O Ministerio de Sanidade confirmou catro mortes tras vacinarse con AstraZeneca, cunha media de idade de 43 anos e hai un quinto caso en estudo.
Sanidade cre que o momento actual do proceso de vacinación, centrado cada vez en grupos máis novos, é crítico, polo que chamou ás comunidades a dar unha mensaxe única sobre as vacinas porque, segundo avisa, o contrario xera unha incerteza que pon en perigo a campaña.
Fontes do departamento que dirixe Carolina Darias admiten que nas últimas semanas produciuse un "gravísimo problema" de comunicación ao redor da segunda dose da vacina de AstraZeneca ao dar a entender que era unha cuestión de elección ou preferencia para os menores de 60 anos.
Pero non: o decidido pola Comisión de Saúde Pública a semana pasada é que a strong<> os que xa recibiron unha primeira picada do soro anglosueco adminístreselles un segundo de Pfizer; un día despois, o Consello Interterritorial abriu a opción a que só aqueles que o rexeiten, déaselles Vaxzevria (nome comercial de AstraZeneca) baixo firma dun consentimento informado.
A razón de completar a pauta ás persoas de menos de 60 anos con Pfizer é unha: evitar os pouco frecuentes, pero graves, casos de trombos con trombocitopenia (baixada de plaquetas) asociados a este fármaco e que en Europa se saldaron cunha letalidade do 20 por cento.
En España hai 20 casos confirmados ou suxestivos (dos que hai sospeitas), que supón o 0,5 % por cada 100.000 dose; deles, faleceron 4 e hai un quinto en estudo.
A frecuencia destes casos aumenta segundo descende a idade: 14 episodios por millón de persoas de 30 a 39 anos, 12 no tramo 40-49 anos e a só 2 no de maiores de 60.
Dando Pfizer, argumentan as fontes, garántense os beneficios sen expor a riscos nun momento no que hai dispoñibilidade de vacúas e evitaríase unha morte por cada millón de vacinados; por suposto que AstraZeneca é segura e eficaz, pero neste contexto no que hai outras opcións había que pór na balanza se se daba a persoas novas.
Ademais, non é a primeira nin será a última vez en que se aposta por pautas heterólogas combinando distintas marcas, xa que se fai para enfermidades como o ébola, o neumococo, o papiloma ou o herpes zoster.
E, ademais, a aposta en Europa polas vacinas de ARNm, como Pfizer ou Moderna, e as de proteína como será Novavax, é obvia pola súa maior capacidade de adaptación e efectividade ante as variantes, co que Sanidade apunta a que, con toda probabilidade, moitas das persoas vacinadas con adenovirus como son AstraZeneca e Janssen acabarán recibindo unha dose das outras.
O estudo CombiVacs impulsado polo Instituto de Saúde Carlos III que demostrou a eficacia e seguridade de mesturar AstraZeneca con Pfizer foi unha axuda máis na toma de decisión; en Sanidade lamentan as críticas que recibiu este ensaio, realizado en máis de 600 voluntarios vacinados con AstraZeneca, 400 dos cales recibiron a inxección de Pfizer.
Si recoñecen que lle faltaba o brazo de comparar os resultados cunha pauta completada con AstraZeneca, algo que non descartan que o ensaio faga no futuro, que suscitou gran interese na EMA (Axencia Europea do Medicamento, polas súas siglas en inglés) e que este mércores foi presentado en Canadá.
Tamén censuran que, pese ao acordo alcanzado no Consello Interterritorial da semana pasada, desde varias comunidades estea a instarse aos menores de 60, case dous millóns de traballadores esenciais que recibiron a súa primeira dose entre febreiro e abril, a completar o seu inmunización con Vaxzevria.
O Ministerio non pode aínda confirmar se a maioría desas persoas que xa empezaron a recibir a súa segunda dose preferiron repetir con este preparado, xa que aínda se administraron moi poucas, nalgunhas comunidades de xeito "case testemuñal" con apenas 10 picadas o pasado luns.
Do que si están convencidos en Sanidade é que o acordo alcanzado polo Ministerio e as comunidades hai que cumprilo, porque o contrario demostra unha falta de madurez que pon en risco o futuro do proceso.
Porque o contrario só fai trasladar incerteza á poboación, que ao final é a gran prexudicada, pondo así en perigo a campaña de vacinación nun momento no que está a baixar a idade da poboación a inmunizar -que ten unha percepción do risco menor-, e que se une cunha mellora dos indicadores epidemiolóxicos que invitan a baixar a garda.
De feito, as fontes recordan que os casos están a descender en maiores de 50 pero aumentando nos menores desa idade, polo que, insisten, agora é momento de centrarse nunha mensaxe única que non xere máis confusión.
