A filóloga lucense María Xesús Lama foi galardoada co Premio Nacional de Ensaio, este xoves 8 de novembro, correspondente a 2018, pola súa obra Rosalía de Castro. Cantos de independencia e liberdade (1837-1863), galardón outorgado polo Ministerio de Cultura e Deporte e dotado con 20.000 euros.
Segundo informou o ministerio, o xurado elixiu esta obra por contribuír "a revisar unha imaxe tópica de Rosalía de Castro ancorada nunha visión romántica e choroso, mostrando a unha escritora lúcida, independente e defensora da liberdade, a igualdade e a xustiza social".
María Xesús Lama (Lugo, 1964) estudou Filoloxía Galego-Portuguesa e Filoloxía Hispánica na Universidade de Santiago de Compostela. Se doctoró na Universidade de Barcelona en 2002 cun traballo sobre a apropiación de temas das lendas celtas e de temas propios de Bretaña pola literatura galega contemporánea. é profesora titular de Literatura Galega na Universidade de Barcelona.
As súas áreas de investigación céntranse na interrelación entre o proceso de construción nacional e a literatura en Galicia e desenvólvese en tres direccións principais nas que se centran as súas publicacións: a vida e obra de Rosalía de Castro como escritora fundacional da literatura galega; o tratamento literario da suposta orixe celta de Galicia; e a literatura da emigración e o exilio.
É tamén autora de traducións do alemán e do inglés ao galego. Colabora habitualmente en diversas revistas literarias.