Unha agresión dun fillo aos seus pais cada tres días en Pontevedra

A Memoria da Fiscalía de Menores reflexa un incremento nun 20% dos delitos de violencia doméstica labores por adolescentes na provincia  As autoridades tamén se mostran preocupadas polo incremento dos delitos contra o patrimonio, que se producen todos os días 

Un grupo de menores en un programa de reeducación. DAVID FREIRE (Policía Local)
photo_camera Un grupo de menores nun programa de reeducación. DAVID FREIRE

A estatística de menores que delinquen non parou de crecer nos últimos anos en Pontevedra. Con todo, poucas veces experimentara un aumento como o que reflicte a última Memoria da Fiscalía de Menores, correspondente á actividade delituosa do ano 2017. Os datos, que indican un aumento próximo ao 40 por cento respecto ao exercicio precedente, configuran un panorama "preocupante", segundo a fiscal provincial de Menores, Encarnación Bullón, con dúas actividades ilícitas como puntas de lanza: a violencia doméstica e os delitos contra o patrimonio.

Os 1.017 delitos reflectidos nas estatísticas oficiais do Ministerio Público pontevedrés en 2017 supoñen 299 máis que nos doce meses anteriores. Existe un elemento que altera un tanto a comparación, pois en 2017 inclúense os delitos leves. Con todo, os incrementos en violencia doméstica (nun 20 por cento) e en furtos (nun 80 por cento) son un sinal inequívoco da situación.

A xefa da Fiscalía de Menores, que conta cunha amplísima experiencia na materia, admite que "é certo que percibimos un aumento nos delitos cometidos no ámbito familiar, algo que en anos anteriores permanecía máis ou menos estable".

A fiscal explica que agora os pais denuncian máis, existe unha concienciación moito maior neste sentido 

A asociación Arela leva a cabo medidas reeducativas que conclúen cun notable éxito e evitan a reincidencia

Sobre as posibles causas, Bullón sinala a influencia decisiva da educación, especialmente no seo familiar. "A cada vez maior presenza de familias desestructuradas", con divorcios e outras situacións que xeran inestabilidade, provoca que os fillos "se aproveiten deste tipo de situacións para conseguir todo o que queren, que se lles dá. Non se pon os límites a tempo e aí xorden os problemas máis graves".

A fiscal, ademais, pon sobre a mesa un segundo factor que "tamén inflúe moito. Os pais denuncian máis, existe unha concienciación moito maior que anos atrás neste sentido. Ocorre algo similar ao que estamos a ver en relación coa violencia de xénero. As persoas anímanse a contalo. Noutros tempos, as familias aguantaban e soportaban de todo, pero agora xa non é así".

MEDIDAS REEDUCATIVAS. Si están a resultar frutíferas, por outra banda, as medidas reeducativas que se realizan a través da asociación de apoio á infancia Arela, que, desde as súas sedes en Vigo e en Pontevedra, desenvolve programas que, previa autorización xudicial, serven para a reinserción social de menores de idade que foron condenados por diferentes delitos.

Arela acolle a adolescentes que, na maior parte dos casos, teñen en vigor unha medida de liberdade vixiada (en 2017 ditáronse 64) e, curiosamente, os mozos que cometeron un delito de violencia no ámbito familiar supoñen a maior porcentaxe dos que forman parte do seu plan, un doce por cento do total, seguidos dos penados por lesións (en xenérico) e polos delitos contra o patrimonio.

Os delitos de lesións tamén experimentaron un gran crecemento, superior ao 40 por cento, no ano 2017

Aprovéitanse de que as súas familias están desestructuradas para conseguir todo o que queren

Sobre a eficacia deste labor de Arela, que opera de forma coordinada coa Administación, destaca a escasa reincidencia, cifrada semanas atrás polo seu director en páxinas deste xornal en menos dun 20 por cento.

Os profesionais de Arela, dirixidos por Xullo Barreiro, penétranse na realidade de cada menor para, tras valorar os seus factores de risco, fomentar e potenciar os seus aspectos positivos e reducir á mínima expresión as actividades que o aparten das canles sociais.

RESTO DE DELITOS. En canto ao resto de delitos investigados en 2017 pola Fiscalía de Pontevedra cometidos por menores de idade destacan, pola súa cantidade, os roubos con forza, violencia e intimidación, que aumentan respecto ao ano anterior aínda que levemente, de 109 a 119. En relación con eles, si supoñen un serio problema os furtos, dos que, entre delitos graves e leves, o Ministerio Público de Pontevedra detectou preto de 200 casos. Tamén creceron os supostos de violencia de xénero (de sete a once). Con todo, o aumento máis significativo produciuse nun apartado relacionado coa violencia: os delitos de lesións, que aumentaron en máis dun 40 por cento. Así, se en 2016 cuantificáronse 88 agresións (fose do fogar e da parella), en 2017 esa cifra creceu ata as 120.

Outro aspecto destacable é a obrigación de arquivar 100 feitos que en principio serían punibles pero que foron realizados por menores que, por cuestións de idade, resultaron inimputables, ao non cumprir os 14 anos.

En canto ás ordes de protección ditadas polos órganos xudiciais da provincia, destacan os 588 expedientes abertos a menores en situación de risco. Ademais, o Ministerio Público, que efectuou 16 visitas de inspección a centros de protección de menores en 2017, coordinou 105 expedientes de tutela automática e outros 90 de garda automática tras valorar a situación dos investigados.

As SENTENZAS. En canto aos ditames, que en Menores se executan polo xuíz a instancias da Fiscalía, destaca unha cifra: o 90 por cento dos procesos abertos concluíron en condena.

Así sucedeu en 170 dos 180 xuízos celebrados sobre a materia, que se traduciron en distintas medidas, ben de internamento, ben de prestacións en servizo da comunidade, en aras da reeducación dos adolescentes que foron acusados.

Medidas
Duplicáronse os internamentos


Outro dos aspectos da Memoria da Fiscalía de Menores correspondente ao ano pasado que destaca é o incremento das medidas de internamento, a pena máis dura que contempla o marco legal vixente. Así, se en 2016 foron ditadas 21 ordes deste tipo na provincia de Pontevedra, en 2017 executáronse 39.

Delas, a maior parte, 33, desenvolvéronse en centros semiabiertos (como o Avelino Montero), aínda que unha delas tivo lugar nunha entidade con fins terapéuticos e os cinco restantes levaron ás adolescentes ao centro en réxime pechado de Monteledo.