Como unha bomba. Así caeron as declaracións realizadas esta semana por varios responsables do departamento de Infraestruturas sobre o plan do Goberno de Pedro Sánchez da empezar a cobrar a quen circulen polas autovías españolas partir do ano 2024.
Na provincia de Pontevedra, transportistas de mercancías e de viaxeiros, empresarios e operadores de turismo son algúns dos que xa puxeron o berro no ceo polo que consideran unha estocada que se suma a outras recentes, como a subida do prezo da luz, e que, segundo auguran, non só provocará unha subida de prezos en moitos produtos e servizos, senón que deixará a máis dun polo camiño.
Así o sinala Ramón Alonso, presidente da Asociación de Empresarios de Transporte de Mercancías de Pontevedra (Asetranspo), quen recorda que unha taxa nas autovías "prexudica en todo o territorio estatal, pero moito máis en Galicia pola súa situación xeográfica, pois aquí estamos na periferia e non só para ir a Madrid, tamén para saír ou vir de Europa".
é por iso que, "se hai que pagar por ir por autovías e estradas de alta capacidade, en moitos bens vai resultar máis cara a loxística que o propio produto en si" e "iso vai obrigar a moitos a pechar a empresa porque non serán capaces de soportar eses custos".
O presidente de Asetranspo recorda que "o prezo do gasóleo incrementouse case un 40% nos últimos tempos e para os transportistas supón xa o 30% do gasto total. A iso hai que sumarlle as subidas terribles do prezo dos vehículos pola falta de stock e de pezas", algo que está a lastrar a moitos autónomos e firmas do gremio.
Pero non só a quen viven directamente do volante. O anuncio de cobrar polas autovías a partir de 2024 preocupa, e moito, a empresarios doutros sectores que tamén dependen do transporte por estrada.
"Hai meses foi a subida da luz e agora isto. Estamos nunha dinámica que acabará xerando unha inflación tremenda e o peor é que eses gravames castigan a todo o que ten que ver co traballo: a empresas, pemes, autónomos e consumidores, que son os que xeran emprego e actividade económica", indica o presidente da Asociación de Empresarios da Mediana e Pequena Empresas de Pontevedra (Aempe), José María Corujo, quen pon en cuestión o argumento esgrimido polo Goberno para xustificar a futura taxa das autovías.
O motivo non convence. Ese argumento baséase en cubrir os custos de mantemento da rede viaria do Estado, pero, tal e como recorda Corujo, "xa se están pagando impostos específicos pola circulación e impostos moi elevados no combustible, porque cando enchemos estamos a pagar máis de taxas que polo propio carburante. Todo iso", di, "é máis que suficiente para manter as autovías se se xestionase ben. Quéirase pintar como se queira pintar, o que están a expor é unha peaxe, un imposto máis, e está fóra de lugar".
Precisamente, na provincia de Pontevedra e o resto de Galicia o anuncio do Goberno sentou aínda peor, "porque aquí aínda estamos a loitar pola gratuidade da AP-9", unha autoestrada coa "carga máis importante de España, un país onde poucas quedan xa con peaxe salvo a nosa", indica.
En termos similares exprésase Lida Vidal, responsable de comunicación da central de reservas e almacenista de viaxes CN Travel, unha firma que en 2019, o ano anterior á pandemia, moveu máis de 5.000 grupos de viaxeiros en autocares.
"Imaxina que suporía para esta actividade, para o turismo en xeral, o feito de ter que pagar as autovías", apunta. "Se queremos recuperar a normalidade, iso non vai axudar en nada. Aínda estamos a sufrir as consecuencias dunha pandemia da que aínda non saímos, porque seguimos con ertes, perdas de empregos, empresas pechadas... Se lle sumas a ese contexto a subida da luz e en 2024 o cobro das autovías, cada vez temos máis trabas para traballar e subsistir".
Do mesmo xeito que os presidentes de Asetranspo e de Aempe, Vidal tamén apunta que Galicia pode saír máis prexudicada que outros territorios, non só porque "noutras comunidades xa se eliminaron peaxes das autoestradas e aquí seguimos coa AP-9", senón porque se finalmente materialízase un sistema de cobro por quilómetro -como se chegou a expor-, "a xente vaise a pensar moito que destinos elixir para as súas vacacións e Galicia está na esquina da Península", máis lonxe que outros destinos turísticos e "sen unha boa alternativa gratuíta para movernos por este territorio".
De feito, indica que cando o cobro das autovías implantouse en Portugal "xa o notamos moito e repercutiu nos prezos das viaxes a ese país, aínda que naquel momento foise asumindo porque a situación era distinta á actual, cunha pandemia".
Por todos estes motivos, o anuncio do Goberno tamén mantén en albas ás empresas de transporte de viaxeiros. Aurelio Cuíña, responsable de Autocares Rías Baixas, sinala que o cobro en autovías "non se debería aplicar ao transporte público, porque suporía un encarecemento do prezo dos billetes e iso sería un desincentivo para os usuarios".
En España, as estradas nacionais ou de dobre sentido de circulación cun só carril acumulan o 80% dos accidentes de tráfico con resultados mortais, por iso o RAC E (Real Automóbil Club de España) advertiu que cobrar polas autovías podería acabar converténdose nun problema de seguridade viaria. ¿Cales hai na provincia?
Se se fala da rede estatal - sobre a que se expón a medida anunciada polo Goberno-, as principais autovías existentes na provincia pontevedresa son a A-52 Porriño-Benavente (a que vai a Madrid pasando por Ourense) e a A-55 (que une a provincia con Portugal pasando por Porriño e Tui), ademais da VG-20 (que circunvala Vigo) e a PO-11 ou autovía de Marín, esta xa de uso totalmente interurbano.
A estas súmanse outras de titularidade autonómica, como Autovía do Salnés (AG-41) e a de O Morrazo (AG-46).
