Antonia, muller de mans salgadas

A Asociación A Fonte renderá hoxe homenaxe a Antonia Muradás, A Chosquita, empacadora na postguerra, con motivo da celebración do Día da Muller Traballadora
Antonia Muradas, "A Chosquita", este martes, en el Bar Lelé con su foto antigua. DP
photo_camera Antonia Muradas, "A Chosquita" no Bar Lelé. DP

"Soñaba con ir á escola, pero non se podía. Había que traballar". Esa foi a dura realidade da postguerra. Antonia Muradás Muñiz, coñecida polo mote familiar "A Chosquita", foi unha das moitas mulleres –ou nenas naquel tempo– que tiveron que sacrificar a súa vida e os seus soños para que a súa familia puidese comer co pouco diñeiro que entón se gañaba nos traballos vinculados mar.

A pesar de todo iso, Antonia recoñece que tivo unha mocidade moi feliz. Unha época que este martes puido rememorar grazas a unha fotografía que lle entregaron as súas "veciñas de toda a vida" en Cantodarea Tesi Landín e Mari Tarrido, da Asociación A Fonte, que hoxe lle fará unha homenaxe con motivo do Día da Muller Traballadora.

O acto terá lugar ás 18.00 horas enfronte do monumento da "Carrexadora", símbolo de loita e de todas as mulleres do mar. Alí entregaráselle un recordo a Antonia e despois celebrarase unha merenda no local da Comisión de Festas de San José situado en Concepción Arenal, á beira do Bar Apolo.

"A Chosquita" era das máis altas do seu grupo de compañeiras, unhas dez. Da decena tan só permanecen vivas ela e a que saía ao seu lado, Elvirita "A Suela". Na foto, de 1951, tamén saía a súa avoa, Dores. "Acórdome perfectamente que o meu avoa pasaba por alí naquel momento e chamámola para que saíse connosco na foto", conta con añoranza.

O traballo de Antonia e as súas compañeiras era o de empacadoras, no que case todas comezaron antes da maioría de idade. Dedicábanse a gardar e salgar o peixe, concretamente a carioca, para despois cargalo aos camións e distribuílos. "Era un traballo moi duro. Podías pasarche toda a noite traballando e non irche á túa casa ata as doce do mediodía, porque dependía de se cho compraban ou non", relata a veciña de Cantodarea, que recorda que "o pouco que pagaban para o moito que faciamos". Por cada caixa, cinco pesetas.

De feito, por descargar o sal dos coches "non nos pagaban". Tampouco tiñan nin vacacións nin seguro e só gañaban diñeiro se pescara que manipular. O oficio pasoulle factura, xa que nalgunha ocasión chegou a sufrir anemia.

Pero xa aos 14 anos, as mans de Antonia sabían o que era estar en continuo contacto coa salitre e o sal máis puro. E é que pasaba horas no peirao secando bacallau.

"Sempre intentaba acabar rápido para poder ir ao colexio, pero aquilo se cara a eterno. Logo cando se modernizou un pouco a técnica no peirao, tocábame ir a Cálaa do Sur, onde tamén se secaba, a vixiar que os gatos non llo comesen", recorda a homenaxeada, que aínda se cuestionou como puido aprender a ler e a escribir co pouco tempo que tiña para dedicarse a iso.

Aos 16 anos traballou na conserveira de Riestra e posteriormente, ata os 25, cando casou, foi empacadora. Pero Antonia seguiu traballando. Estivo polo menos 43 anos no emblemático Bar Lelé –que en 1952 colleron o seu marido e o seu cuñado– ata que se xubilou.

Comentarios