una sirena" ou "ese no es el pito que debes tocar" debería ir un cacho ao recuncho de pensar antes de pontificar sobre que música é de boa ou mala calidade.
A rapazallada deste tempo recibe mensaxes do máis contraditorias. Laiámonos porque son individualistas, pouco solidarios, crédulos e consumistas ao tempo que asistimos á devaluación das humanidades no sistema educativo, aniquilamos a filosofía e a literatura universal e implantamos –implantan, máis ben, que disto eu si que non me fago responsable– nos currículos escolares materias deseñadas polos Chicago boys baixo o eufemismo da cultura emprendedora.
Lanzámolos ao darwinismo social, á lei do máis forte. Insistímoslles en que teñen que ir á universidade, alomenos facer un ciclo superior de FP, e aprender idiomas –galego, xa tal–. E cando se ven cun par de títulos e media ducia de certificados C2 e sen as máis miserentas expectativas de atopar algunha ocupación remunerada chamámolos "ninis".
Gustaríame dicirlles que o da Selectividade non é para tanto. Que non vai ser a gran cousa se aproban e que tampouco é a morte de ninguén se non. Haberá convocatoria en setembro. E o ano que vén, aínda que lle poñamos outro nome ao trámite. Isto podo escribilo coa distancia, claro, que cando dei pasado o trance fumaba un paquete de Ducados ao día e tiña activa unha úlcera de duodeno.
O ano pasado, por estas datas, pregunteille á profesora de galego que teño máis a man, Carme Hermida Gulías, que con quen había que falar para actuar nun exame das Probas de Acceso á Universidade na comunidade autónoma de Galicia. Carme, que é unha muller sensata, comentoume que era algo que había que gañarse.
Teño máis ben pouca fe na meritocracia, así que, insisto, estou en campaña para ir ao Selectivo.
