Sudán, dunha transición á democracia pactada ao golpe de estado militar

O primeiro ministro sudanés, Abdalá Hamdok, e a súa esposa foron arrestados na madrugada do luns no seu domicilio e atópanse en paradoiro descoñecido
Protestas en las calles tras el golpe de Estado. EFE
photo_camera Protestas en las calles tras el golpe de Estado. EFE

Os militares sudaneses puxeron este luns fin a unha transición democrática de pouco máis de dous anos, durante a cal compartiron o poder cos civís nunha experiencia singular no mundo árabe, ata que hai un mes a relación entre eles agreouse por un intento golpista.

O primeiro ministro sudanés, Abdalá Hamdok, e a súa esposa foron arrestados na madrugada do luns no seu domicilio e atópanse en paradoiro descoñecido, xunto a outros ministros e representantes políticos civís, tal e como confirmou o xa disolto Goberno.

Poucas horas logo dos arrestos, o presidente do Consello Soberano, máximo órgano de poder do proceso de transición, o xeneral Abdelfatah ao Burhan, disolveu o Consello de Ministros encabezado por Hamdok e o propio Consello Soberano, que foran creados en 2019 en base a un documento constitucional que rexía a transición.

A FOLLA DE RUTA, SUSPENDIDA

Ao Burhan tamén suspendeu algúns artigos desa Constitución transitoria, que foi asinada en agosto de 2019 polos militares e os civís, e na que sentaron as bases da repartición de poder durante 39 meses ata a celebración de eleccións democráticas, previstas para principios de 2024.

O Exército aceptou compartir o poder coas principais forzas políticas e grupos civís que participaran na revolta popular contra o ditador Omar ao Bashir, derrocado en abril de 2019 polos seus propios compañeiros de armas tras varios meses de protestas nas rúas.

Aínda que non foi fácil un acordo entre os uniformados e os civís, finalmente alcanzaron unha fórmula satisfactoria para ambas as partes, que funcionara ata este momento e que fora considerada modélica por outros países árabes nos que esa repartición de poder foi imposible tras as revolucións de 2011.

O Consello Soberano estaba integrado once membros, cinco deles militares e outros cinco civís, ademais dun seleccionado por acordo de todas as partes, cunha presidencia rotatoria, que nos pasados máis de dous anos estivo ocupada pola o Burhan.

CRECENTES TENSIóNS

As tensións entre os dirixentes civís e militares estiveron presentes no período transitorio, pero iso non impediu que o proceso seguise o seu curso, ata que o pasado mes de setembro houbo un intento golpista que fixo que ambas as partes se lanzasen acusacións directas e recriminacións, e desatou un conflito aberto.

O pasado 21 de setembro o Exército anunciou que había abortado un golpe de estado por parte de soldados e oficiais rebeldes, que foi atribuído por Hamdok a remanentes "" do réxime da o Bashir de dentro e fóra das Forzas Armadas.

Tras o intento o primeiro ministro dixo que era necesario "reformar os órganos militares e de seguridade", o que provocou o enfado dos líderes castrenses e a interrupción das comunicacións entre as dúas partes.

Hamdok tamén sinalara entón que déronse "preparativos" para crear un ambiente propicio para o golpe, como a falta de seguridade nas rúas no medio de protestas nalgunhas provincias do país e escaseza de produtos básicos, no marco da prolongada crise de vive Sudán.

VIOLENCIA NAS RÚAS

A grave crise económica foi o que motivou as protestas contra Ao Bashir en decembro de 2018, que desembocaron no seu derrocamento a mans dos militares en abril de 2019, logo de meses de strong <>mobilizacións nas rúas de todo Sudán e sobre todo na capital.

Unha xunta militar encabezada pola o Burhan tomou as rendas do país e proseguiron as manifestacións para presionar aos xenerais para que cedesen o poder aos civís, incluída unha acampada fronte ao cuartel xeral das Forzas Armadas en Xartum.

Os manifestantes fixeron fronte á violencia e á represión por parte dos militares e as forzas de seguridade, que cometeron a maior masacre da transición no desmantelamento desa acampada de protesta, que se saldou con polo menos 120 persoas mortas e outros centos feridas, segundo a organización Human Rights Watch.

Este mesmo luns a ONG de defensa dos dereitos humanos ha pedido ás forzas de seguridade que "abstéñanse de usar a forza letal" contra os manifestantes que saíron desde esta mañá ás rúas de Xartum en protesta polo golpe de estado, mentres o Goberno disolto denunciou que os militares dispararon contra eses cidadáns.