Un de cada cinco traballadores do agro na provincia supera os 60 anos

Unhas 6.000 persoas dedícanse ao campo e á gandería no conxunto dos concellos pontevedreses, aínda que as dificultades ás que fan fronte estes profesionais provocan que a cifra vaia en descenso
Concentración de agricultores celebrada el miércoles ante la Delegación del Gobierno en Galicia. CABALAR (EFE)
photo_camera Concentración de agricultores celebrada o mércores ante a Delegación do Goberno en Galicia.

Os traballadores do sector agrogandeiro convertéronse estes días en protagonistas de numerosas mobilizacións ao longo e ancho de España para reclamar prezos máis xustos para os seus produtos, máis control dos artigos que chegan de fóra da Unión Europea sen os estándares que se lles esixen a eles e, en definitiva, máis apoio para un sector que subsiste a duras penas mentres os intermediarios obteñen grandes beneficios á súa costa. Son precisamente estes e outros problemas os que veñen minguando o número de explotacións e de traballadores do agro, unha realidade que tamén se reflicte nos concellos pontevedreses.

Na provincia, o número de afiliados á Seguridade Social na agricultura, a gandería e os servizos relacionados con ambas é dunhas 6.000 persoas, de acordo co dato de hai un ano recollido no Informe do Mercado de Traballo do Sevicio Público de Emprego (SEPE). Soamente doce meses antes, esa cifra era un 1,02% maior e o máis preocupante é que ese descenso non é novo, senón que vén producíndose desde hai tempo.

Nisto ten moito que ver o feito de que un agricultor cobre, por exemplo, 20 céntimos por cada quilo de patacas que vende, mentres o consumidor final paga por esas mesmas patacas ao redor de 1,20 euros no supermecado, e as mesmas diferenzas danse con todos os produtos da horta e da granxa.

POR CONTA PROPIA. Outra realidade do agro é que a inmensa maioría dos seus profesionais son traballadores por conta propia. Na provincia de Pontevedra, esa é a situación do 68,5% deles, mentres que só un 31,5% están contratados por conta allea, sendo o agrogandeiro un dos ámbitos nos que a proporción de autónomos sobre a de asalariados é máis pronunciada.

Tamén de acordo co SEPE, o mesmo sector acumulaba a principios de 2019 algo máis de 1.314 demandantes de emprego en terras pontevedresas, o que supón un 1,96% sobre o total das persoas en busca de traballo inscritas na provincia.

SECTOR ENVELLECIDO. Ademais de ir perdendo cotizantes, nos municipios de Pontevedra o campo está bastante envellecido, posto que un 19,59% dos seus profesionais afiliados á Seguridade Social superan os 60 anos. Precisamente, os problemas de subsistencia aos que se enfrontan os traballadores do campo provocan que en moitas explotacións non haxa substitución xeracional, pois os máis novos optan por buscar outros empregos menos sacrificados e non tan expostos a unhas condicións tan dificultosas como a agricultura e a gandería. E, entre outros factores, é esta falta de substitución nos negocios agropecuarios a que axuda a acentuar aínda máis o despoboamento das zonas rurais, un problema que está en boca de todas as Administracións Públicas pero ao que, de momento, ningunha delas fíxolle fronte con medidas realmente efectivas.

CIFRA DE EXPLOTACIóNS. No conxunto de concellos da provincia hai alredor de 14.000 explotacións agrícolas, o que representa o 18,3% de todas as que existen na comunidade autónoma. A Coruña e Lugo son as que levan a palma, ao aglutinar o 33,7% e o 32,6%, respectivamente, do total galego, segundo o último dato recolleito (en 2016) polo Instituto Galego de Estatística.

De acordo coa mesma fonte, todas as explotacións de Pontevedra suman 100.663 hectáreas, pero a superficie agraria realmente utilizada apenas excedía as 66.000 xa no ano 2016. A día de hoxe esa cifra é aínda menor.

Deza concentra os cultivos de forraxe e O Salnés destaca en horticultura
O descenso do número de traballadores do sector agrogandeiro na provincia de Pontevedra tamén ten o seu reflexo nunha diminución da superficie dedicada ao cultivo, que en moitas ocasións é deixada baldía ou abandonada, o que fai máis fácil a propagación dos incendios forestais. Segundo os últimos datos do IGE (de 2018) no territorio pontevedrés hai algo máis de 61.000 hectáreas de terras de labranza, un 8,4% menos que dez anos atrás. Dese chan, que constitúe o 13,7% da superficie total da provincia, a maior parte (37.174 hectáreas) está dedicado a cultivos herbáceos (cereais, forraxe, tubérculos, leguminosas e produtos hortícolas), mentres que 15.300 son cultivos leñosos (froiteiros e viñedos) e o resto dedícase a outro tipo de producións. A todos eles súmanse preto de 58.000 hectáreas máis de prados e pasteiros.

Reparto por comarcas. Boa parte das terras de explotación agropecuaria concéntrase na comarca de Deza, que aglutina 27.973 hectáreas para o traballo agrario, aínda que tamén destacan O Salnés (que suma 7.123) e Tabeirós-Terra de Montes (5.683). A comarca de Pontevedra, pola contra, só conta con 3.132 hectáreas dedicadas ao cultivo. Por produtos, a que suma máis superficie forrajera é Deza, mentres que O Baixo Miño destaca pola explotación de froiteiras (especialmente o kiwi) e O Salnés pola de cereais, tubérculos, produtos hortícolas e viñedos.

Gandería. A gandería tamén xoga un papel destacado: a provincia produce unhas 60.000 toneladas de carne de porcino (o 81% do total galego) e o 57% da carne de coello de Galicia, ademais do 30% da carne de bovino, o 13,6% da de ave, o 12% do leite de vaca e o 25% dos ovos.