O Consello Superior de Investigacións Científicas (CSIC), a través do Instituto de Investigacións Mariñas (IIM) de Vigo, logrou, no marco do proxecto DIMCoVAR, a secuenciación do virus SARS-CoV-2 en mostras de augas residuais.
Este fito, destaca o CSIC nun comunicado, corresponde ao grupo de Inmunología e Xenómica do IIM, dirixido por Antonio Figueras e Beatriz Novoa, que tras un ano de traballo empregando técnicas de secuenciación masiva ha detectado as mutacións do SARS-CoV-2 que están a circular en tres localidades galegas seleccionadas das 15 obxecto de seguimento: Baiona, Noia ou Melide.
Este logro permite coñecer o pool de virus que circula en cada zona, así como identificar tanto as mutacións máis frecuentes como as asociadas a variantes de risco.
"Desde que se detectou o material xenético do virus en mostras de feces de pacientes infectados, houbo un interese a nivel internacional pola monitorización do SARS-CoV-2 en augas residuais", destacan Figueras e Novoa.
Nun primeiro momento, o grupo de investigación intentou secuenciar as mostras de auga que deran resultados positivos mediante PCR cun elevado número de copias de xenes virales, pero, "dado que o virus áchase moi fragmentado nas mostras de augas residuais, a secuenciación non resulta fácil", explican.
Por iso, desde o pasado setembro, o grupo apostou pola aplicación de distintas metodoloxías para a secuenciación das mostras e agora, aplicando técnicas de secuenciación masiva máis sensibles e que requiren pouca cantidade de material xenético, obtivo millóns de secuencias de SARS-CoV-2.
"O conseguir detectar as mutacións que están a circular nunha localidade é moi valioso para identificar variantes. Hai que ter en conta que nas augas residuais concéntrase todo, incluso os virus de persoas asintomáticas que non acoden ao hospital. De aí a súa importancia", sinala Figueras.
Segundo os resultados do seu traballo, nas localidades de Noia e Melide "as mutacións detectadas son compatibles coa variante española e europea, mentres que en Baiona destacan as compatibles coa británica, surafricana e brasileira", explica Novoa.
"Dado que a maioría destas mutacións áchanse no xene que dá lugar á proteína Spike, que interactúa cos receptores celulares, trátase de mutacións con implicacións funcionais no virus e interese clínico", engade.
"Necesitamos secuenciar máis, pero xa nos sorprende a cantidade de mutacións que se atopan en localidades como Baiona, cunha prevalencia abafadora da variante británica, con mutacións únicas que a definen; así como de mutacións compartidas entre diversas variantes de preocupación entre as que se atopan a británica, surafricana, brasileira e outras", apunta Antonio Figueras.
O grupo de investigación tamén comparou estas secuencias con 500 xenomas de SARS-Cov-2 secuenciados en pacientes clínicos galegos.
Isto derivou na detección de mutacións compartidas nas mostras de augas residuais e pacientes de covid-19, así como outras que non se detectaron en persoas afectadas pola enfermidade desde o inicio da pandemia.
Este traballo permitiría a detección de novas mutacións que puidesen ser "perigosas" dunha forma máis prematura.
"Todo iso reafirma a importancia da monitorización das augas residuais para o seguimento das novas mutacións do virus que poidan xurdir", conclúen desde o CSIC.
O proxecto DIMCoVAR conta coa implicación, ademais do CSIC, da Universidade de Vigo (UVigo) e a empresa Geseco Augas.
Abarca a análise da presenza de material xenético de virus SARS-CoV-2 nas augas residuais de strong<> 15 estacións depuradoras de augas residuais (Edar) de Galicia, así como nos puntos de vertedura das Edar no medio mariño: Baiona, Nigrán, Gondomar, Cambados, Moraña, Porto de Son, Muros, Melide, Ares, Cedeira, Noia, Pobra do Caramiñal, Betanzos, Viveiro e Burela.
A participación do CSIC, a través do IIM e, concretamente, dos grupos de investigación Inmunología e Xenómica e Enxeñería de Procesos consiste fundamentalmente na detección do material xenético do virus por PCR e no desenvolvemento do modelo epidemiolóxico en base aos resultados das análises.
A participación da UVigo correspóndese ao grupo de BiotecnIA: Biotecnoloxía Industrial e Enxeñería Ambiental.
