O TS avisa de que un toque de queda "extensivo" requiriría unha lei específica

As resolucións sobre Canarias e Baleares asentan a doutrina de que a maior severidade das restricións, maior ha de ser a xustificación 
Plaza de una localidad menorquina durante el toque de queda. DAVID ARQUIMBAU SINTES (Efe)
photo_camera Praza dunha localidade menorquina durante o toque de queda. DAVID ARQUIMBAU SINTES (Efe)

O Tribunal Supremo avisa na sentenza que ditou e, que levanta o toque de queda en Baleares, que este tipo de medidas restritivas de dereitos adoptadas polas comunidades autónomas unha vez levantado o estado de alarma, por ser tan severas e extensivas, requirirían dunha lei específica que lles de cobertura e préstelles a suficiente seguridade xurídica.

Esta suxestión aparece en dúas das resolucións ditadas polo Tribunal Supremo en relación coas restricións por covid 19 unha vez levantouse o estado de alarma, a pesar de que ambas coinciden en validar, en termos xerais, que a Lei de 1986 de Medidas Especiais en Materia de Saúde Pública pode servir para limitar algúns dereitos fundamentais en relación coa situación sanitaria. No entanto, os maxistrados esixen unha xustificación por parte dos gobernos autonómicos que "estea á altura da intensidade e a extensión" das restricións que se acorden.

Estas premisas xa se incluían na resolución do pasado 11 de maio que rexeitou o recurso do Goberno Canarias contra a decisión do Tribunal Superior de Xustiza (TSJ) de non validar o peche perimetral das illas, e incídese nelas na sentenza coñecida este xoves que levanta o toque de queda en Canarias. En ambas se alude ademais á conveniencia de contar cunha lei específica para afrontar a pandemia que logra "a máxima seguridade xurídica".

INCIDE NA LIBERDADE DE CIRCULACIÓN, DE INTIMIDADE E DE REUNIÓN. Na última destas sentenzas vaise algo mais alá sobre este punto e afírmase que medidas como o toque de queda "precisamente pola súa severidade e por afectar a toda a poboación autonómica" e tamén porque "inciden restrictivamente en elementos básicos da liberdade de circulación e do dereito á intimidade familiar, así como do dereito de reunión" requirirían dunha lei orgánica que lles proporcione "a cobertura constitucionalmente exixible".

Fontes xurídicas consultadas por Europa Press explican que isto quere dicir que, ante medidas máis limitativas de dereitos fundamentais maior debe ser a xustificación que dean as comunidades autónomas, esixíndose ademais proporcionalidade.

A cuestión é que a Lei de Sanidade de 1986 non foi pensada para unha situación da magnitude da pandemia por covid 19, senón para brótelos infecciosos illados que poden xurdir. Por iso, o Supremo suxire que, ante os interrogantes sobre se é suficiente ou non con aplicar o artigo 3 da lei de Sanidade de 1986, o conveniente sería contar cunha regulación específica para as circunstancias actuais.

PECHES PERIMETRALES EN CANARIAS, TOQUE DE QUEDA EN BALEARES. Na resolución deste xoves o Supremo recorda que a súa sentenza sobre as medidas en Canarias despexaba xa algunhas dúbidas sobre a posibilidade de que as Comunidades adopten restricións de dereitos fundamentais sen estado de alarma, pero no recurso de Baleares as medidas que se examinan son distintas.

Entón tratábase da limitación de viaxes entre illas, que afectaba á liberdade de circulación no territorio nacional, mentres que no caso balear tratábase tamén dos dereitos á intimidade familiar e de reunión e de circulación.

Ademais, engade que co toque de queda "probablemente está en xogo algo máis que a liberdade de circulación, pois non é o mesmo prohibir desprazarse entre dous lugares determinados que obrigar a todos a permanecer no seu domicilio durante certas horas". 

O Tribunal conclúe non obstante que cabe a limitación de dereitos sen necesidade do estado de alarma, e que a única norma con rango de lei orgánica que podería darlle cobertura é a Lei de 1986 de Medidas Especiais en Materia de Saúde Pública. 

Esta lei inclúe un apartado que habilita á autoridade sanitaria a adoptar medidas para o control dos enfermos, un precepto "innegablemente conciso e xenérico", segundo o Supremo, que razoa que "non foi pensado para unha calamidade da magnitude da pandemia de covid-19" senón para brotes infecciosos illados.

O TS entende que isto non impide basearse nesta Lei para adoptar medidas restritivas, pero sempre que a xustificación "estea á altura da intensidade e a extensión" das restricións.

VOTO PARTICULAR EN BALEARES. O Tribunal resalta tamén que o voto particular das dúas maxistradas do TSJIB que se pronunciaron en contra si incluía unha "pormenorizada análise" da situación epidemiolóxica, mentres que o ditame maioritario da Sala "remítese sucintamente" ás conclusións dun informe do Comité de Enfermidades Infecciosas de Baleares que aconsellaba manter o distanciamento social mentres se alcanza a inmunidade de grupo.

Por todo iso, o Supremo conclúe o seu razoamento anulando o toque de queda e a limitación das reunións sociais en Baleares por considerar que non son proporcionais tendo en conta a situación epidemiolóxica no territorio.

Considera que non procede autorizar estas medidas baseándose unicamente en principios de prudencia, entendendo que non quedan suficientemente xustificadas as restricións acordadas polo Consell de Govern de Baleares.