Que cambiará para europeos e británicos cando se faga efectivo o Brexit?

O Reino Unido deixará de formar parte da Unión Europea a partir da medianoite deste venres, aínda que na práctica nin cidadáns nin empresas percibirán grandes variacións ata 2021
Partidarios del Brexit se manifiestan en las calles de Londres. NEIL HALL EFE
photo_camera Partidarios do Brexit maniféstanse nas rúas de Londres. NEIL HALL EFE

Cando os reloxos marquen a medianoite deste venres en Bruxelas (que comparte horario con España), o Reino Unido deixará de formar parte da Unión Europea, un cambio que alterará profundamente o escenario político e económico do país pero que, na práctica, os cidadáns e as empresas apenas percibirán ata 2021.

Londres continuará cumprindo as regulacións da UE e contribuíndo ao orzamento comunitario durante os próximos once meses, un período de transición durante o cal debe forxar unha nova relación tanto co bloque comunitario como co resto do mundo.

Desde este sábado xa non haberá eurodiputados británicos no Parlamento Europeo, nin asento para o xefe de Goberno do Reino Unido, o conservador Boris Johnson, nas reunións de líderes. Os británicos abandonarán así mesmo as axencias técnicas e as magistraturas reservadas para eles no Tribunal de Xustiza da Unión Europea (TJUE).

En clave nacional, Johnson abolirá o Ministerio do Brexit, un xesto co que quere recalcar que cumpriu o seu obxectivo de materializar a saída da UE, aínda que as complexas negociacións con Bruxelas sobre a futura relación bilateral aínda están por comezar —previsiblemente a principios de marzo—.

Dese diálogo depende o incerto escenario que se abrirá o 1 de xaneiro de 2021, a data na que o Reino Unido comezará a exercer realmente como país independente da UE. 
Ata entón, as catro liberdades de circulación do mercado único —de mercancías, persoas, servizos e capitais— seguirán vixentes en chan británico.

Cambios para os europeos no Reino Unido

Os preto de 3,8 millóns de europeos que residen no Reino Unido, así como aqueles que cheguen ao país durante este ano, poden solicitar o status de "asentado" ou "preasentado", que protexerá tras o Brexit os seus dereitos adquiridos.

A partir de 2021, cando termine a libre circulación de persoas entre o Reino Unido e a UE, os comunitarios que queiran viaxar ou residir no país deberán cumprir as normas migratorias que estableza o Goberno británico.

O Goberno aínda non fixo públicos os detalles da súa futura lei de inmigración, aínda que o informe dun comité asesor en materia migratoria ofrece pistas sobre os seus posibles plans.

Ese documento prevé dúas vías para solicitar o permiso de residencia no Reino Unido. Aqueles que cheguen cunha oferta de traballo deberían ter asegurado un salario mínimo —actualmente os extracomunitarios necesitan cobrar máis de 30.000 libras anuais (35.400 euros) para obter o visado—. 

Quen teñan intención de viaxar ao Reino Unido para buscar traballo, en cambio, deberían someterse a un sistema de puntos similar ao de Australia, a lexislación que serve de referencia a Johnson.

Baixo ese réxime, os inmigrantes deben superar un limiar determinado de puntos, que se outorgan en función de criterios como nivel educativo, nivel de renda, dominio do idioma, idade e outros factores.

Cambios para os británicos na UE

Os preto de 1,3 británicos que viven noutros países da UE tampouco percibirán grandes cambios ata o decembro.

Unha das poucas transformacións tanxibles para eles será que o Goberno recuperará este ano o cor azul dos pasaportes británicos, en lugar do burdeos da UE, unha medida meramente simbólica, pero moi celebrada polos partidarios do Brexit.

Os 27 socios da Unión comprometéronse a manter os dereitos adquiridos dos británicos que xa viven neses países tras o Brexit, aínda que cada Estado debe regular de forma independente o seu novo status legal.

Eses arranxos nacionais complicarán que os británicos residentes nun país comunitario poidan cambiar a súa residencia de forma automática a outro, por exemplo entre Francia e Alemaña.

Os xubilados británicos que xa están retirados en países da UE teñen asegurada unha pensión actualizada para sempre. Con todo, a retribución daqueles que cheguen ao seu país de destino logo de decembro de 2020 dependerá dos arranxos aos que chegue o Reino Unido cos respectivos Estados.

Cambios para as empresas

As importacións e exportacións de mercancías a través do canle da Mancha, así como o acceso recíproco das firmas de servizos, continuarán sen friccións polo menos durante os próximos once meses. 

Londres quere pactar con Bruxelas un acordo de libre comercio que asegure os intercambios sen aranceis a partir do 1 de xaneiro de 2021, pero ao mesmo tempo mantén a súa intención de divergir paulatinamente das regulacións da UE, o que pode envenenar as negociacións.

A UE advertiu de que é "imposible" alcanzar un acordo comercial completo no prazo previsto, pero o primeiro ministro británico recalcou que non ten intención de solicitar unha prórroga.

O obxectivo de Johnson de comerciar con cero tarifas pero divergiendo da normativa comunitaria implica que poderían establecerse novos trámites e controis nas aduanas, o que podería prexudicar especialmente ás empresas que manteñen cadeas de produción a ambos os dous lados da canle da Mancha.

No sector financeiro, Bruxelas debe estudar se acepta un réxime de equivalencia para que os bancos, as aseguradoras e o resto de firmas da City de Londres poidan continuar accedendo aos seus clientes continentais. 

Na negociación coa UE, o Reino Unido tratará de facer valer o prezado acceso aos augas pesqueiras e ao seu mercado laboral como panca para favorecer os seus intereses.