As toxinas volven pór en xaque ao marisqueo. O Instituto Tecnolóxico para ou Control do Medio Mariño de Galicia (Intecmar) decretou o peche das dúas zonas extractivas do fondo da ría de Pontevedra pola elevada porcentaxe de sustancias lipofílicas en especies como a ameixa. Este tóxico pode provocar problemas de saúde, principalmente no aparello dixestivo.
A medida afecta aos máis de 400 mariscadores que faenan a pé de praia e aos que o fan nas máis de cen embarcacións con licenza para recoller bivalvos á boia. Só a navalla e o longueirón quedan libres desta prohibición.
A decisión do Intecmar foi comunicada ás confrarías o mércores pola noite, horas despois de que o sector rematase a xornada e a mercancía saíse a poxa na lonxa de Campelo. Esta situación podería levar aos compradores a devolver o xénero, que se retornaría ao mar.
O marisqueo inicia o outono coa terceira veda do ano. No que vai de 2020, os mariscadores a pé viron interrompida a súa actividade durante 64 días como consecuencia das toxinas. Son cinco xornadas máis das contabilizadas en todo 2018 e 2019, cando as prohibicións sumaron 36 e 23 días, respectivamente.
"O ano está a ser moi duro", asegura Mariña Buceta, a presidenta da Agrupación de Mulleres a Pé da confraría de San Telmo de Pontevedra, a máis numerosa das tres que existen na ría. "En xaneiro e febreiro non se fixo moito. E a mediados de marzo veunos enriba o coronavirus", recordou a directiva.
A pandemia da covid-19 impuxo un parón obrigatorio para todo o sector desde o 13 de marzo, última xornada de faena. Os mariscadores do montón estiveron sen actividade durante máis de catro meses. Primeiro pola crise sanitaria e logo polas toxinas. De feito, o retorno ás praias estaba previsto para o 2 de xuño. Pero o Intecmar decretou entón o peche dos areais do fondo da ría pola presenza de biotoxinas.
Os traballadores á boia tiveron un impacto menor. En maio regresaron ao traballo tras dous meses de inactividade. Un mes máis tarde detectouse outro episodio de toxinas, que os tivo parados durante oito días en xuño. No verán retomaron a faena, pero de forma graduada, porque a maior parte das cen embarcacións con licenza preferiron pescar outras especies, como o choco, polo seu bo prezo no mercado.
Ambos os colectivos, a pé e á boia, cobraron axudas estatais durante o parón polo coronavirus. Os traballadores que levaban máis dun ano de alta recibiron 994 euros ao mes do Instituto Social da Mariña. Os de antigüidade inferior cobraron 661 euros mensuais durante o período de alerta sanitaria.
BO VERÁN. A pesar das dificultades, o sector marisqueiro ha pechado un bo verán. Así o pon de manifesto as vendas na lonxa de Campelo, que é onde se poxan os bivalvos que se extraen do fondo da ría.
Entre xullo e agosto, a rula poiense facturou 1.291.758,18 euros pola comercialización de tres variedades de ameixa (fina, xapónica e babosa) e berberecho. E todo iso a pesar de que as praias estiveron pechadas durante 18 días para o marisqueo a pé como consecuencia das toxinas.
No mesmo período estival do ano pasado, no que se rexistrou ningunha prohibición por biotoxinas, o volume de negocio alcanzou os 1.313.506,28 euros.
"O verán foi bo. Houbo moi bos prezos e puidemos subir as cotas", explica presíntaa da Agrupación de Mulleres a Pé de San Telmo, que asegura que o valor do marisco cotizou á baixa ao mes seguinte. "En setembro caeron radicalmente", di sobre a volta ao traballo dos mariscadores de Noia, que puxeron máis mercancía no mercado, o que depreció a poxa en Campelo.
CARNÉS E FURTIVOS. A actividade extractiva no fondo da ría emprega a 434 persoas a pé, segundo o último plan de explotación. Esta cifra podería haberse incrementado pola cobertura de postos por xubilación e polos 20 novos carnés que a Consellería do Mar aprobou este ano para a confraría de San Telmo de Pontevedra.
A este colectivo únese os máis dun centenar de traballadores das cen embarcacións con permiso para mariscar na ría. En total, o sector dá traballo a máis de medio milleiro de veciños dos concellos da comarca, con especial incidencia no de Poio. Segundo datos dos depósitos, uns cen mariscadores están actualmente de baixa médica.
