A provincia de Pontevedra suma nove aldeas pantasma máis en só un ano

Estradas secundarias rodeadas de densos arbustos verdes, vivendas antigas construídas de pedra do país moi distantes entre si e un horizonte montañoso no que de cando en cando se atisba algún tímido edificio de máis de dúas plantas é a descrición que mellor defina quizá eses núcleos de poboación que no seu día albergaron vida pero que a día de hoxe convertéronse en aldeas pantasma ou poboadas por un número mínimo de persoas que non se resignan a gozar dunha natureza case virxe, a pesar dos inconvenientes de falta de subministracións e longas distancias cara aos principais núcleos de poboación dos concellos que iso leva. Incluso hai quen, a pesar da súa curta idade, decide inverter as tendencias dos mozos de establecerse nos grandes pobos costeiros e as cidades galegas e opta por manter vivos os oficios que son a esencia do pobo galego. Pero estes casos seguen sendo illados.

Segundo os últimos datos do Instituto Galego de Estatística (ano 2019), en Pontevedra hai un total de 173 núcleos de poboación ou entidades singulares (tal e como os cataloga o IGE) deshabitados, ou comunmente coñecidos tamén como aldeas pantasma ou abandonadas, nove máis con respecto ao ano anterior.

E é que a tendencia nos últimos anos, e cada vez máis, é que o movemento de poboación diríxanse cara ás cidades ou pobos de costa, que en época vacacional chegan, nalgúns casos, a triplicar a súa poboación.

Aínda que é certo que os datos que manexa o Instituto neste caso son máis orientativos que exactos, dado que a listaxe das entidades de poboación singulares adoita experimentar variacións. Ademais, algúns dos lugares que o IGE cita como deshabitados correspóndense a aldeas nas que hai moitos anos que non reside ninguén ou que nunca houbo propiamente unha casa particular como tal, por exemplo, como é o caso de Preguecido, no Concello da Estrada, onde actualmente só hai un pazo que leva o mesmo nome.

Pontevedra, xunto á Coruña, concentra a maior parte dos concellos de Galicia en expansión, con 23

A nivel comunitario, con todo, as aldeas pantasmas de Pontevedra só representan o 9,5 % das 1.813 entidades singulares deshabitadas que se rexistran en Galicia. No top do ranking das catro provincias sitúase Lugo, que contabiliza 819.

Este modelo disperso de poboación de Galicia trátase dun fenómeno característico galego. Corrobórao o feito de que as catro provincias concentran a preto da metade das unidades singulares de España, xa que as 1.813 aldeas pantasma supoñen o 51,2% das 3.538 que o Instituto Nacional de Estadística (INE) rexistra no conxunto do estado español.

Todo apunta a que a tendencia continuará na mesma dirección e que cada vez serán máis as aldeas abandonadas que debuxen o mapa de Galicia. De feito, hai xa núcleos de poboación nos que residen unicamente unha persoa, unha parella ou unha familia. No primeiro caso, na provincia de Pontevedra contabilízanse 66 en 2019, o que supón o 6,3% das 1.047 vivendas cun só morador en toda Galicia.

Cabe ter en conta que a crise do coronavirus revalorizou o rural galego e espertou o interese de miles de persoas por vivir ao pé da natureza. E isto quizá supoña un xiro inesperado a esta tendencia ao despoboamento de determinadas zonas do interior e un fío de esperanza para aqueles que defenden a vida no rural e que loitan pola súa supervivencia no tempo.

Fronte a esta sangría demográfica predominante nos municipios do interior, Pontevedra, xunto á Coruña, concentra a maior parte dos concellos en expansión, 23, que pecharon 2019 con saldo positivo: Campo Lameiro, Cangas, A Cañiza, Gondomar, Lalín, A Lama, Meis, Mondariz-Balneario, Oia, Pazos de Borbén, Poio, Ponteareas, Ponte Caldelas, Pontecesures, Pontevedra, O Porriño, Redondela, Salceda de Caselas, Salvaterra de Miño, Sanxenxo, Soutomaior, Tomiño e Vigo.