O primeiro ministro polaco, Mateusz Morawiecki, escalou este martes a tensión entre o seu Goberno e a Comisión Europea (CE) nun bronco debate no Parlamento Europeo no que afirmou que Varsovia non se deixará chantajear" ante as críticas á sentenza que considera inconstitucionais varios artigos do Tratado de Adhesión á Unión Europea (UE), emitida por un tribunal controlado polo Executivo.
Morawiecki interveu despois de que a presidenta da CE, Ursula von der Leyen, reiterase que Bruxelas ten a intención de actuar "" ante o órdago xudicial polaco que cuestiona a primacía do dereito comunitario neste país, fronte ao que se manexan opcións legais e de conxelación de diferentes fondos comunitarios que corresponden a Varsovia, aínda que aínda non se anunciaron medidas concretas.
"Non quedaremos calados mentres o noso país é atacado, tamén nesta sala, de xeito inxusto e imparcial", dixo Morawiecki, que considerou "inaceptable" que se estean considerando penalizacións financeiras e que, ao seu xuízo, empréguese contra Polonia "a linguaxe das ameazas".
Morawiecki, a quen se concederon quince minutos de quenda de palabra, falou durante máis de 33 minutos e reclamou que non se lle interrompese cando o vicepresidente da Eurocámara pediulle que respectase os tempos que lle foron asignados. A súa intervención, trufada de aplausos da bancada do grupo conservador, tamén provocou algúns apupos do resto da Eurocámara, especialmente ante a súa confrontación coa mesa do Parlamento.
"Se queremos cooperar, debemos estar de acordo en que existen diferenzas"
O primeiro ministro polaco criticou con dureza a dobre rapadoira que ao seu xuízo aplícase desde Bruxelas nos contactos políticos cos diferentes Estados membros e asegurou que a lei comunitaria ten primacía sobre a doméstica "en áreas concretas", polo que "se unha institución transgrede as súas competencias delegadas un Estado membro debe ter as ferramentas para reaccionar".
Sobre a polémica sentenza do seu Tribunal Constitucional, Morawiecki referiuse a un "profundo malentendido" e afirmou que "o principio da primacía da lei europea non debe ameazar o sistema constitucional dun Estado membro" e que Polonia "nunca aceptará instrucións ou ditados cara aos Estados membros".
"A nosa Constitución non permite delegar competencias de forma que resultase na conclusión que Polonia xa non é un Estado soberano", explicou Morawiecki, que advertiu dunha "revolución sigilosa" a través das sentenzas do Tribunal de Xustiza da Unión Europea, que estaría "a derivar novas competencias" cara a Bruxelas.
"Se queremos cooperar, debemos estar de acordo en que existen diferenzas. A Unión Europea non se vai a desintegrar só porque os nosos sistemas legais son diferentes, levamos décadas funcionando así", dixo.
"Queremos que Europa sexa forte e valente", afirmou, á vez que pediu que a UE "respecte as culturas e tradicións desde as que emerxeu"
Moi combativo nas súas palabras, o mandatario polaco tamén fixo fincapé nas "diferenzas" que fai a UE entre os Estados membros, asegurou que desde Polonia ven "a división entre países fortes, débiles, novos e vellos", e pediu non finxir que non hai problemas no seo do proxecto europeo.
En calquera caso, despexou as dúbidas sobre se Polonia seguirá os pasos do Reino Unido en propor unha saída da Unión Europea e afirmou que Europa "é o noso lugar e non nos imos a ir de aquí". "Queremos que Europa sexa forte e valente", afirmou, á vez que pediu que a UE "respecte as culturas e tradicións desde as que emerxeu".
BRUXELAS ACTUARÁ ANTE O ÓRDAGO POLACO
Antes de Morawiecki, participou no pleno a presidenta da Comisión Europea, Ursula von der Leyen, que lamentou un "empeoramento" da situación da independencia xudicial en Polonia e advertiu que a sentenza do Constitucional polaco "pon en cuestión" os principios básicos da Unión Europea.
"é a primeira vez que un tribunal dun Estado membro declara que os tratados da UE son incompatibles coa Constitución nacional. Isto ten graves consecuencias para o pobo polaco. Porque a sentenza ten un impacto directo na protección do poder xudicial. Sen tribunais independentes, os cidadáns teñen menos protección e, en consecuencia, os seus dereitos están en xogo", dixo Von der Leyen.
"Déixenme recordarlles que o Tribunal Constitucional que puxo en cuestión a validez dos tratados é o mesmo Tribunal que, baixo o artigo 7, consideramos que non é independente nin lexítimo"
"A Comisión Europea está, neste momento, avaliando coidadosamente esta sentenza. Pero xa podo dicirllo, estou profundamente preocupada. Esta sentenza pon en cuestión os fundamentos da Unión Europea. é un desafío directo á unidade do ordenamento xurídico europeo", engadiu.
Entre as ferramentas das que dispón Bruxelas para responder a este desafío, un paso máis na tira e afrouxa con Varsovia no último lustro, Von der Leyen mencionou a posible activación do novo mecanismo para vincular o orzamento cos valores do Estado de dereito, que aínda non se puxo en marcha a pesar de levar case dez meses en vigor, ou o lanzamento de novos procedementos de infracción para, en última instancia, levar ante a xustiza europea a decisión do Constitucional polaco.
A presidenta da CE tamén recordou o artigo 7 dos tratados, que leva varios anos activado contra Polonia pero estancado na súa fase de diálogo e con escasas posibilidades de chegar a retirar a Varsovia o seu dereito a voto no Consello.
"Déixenme recordarlles que o Tribunal Constitucional polaco que hoxe puxo en cuestión a validez dos tratados é o mesmo Tribunal que, baixo o artigo 7, consideramos que non é independente nin lexítimo. De moitos xeitos, isto pecha o círculo", resumiu Von der Leyen.
