Irán anuncia varias detencións pola derriba do avión ucraíno

Mentres, Europa presiona para que Teherán cumpra os acordos nucleares
Estudiantes iraníes posan con fotografías de las víctimas del avión derribado por error en Teherán. ABEDIN TAHERKENAREH
photo_camera Unha protesta en Irán na que se queima unha bandeira de Estados Unidos. SHAHZAIB AKBER

Irán anunciou este martes varias detencións vinculadas coa recente derriba por erro dun avión ucraíno con 176 persoas a bordo, unha traxedia que alimentou novas protestas contra o sistema islámico en Teherán.

A morte de todos os ocupantes do voo 752 da compañía ucraína UIA, unha gran parte deles iranianas, espertou o descontento popular e levou ás autoridades a establecer como prioridade a investigación das causas dese nefasto erro.

As investigacións están a ser "exhaustivas e algúns individuos foron detidos", informou o portavoz do Poder Xudicial, Gholamhosein Esmaili, quen non detallou o número de arrestos.

O Boeing 737-800 de UIA, que cubría a ruta Teherán-Kiev, foi derrubado ao pouco de engalar do aeroporto internacional Imán Joeminí de Teherán ao ser confundido cun mísil de cruceiro, segundo indicou a Garda Revolucionaria iraniana.

Sobre este erro, o presidente iraniano, Hasan Rohaní, subliñou este martes que "non se pode culpar a un só individuo" xa que -indicou- non é só culpable a persoa que presionou o botón e disparou o mísil, senón que "hai outros".

UN TRIBUNAL ESPECIAL. Debido á controversia xerada, Rohaní instou o Poder Xudicial a formar "un tribunal especial cun xuíz de alto rango e decenas de expertos" para investigar un caso de gran interese internacional. 

"O Goberno continuará os seus esforzos ata que se investiguen todos os aspectos do incidente e para garantir que os involucrados son castigados e que isto non volverá suceder", aseverou. O mandatario culpou así mesmo no seu discurso aEstados Unidos porque, ao seu xuízo, "quentou o ambiente e fixo que a situación fose anormal".

Con todo, agregou que o feito de que Estados Unidos provocase unha escalada da tensión na rexión non quere dicir que Irán non deba abordar "as causas profundas do incidente".

Teherán esperaba un ataque de represalia de Washington ao seu ataque de horas antes contra unha base militar en Iraq con presenza de tropas norteamericanas que, á súa vez, foi en vinganza polo asasinato nun bombardeo estadounidense do xeneral Qasem Soleimaní, xefe da Forza Ao Quds da Garda Revolucionaria iraniana.

DESCONTENTO POPULAR. As explicacións das autoridades e as súas promesas de xustiza non acougan a boa parte da poboación, que dirixiu a súa ira contra o propio sistema islámico, ao que culpa de todas as desgrazas.

Nesta xornada houbo protestas dentro do recinto da Universidade de Teherán, onde un amplo grupo de estudantes gritou lemas contra o líder supremo, Alí Jameneí, e urxiu a celebrar un referendo no país.

Europa presiona para que se cumpra o acordo nuclear
Mensaxes conciliadoras, contactos diplomáticos, incentivos económicos... Tras seis meses de esforzos, Europa perdeu a paciencia cos incumprimentos de Irán do acordo nuclear asinado en Viena de 2015 e aumentou a presión activando un último mecanismo para tratar de salvalo.

"Xa que logo, non tivemos outra opción, dadas as accións iranianas, que rexistrar hoxe a nosa preocupación de que Irán non está a cumprir cos seus compromisos (...)", sentenciaron este martes Alemaña, Francia e Reino Unido, asinantes do acordo, xunto a China, Rusia e Estados Unidos que evitaba que Teherán puidese facerse con armas atómicas.

35 DÍAS PARA UNHA SOLUCIÓN. Os tres países anunciaron que encomendan o arranxo do conflito ao mecanismo de resolución de litixios incluído no Plan Integral de Acción Conxunta (JCPOA polas súas siglas en inglés), o nome oficial do acordo de 2015.

Ese mecanismo ten agora 35 días, un prazo ampliable, para resolver a denuncia europea de que Irán non está a cumprir o seu parte do acordo.

De non haber resolución, o caso podería pasar ao Consello de Seguridade da Onu, o que abre a porta á reimposición de sancións a Irán e a morte definitiva do histórico acordo de 2015.

PARLAMENTO EUROPEO. Pola súa banda, os grupos do Parlamento Europeo mostráronse partidarios de salvagardar o acordo nuclear iraniano despois de que Francia, Alemaña e o Reino Unido activasen este martes o mecanismo de arranxo de diferenzas ao considerar que Irán está a incumprir os seus compromisos.

O obxectivo final, coincidiron nun debate na Eurocámara sobre o aumento da tensión na rexión, é evitar unha escalada de violencia que empeorar a situación tras un inicio de ano moi convulso.