Funcionarios e avogados aconsellan non pagar a plusvalía municipal

Funcionarios locais e avogados consultados recomendan non pagar a plusvalía municipal despois de que este martes o Tribunal Constitucional anunciase que, nunha próxima sentenza, declarará inconstitucional a Lei Reguladora das Facendas Locais

Salvador Almudéver, membro da Xunta de Goberno do Colexio de Secretarios, Interventores e Tesoureiros da Administración Local (Cosital) de Valencia, considera que "aínda que o divulgado este martes é unha nota informativa sen valor xurídico, creo que unha persoa que, por exemplo, venda unha casa este martes, non debería practicar liquidación". 

"De feito", engade, "o fallo anula tres apartados do artigo que determina a base impoñible do imposto, e con que se anule este artigo anúlase todo o imposto. Sen unha base para calcular, os concellos non van poder liquidar". 

O avogado Eduardo Triviño, especialista en Dereito bancario e Consumo, coincide en que, neste contexto, por agora, "non se debe presentar liquidación algunha e, se fose a Administración a que a presentase, débese paralizar, porque baséase nunha norma que vai ser anulada". 

RECLAMACIÓNS AOs CONCELLOS. Triviño engade, ademais, que "se xa se pagou a plusvalía nos últimos catro anos, débese reclamar porque, como mínimo na súa contía, posiblemente non sexa legal".

E este é un dos aspectos crave do fallo deste martes a xuízo de Salvador Almudéver: "o fallo declara a intangibilidad das situacións firmes existentes anteriores á sentenza. Isto é un problema moi gordo, xa o vivimos en 2017. ¿Que se entende por intanxibilidade dos impostos firmes? Existen problemas para determinar que é unha situación firme, non é un concepto xurídico moi claro".

Tamén o consultor inmobiliario Eduardo Molet coincide: "os artigos da Lei Reguladora das Facendas Locais, que establecían o método para liquidar o imposto de plusvalía, tiñan un carácter confiscatorio polo método para determinar a base impoñible". 

CÁLCULO ILEXÍTIMO. Triviño explica que "no relativo ás taxas, son clave dous aspectos, o primeiro é que ten que haber un feito impoñible, e o segundo é que os impostos deben ser progresivos. É dicir, sen que se produciu un certo incremento, non pode haber gravame. Pero ademais debe darse unha progresividade, non pode aplicarse a mesma tarifa independentemente de cal sexa a base".

"Isto era algo sabido polo lexislador, en realidade é unha realidade que aflorou a partir da crise inmobiliaria, cando se empezaron a producir vendas a perdas ou con moi pequena ganancias", engade.

Polo menos, era algo sabido desde a sentenza do TC de 2017, pero "desde hai anos seguiuse aplicando unha lei que debería haberse cambiado. E o grave é que os concellos están a demorar o pago das cantidades indebidamente pagas. O atraso medio no abono está a ser de catro anos, e isto agravouse co covid", conclúe.

O mesmo sinala o consultor inmobiliario Eduardo Molet: "Os expertos inmobiliarios viámolo vir, xa que desde hai catro anos o Tribunal Constitucional anulaba en sentenzas as liquidacións cando os contribuíntes demostraban minusvalía nas transaccións, é dicir, cando houbera perdas".

Almudéver considera que "é previsible unha alta litixiosidade". Ademais, estamos en plena elaboración dos orzamentos. Nos grandes e medianos municipios, ou en zonas turísticas, os concellos vano a pasar mal". 

O presidente da Federación Española de Municipios e Provincias, Abel Caballero, estima que a recadación por plusvalía rolda os 2.500 millóns de euros.

O Tribunal Constitucional fallou en sucesivas sentenzas (de 2017 e 2019) que o cobro do imposto municipal de plusvalías non pode aplicarse cando hai perdas, nin tampouco resultar nunha cota maior ao incremento realmente obtido polo cidadán. 

Esas sentenzas viñan anulando as consecuencias dun sistema de cálculo que, finalmente, foi declarado inconstitucional no seu conxunto. 

Por iso os expertos consultados sinalan que os executivos de Mariano Rajoy e Pedro Sánchez deberían reformar a norma e evitado que, ao ser anulada, xerouse un baleiro legal.