A UNED acollerá o curso que vostede dirixe sobre Artivismo e espírito: interconexión e compromiso social. Como se pode explicar o artivismo?
Que o diferenza do activismo normal? Hai diferenzas. O artivismo é unha proposta de cambio social a través da arte e da intervención, pero busca cambiar a sociedade rompendo esquemas. No activismo hai outro protocolo, por así dicilo: hai que protestar, confrontar. Do que estamos a falar é precisamente dun cambio social que non precise iso, senón que nos obrigue a repensar, a actuar despois de percibir, de xeito que non é pesado. Trátase de conseguir o cambio social sen loita, sen confrontación. Obrigando a pensar.
Que é o que poden esperar os participantes?
Un pouco o desenvolvemento que lles vén na sinopse do curso, abordando cuestións máis xerais e algo que non vén aí e que é, ao meu xuízo, o máis interesante: a presenza en varias das xornadas de moitos artivistas, -así é como se denominan- que teñen xa un prestixio e unha traxectoria consolidada e cos que eu puiden estar en anos anteriores á miña mudanza a Ponte Caldelas.
Sobre a arte social
"Trátase dunha proposta de arte que busca cambiar a sociedade rompendo esquemas, obrigando a repensar"
Unha pensa en artistas como Banksy, en murais ou grafittis que queren remover a conciencia ao falar deste asunto...
O artivismo está enfocado menos no obxectivo individual da fama, do nome ou do prestixio do autor, e moito máis no beneficio colectivo, no ben da colectividade e, como dicíamos antes, en provocar o cambio evitando a loita, a confrontación.
Que poderán contar os artistas que acudirán ás sesións no centro da UNED?
Entre os confirmados, porque hai varios e varias deles cos que xa tiven outras experiencias está Vahida Ramuijic, unha moza nada en Serbia que traballa desde Barcelona e se ten enfocado a cousas como o traballo nos campos de refuxiados. Ela, cun simple folio, cambiou o mapa de relacións de todo un campo de acollidos, ao facer un diccionario dos 20 termos máis útiles. Outro dos asistentes confirmados será Heath Bunting, un pope do net-art (arte na Internet) e do artivismo que mesmo expón na Tate Modern e que se pode dicir que figura xa na historia da arte contemporánea polas súas accións. Tampouco me quero esquecer de Tenzin Yangchen, que agora é monxa budista, pero antes era unha coñecida artivista, que vén de documentar todo o seu proceso de transformación.
Sobre os participantes
"Un dos asistentes será Heath Bunting, un pope do net-art que expón na Tate Modern e que xa é parte da historia da arte"
Pontevedra está vinculada coa Facultade de Belas Artes e chea de estudantes deste título, son eles os destinatarios específicos deste curso de extensión?
É un curso apto ou que pode interesarlle aos estudantes de Belas Artes, pero tamén a quen poida sentirse atraído, sen máis. O ciclo ten a vantaxe de que se pode seguir de xeito presencial, ou online e de que esas clases virtuais quedan gardadas e lle son enviadas ao alumno. Eu o ano pasado impartín outro ciclo centrado na miña tese sobre o Kilkor (Teoría do Coñecemento), pero hai alumnos que aínda están repasando algunhas das leccións. Pódese adaptar aos tempos e necesidades de cada un, algo moi útil, xa que hoxe en día parece que nos impoñemos a obriga de chegar a todo, e non sempre é posible.
Respecto aos artivistas galegos, que podemos esperar?
Tamén as hai e non quixen esquecelas. Por iso contaremos con Verónica Perales, centrada na arte e o ecofeminismo, ou con Nerea Mallo, que é poeta, actriz, realiza performance, é activista ambiental, entre outras cousas e é de aquí de Pontevedra.
Cal é a forma de sacar adiante estes proxectos de arte social que non están centrados na monetarización nin en enxalzar a figura do autor?
É certo que son máis complicados, pero nas leccións finais do curso abordaremos este tema e falarei de como se poden sacar adiante por distintas vías, desde o crowfunding para lucro común ata distintas fundacións europeas que apoian a arte para o cambio social. É certo que o sistema capitalista é perverso, pero mesmo dentro, temos formas de sacar adiante estes proxectos. A idea é que a partir do grupo se vaia pensando en vías colectivas de actuación, se calla a iniciativa, ou, cando menos, que disto saia un think-tank ou calquera iniciativa colectiva de artivismo.
A relación con Ponte Caldelas
"EU MESMA ME CONSIDERO ARTIVISTA E VEXO QUE HOUBO MOITO DISO TRAS OS INCENDIOS DE 2017"
O curso desenvolverase en Pontevedra, pero vostede está radicada en Ponte Caldelas. Cal é a súa relación con este municipio?
Eu estou agora mesmo no sitio onde nacín, pero en realidade crieime en Ferrol, estudei en Santiago, despois en Barcelona, onde me aproximei á arte e a estes movementos, e despois vivín fóra e viaxei moito. Volver a A Roca forma parte da decisión de parar e facer que o que me gusta veña a min, en vez de perseguir eu as cousas.
E colaborar coa UNED?
Iso é algo que xa fixera anos atrás durante a miña estadía no Reino Unido e deixoume moi boa lembranza. En canto me aceptaron o primeiro curso aquí (xa levo impartidos outros dous), sentín unha alegría inmensa.
Considerase experta ou artivista?
Eu creo que son artivista. Levo dous anos aquí e lembro a resposta aos incendios de 2017 como un proceso colectivo moi forte, unha intervención que levou a crear o grupo Rexeneración e a que este se siga fortalecendo a pesar de que xa non está activo. Outro modo que teño de ser activa ante todo isto é presidir a comunidade de montes, secretaria da de augas, e seguir establecendo vínculos con todo.
Ata cando é posible inscribirse no ciclo?
Ata o día 22 de febreiro, aínda que tamén se admitirá aos alumnos que o fagan máis tarde.
