Aínda tras detectar os primeiros indicios dunha meseta, Galicia viviu e vive estas últimas semanas os seus peores momentos da pandemia. Neste escenario negativo xeneralizado subsisten 13 municipios que poden presumirse libres de casos covid, e nos que a prudencia dos seus cidadáns e o illamento territorial e social xogaron un gran papel.
En concreto, segundo os datos da Consellería de Sanidade, dos 313 concellos galegos só 13 non detectaron ningún caso de coronavirus nos últimos 14 días. Están, por tanto, libres do virus, aínda que, do mesmo xeito que o resto dos galegos, soportan as duras medidas restritivas impostas para frear o contaxio no conxunto da comunidade.
Ningún destes municipios limpos están nas provincias da Coruña e Pontevedra, as máis poboadas, se non que cinco se sitúan en Lugo (Navia de Suarna, Negueira de Muñiz, Ribeira de Piquín, Barreiros e Pol) e oito en Ourense (Entrimo, Gomesende, Larouco, Parada de Sil, A Teixeira, Vilariño de Conso, Pontedeva e Rubiá).
Trátase, en conxunto, de concellos de tamaño pequeno, xa que, aínda que o máis poboado, Barreiros, alcanza os 2.925 habitantes, a maior parte móvense na pinza dos 500.
Esta baixa densidade de poboación é un dos elementos que, en opinión dos seus rexedores, xogou en favor do control do virus, xa que a propia dispersión poboacional impón a distancia social. Con todo, os alcaldes tamén inciden na concienciación dos veciños, que apostaron por seguir maioritariamente as normas e evitar encontros até o punto de restrinxir as reunións familiares do pasado Nadal.
"NINGUÉN QUERE AS RESTRICIÓNS, PERO SON NECESARIAS". O municipio de Negueira de Muñiz é, con 215 habitantes, o máis pequeno de Galicia e, desde a montaña lucense, presume de non rexistrar ningún caso de coronavirus entre os seus veciños, "non agora, nunca", di o seu rexedor, José Manuel Braña.
O alcalde apunta a que, para iso, "hai un factor sorte importante", aínda que destaca o "coidado" que tiveron os veciños durante todo este tempo. "Ninguén se quere contaxiar, e a xente procura cumprir as normas se está en contacto con alguén de fóra", explica, en declaracións a Europa Press.
Os veciños limitan, así, os seus contactos exteriores "a cando vén o panadeiro ou o super sobre rodas" e respectan o distanciamento social polo seu propio illamento. Sobre as restricións, destaca que son "duras", pero "necesarias": "Ninguén quere restricións, pero son necesarias, porque a situación é perentoria".
Na mesma provincia, os 513 habitantes de Ribeira de Piquín foron "moi prudentes desde o principio" da pandemia, "evitando desprazamentos e mantendo as distancias". Así o apunta o seu alcalde, Roberto Fernández, que destaca como os veciños evitaron "congregacións" en velorios ou ao acudir ao centro de saúde.
O resultado é un municipio a día de hoxe sen casos covid. "Despois das vacacións houbo casos, chegou xente de fóra de Galicia e houbo contaxios despois do verán", recoñece o primeiro edil, unha experiencia que serviu aos veciños de Ribeira de Piquín para evitar repetir erros en Nadal, cando "non houbo grandes reunións".
Á "prudencia" e "responsabilidade" destes veciños súmase a propia dispersión da poboación, con pouco máis de medio milleiro de habitantes distribuídos en preto de 40 núcleos. "O illamento real funciona", apunta Fernández Rico.
PROTEXENDO A RESIDENCIA DE PARADA DE SIL. O alcalde do municipio ourensán de Parada de Sil, Aquilino Domínguez, garda un eloxio especial para o traballo do persoal da residencia de maiores, onde "se están facendo as cousas moi ben". "Desde o primeiro momento non se permiten visitas e, afortunadamente, non houbo ningún caso", explica o rexedor, unha medida que, de momento, mantense, a pesar de que os usuarios recibiron xa as dúas doses da vacina.
Este municipio de case 550 habitantes vive a situación actual "con total normalidade" e "acatando as restricións impostas". Aínda que os veciños cúmprenas, en alcalde admitiu que se preguntan "por que teñen que sufrir as mesmas consecuencias" que municipios cunha alta incidencia.
Como lle pasa a outros concellos na mesma situación, a baixa densidade de poboación "é unha sorte" para ter "unha menor exposición a riscos", destaca, en declaracións a Europa Press, Aquilino Domínguez. Ademais, aínda que "ao comezo faltou un pouco de concienciación", os veciños "cada vez fan as cousas de forma máis correcta", recoñece. "E hai tamén un factor sorte, para que imos negalo", finaliza.
Tamén está "cada vez máis concienciada" a poboación no municipio ourensán de Entrimo, onde deron de alta ao seu último caso activo o pasado 14 de xaneiro. "Os concellos pequenos, con poboación tan dispersa e pouca interrelación, é o que axuda ao resultado, cun chisco de sorte", di o seu alcalde, Ramón Alonso.
Esta localidade de pouco máis de 1.100 habitantes vive a situación actual con "tranquilidade", aínda que tamén coa idea de que as medidas restritivas impostas son "desproporcionadas" e non adaptadas á súa evolución concreta. "Entendemos que o panorama é crítico, pero non esperabamos que as medidas fosen tan xeneralizadas para todos", destaca o alcalde.
A pesar desta tranquilidade, nestes municipios non baixan a garda: "Somos conscientes de que, en calquera momento, pode pasar, e de que a nosa situación é especialmente delicada polo feito de ter moitísima xente maior, polo que hai que insistir en que se tomen precaucións", resolveu Ramón Alonso.
UN NADAL RESPONSABLE. Se en algo coinciden os alcaldes destes municipios libres de casos covid é en que a boa situación actual deriva dunhas festas de Nadal celebradas de forma máis íntima e responsable, acorde coas recomendacións.
"En Nadal, aquí non houbo excesos para nada, a xente tomouno en serio e non fixeron grandes reunións", subliña o alcalde de Parada de Sil, que tamén incide en que outro foco de reunión e contaxio, as matanzas, diminuíron: "Case non houbo, e as que se fixeron, foron con moi pouca xente".
En Negueira de Muñiz, pola súa banda, o rexedor destaca que houbo "poucas reunións" e que primou o coidado mesmo no seu propio caso, no que celebrou as festas na súa casa só coa súa familia.
En Ribeira de Piquín, aínda que son "poucos veciños", si manteñen un "contacto moi próximo". No entanto, este ano "evitouse facer grandes reunións de Nadal" e apenas houbo desprazamentos desde fóra do municipio, destaca o seu alcalde. O mesmo panorama mantivo Entrimo: "Notamos que moita xente que pasaba o Nadal fóra, non se foi, e xente que recibía familia aquí, non a recibiu", finaliza o seu rexedor.
