Unha familia con raíces en Marín está no foco de medio país polo gran invento que xestou á calor dun concurso internacional de intelixencia artificial. Trátase dunhas lentes intelixentes que permiten aos pacientes con alzhéimer identificar quen se cruza no seu camiño e que relación garda con esta persoa, unha información crucial para o que ten débil a memoria.
A idea naceu da máis pequena da casa, Fiona, de sete anos de idade. O detonante foi dobre. A súa avoa materna é unha dos 1,2 millóns de residentes en España que padece esta enfermidade neurodegenerativa e o seu pai, o marinense Joaquín Pais, un enxeñeiro de telecomunicacións con maña no campo da intelixencia artificial. "Ao principio pareceunos unha proposta sen sentido, pero lle fomos dando forma e pareceunos unha idea fantástica. A miña nai ten alzhéimer, así que se trata dun problema que nos resulta próximo", explica Alicia Figueroa, avogada, casada con Joaquín e nai de dous fillos: Fiona e Teo, de nove anos de idade.
As lentes permiten ao usuario identificar con quen se topa
En realidade, Alicia foi a que prendeu a mecha, tras ver a convocatoria da segunda edición de Technovation Families Challenge, unha iniciativa promovida por unha ONG estadounidense que busca motivar a aprendizaxe da intelixencia artificial en familia e que ofrece, entre outras cousas, formación especializada en distintos terreos. "Vino interesante por todo o que podía achegar aos nenos e decidín apuntarnos no verán, aproveitando que estabamos de vacacións".
A nivel nacional compiten agora mesmo 21 familias, cuxos proxectos serán avaliados por un grupo de xuíces voluntarios, que ditarán sentenza a mediados de marzo. Hai dúas categorías: unha para unidades familiares con nenos menores de once anos e outra para os que superan esa idade. Os galardoados de ambas debullarán a súa idea en Boston, nunha viaxe con todos os gastos pagos.
Alicia ve "moi difícil" subirse ao podio, pero considera que, aínda descoñecendo o desenlace, a iniciativa foi enriquecedora para toda a súa familia. "Este proxecto deunos formación gratuíta por parte de voluntarios que son punteiros nos seus sectores: enxeñeiros, informáticos e incluso profesionais do audiovisual que nos ensinaron a facer vídeos. Ademais, estivemos acudindo á Universidade Europea, que cedeu as súas instalacións durante cinco sábados para asistir a clases presenciais sobre intelixencia artificial. Obviamente, foi un sacrificio, pero agora os nenos están a ver a repercusión do proxecto e iso sérvenos para pór en evidencia os resultados do esforzo", sinala Alicia.
O modelo foi confeccionado de forma artesanal pero a familia xa estuda a posibilidade de crear "un prototipo que se poida imprimir en tres dimensións para que todo o que queira poida acceder a un"
As lentes dispoñen dunha cartón de memoria na que se gardan as fotos das persoas que se queren identificar, así como un código, unha cámara e un altofalante co que o usuario escoita o nome da persoa que ten enfronte e o vínculo que garda con ela. "Démonos conta de que estes enfermos igual falaron co seu veciño e aos cinco minutos ábrenlles a porta e xa non saben quen é. Co cal, xera unha situación moi estraña en ambas as partes que se pode mellorar con estas lentes, que permiten que esa comunicación básica non rompa", explica Alicia.
O prototipo está colgado en Internet "para que todo o mundo poida acceder ao, usalo ou melloralo". Nun principio, o modelo foi confeccionado de forma artesanal, unindo os distintos dispositivos a man, pero, vista a expectación xerada, a familia estuda a posibilidade de crear "un prototipo que se poida imprimir en tres dimensións para que todo o que queira poida acceder a un".
Esta última volta de porca xorde por mor da avalancha de peticións que recibiron para conseguir unhas lentes como as súas. De feito, é unha das cousas que subliña Joaquín Pais, agora residente en Madrid e fundador da axencia Showerthinking, especializada na mercadotecnia dixital e intelixencia artificial. "A idea de crear un proxecto de intelixencia artificial coa familia parecíanos innovador, ademais de interesante para reforzar a formación dos nosos fillos. O que non esperabamos é a acollida que tivo o proxecto e a resposta. Estamos a recibir chamadas de moita xente, de moitos medios e moitos familiares de enfermos con alzhéimer que están interesados na iniciativa".
Medios especializados e nacionais demandan máis información sobre o proxecto. A propia Alicia foi convocada para participar en actos sobre muller e ciencia, en publicacións centradas na poboación maior e en iniciativas estreitamente ligadas coa investigación e o alzhéimer. "Estamos moi contentos, porque queriamos que fose unha ferramenta educativa para os nosos fillos e, grazas a isto, podemos ensinarlles que, con independencia da túa idade ou dos teus coñecementos, sempre podes influír na túa contorna de forma moi positiva".
