O-Xan, un grupo de opinión creado coa finalidade de abordar a xestión dialogada da situación do lobo en Galicia, recordou que, por primeira vez en catro anos, o día 28 de decembro a Consellería de Medio Ambiente publicou as axudas para paliar os danos que provoca na cabana gandeira e equina. "Por primeira vez, tenta de poñer fin ao manifesto atraso de máis de dous anos non pago destas indemnizacións que os gandeiros levan sufrindo todo este tempo", denuncia. Esta situación non é a máis adecuada para chegar a un escenario de coexistencia, "con baixa conflitividade", entre as asociacións conservacionistas e ecoloxistas e os colectivos de criadores de vacas e cabalos, advirte, porque xera "unha perda de confianza no sistema de compensación de danos e en todo o traballo técnico e de xestión que se agocha detrás e que, nestas circunstancias, dificilmente será percibido polos afectados por esta situación", agrega.
DEMORA. A pesar da tardanza, O-Xan fai unha valoración positiva da medida adoptada pola Consellería, póndose ao día nos pagos que tiña pendentes, e reclámalle celeridade nos mesmos. No entanto, mantén que esta demora non debería repetirse e, para evitala, propón que estableza un prazo máximo de seis meses desde a data da presentación da solicitude e o pago das indemnizacións.
"Entendemos que este é asumible por ambas as partes e que non existen motivos para repetir a situación actual", expón. Respecto de impórtelos, recorda que son os mesmos que foron fixados no ano 2009, cando os custos veterinarios son máis elevados.
"Lestes deberían ser puntos a mellorar nas seguintes convocatorias", expón O-Xan, ademais de solicitar que a Oficina Agraria Virtual conte cun sistema para realizar os trámites dunha forma simple e rápida, e recordar á Consellería de Medio Ambiente que poña énfase nas medidas de carácter preventivo.
Óscar Rivas, portavoz do colectivo O-Xan, mantén que sobre o lobo pesa unha espada de Damocles e considérao "ou chiba expiatorio" dun problema que cualifica de "complexo", para cuxa solución entende que "non hai unha recieta máxica, e menos a curto prazo".
ABANDONO. O abandono do medio rural, e o uso do monte para actividades que non son o sustento económico de quen as realizan, é unha das causas da controversia, e mantén que o lobo é a parte máis débil porque a súa imaxe está estigmatizada desde hai séculos e cando se fala del nos medios de comunicación é case sempre por motivos negativos.
O lobo é unha especie protexida pola Directiva europea de conservación dos hábitats naturais e da flora e fauna silvestres, que foi traspuesta á normativa española no ano 2007. "Ten un valor cultural en Europa e está desaparecendo", subliñou Rivas.
O-Xan está integrado por colectivos de criadores de gando, agricultores, cazadores, investigadores e técnicos vinculados coa xestión e conservación do lobo.
Luís Calvo é o presidente da asociación de Asociación Cabalar Monte Acibal e, como lle sucede aos 120 membros da mesma, ten que esperar durante anos a que a Consellería de Medio Ambiente páguelle unhas indemnizacións que non compensan o gasto realizado e o valor sentimental que teñen para eles os cabalos e os poldros que matan os lobos.
"Se seguimos así, quedaremos sen nada", vaticina antes de subliñar que a cativa de cabalos é unha práctica que realizan por afección e, na maior parte dos casos, tamén porque é unha tradición herdada dos antepasados, que se remonta ata a tres xeracións atrás.
PROBLEMAS. "Sempre houbo problemas", recoñece, pero a medida que o número de cabezas de gando diminúe, os ataques que protagonizan os lobos resultan máis daniños, expón. Como a maior parte dos seus compañeiros de afección, Luís Calvo aproveita o fin de semana para desprazarse ata o monte e verificar a situación dos seus cabalos, e en demasiadas ocasións atopouse coa estampa de reses mortas e medio devoradas polos lobos.
O que sucede no Monte Acibal, onde conflúen os municipios de Moraña, Campo Lameiro, Barro e Pontevedra, tamén acontece en Cotobade e Sabucedo (A Estrada), e engade que o que eran episodios puntuais é agora unha preocupación constante.
"Ou lobo é capaz de camiñar 90 quilómetros nunha noite para ir onde sabe que hai comida", explica o morañés Luís Calvo. A continuación, comenta que unha manda se estableceu hai meses no monte onde crían os cabalos, "e cando acabe con eles, se que estará en perigo de extinción", prognostica.
Debate polo controvertido papel do lobo nos montes
Os grupos ecoloxistas advirten de que é unha especie en vías de extinción e os criadores de cabalos do Monte Acibal, en Moraña, denuncian a morte dos seus equinos. Uns e outros reclaman unha solución á Xunta de Galicia
