Os encoros da provincia xa baixaron case un 10% nos últimos tres meses

As altas temperaturas e a ausencia de precipitacións non só deixan praias e terrazas abarrotadas. Os seus efectos tamén se notan nas reservas hídricas e, aínda que polo momento non hai decretada situación de alerta por seca, os encoros de abastecemento da provincia empezan a mostrar os efectos do verán.

Nos últimos tres meses os seis puntos de abastecemento do territorio provincial incluídos na demarcación hidrográfica Galicia-Costa baixaron o seu nivel de ocupación case un 10%. Segundo o boletín do pasado luns 15 publicado por Augas de Galicia cos datos fornecidos polas concesionarias das presas, a media actual é do 81%. Hai un trimestre, o 15 de abril, era do 90%.

Analizando caso a caso pódese comprobar que mentres o pontevedrés Pontillón do Castro atópase practicamente igual que entón, os do Sur da provincia acumulan máis perda. Así, os de Eiras e Zamáns (que abastecen principalmente a Vigo) baixaron do 100% ao 96,7% e ao 94%, respectivamente; e o de Baiona tamén pasou de estar totalmente cheo a acumular un 85,3%. Máis drástico é o cambio que presentan os de Vilagarcía de Arousa e Caldas de Reis, pois o primeiro estaba ao 98% hai tres meses e o informe deste 15 de xullo mostra unha ocupación do 27,6%, e no caldense a diferenza é á inversa: do 50,6% ao 88,5%.

No entanto, os cambios tamén se aprecian na situación dos ríos. Por exemplo, o Lérez presentaba hai tres meses un caudal medio de 15,8 metros cúbicos por segundo na estación da rede de aforamentos que toma como referencia Meteogalicia. Con todo, este domingo o caudal nese mesmo punto de medición era de soamente dous metros cúbicos por segundo.

Hai un ano por estas datas era do 87% e o descenso acumulado do trimestre limitábase ao 6,6%

E ¿como están as cousas comparándoas co ano pasado? As mesmas seis presas de abastecemento da provincia incluídas na demarcación teñen agora un 5,7% menos de volume embalsado que en xullo de 2018. Ademais, entón o descenso acumulado do trimestre tamén era menor: do 6,6% en lugar de 10% actual.

Outro dato a ter en conta é que en 2017, cando a seca azoutou con máis violencia a Galicia, os seis encoros da provincia presentaban a mediados de xullo unha media de ocupación do 80%, practicamente a mesma que agora, e iso non evitou que chegasen a finais de ano nunha situación moi grave de falta de auga que obrigou a decretar alerta por seca e a activar medidas de restrición. é por iso polo que se debe realizar un consumo racional, porque un 81% a estas alturas do verán non garante en absoluto que a situación non poida empeorar drasticamente se os próximos meses continúan sen suficientes precipitacións. Non adoita ser en xullo, senón a partir de setembro cando a escaseza de auga empeza a notarse realmente.

De feito, a progresiva baixada de caudal dos ríos que se vai apreciando por exemplo no Lérez é o que fai cada vez máis difícil manter o nivel dos encoros, que se alimentan das canles fluviais, e é a partir destes momentos cando o seu volume empeza a descender.

MEDIDAS DA XUNTA. En previsión do que poida suceder, a Xunta publicou a finais de xuño no Diario Oficial de Galicia (DOG) unha orde de axudas dotada con 250.000 euros de aquí ao ano 2020 para conseguir os primeiros plans municipais contra a seca, tendo en conta que ata a data ningún concello galego contaba con instrumentos deste tipo aprobados a pesar de que estes plans para garantir o abastecemento de auga á poboación son obrigatorios nas localidades de máis de 20.000 habitantes.

Precisamente, o vindeiro mércores 24 finaliza o prazo de presentación de solicitudes.

Este mércores finaliza o prazo para que as entidades locais pidan á Xunta as axudas para realizar plans municipais contra a seca

As axudas repartiranse cun tope de 15.000 euros por municipio ou mancomunidade e teñen prioridade os de menos de 50.000 veciños. Os plans deben estar redactados en xuño de 2020 e, ademais das axudas económicas, a Xunta tamén achega apoio técnico para a súa realización. De feito, Augas de Galicia inclúe na súa páxina web un modelo de plan de urxencia que pode servir como referencia para os interesados.

Con estes instrumentos búscase que os municipios fagan prevención de riscos, teñan definida a toma de decisións e dispoñan de medidas de xestión con anticipación, incluíndo auditorías de como se atopa o estado de subministración, xa que hai localidades nas que se perde ata o 40% da auga municipal. O obxectivo é analizar como está a rede para coñecer os puntos débiles. Tal e como sinala Augas de Galicia, estes plans servirán para "definir vos protocolos de actuación non ámbito local, establecer as medidas necesarias para garantir ou subministro á poboación en caso de seca e fomentar ou emprego eficiente dous recursos hídricos".

NOVA LEI. A maiores, o Goberno galego aprobou a principios deste mes o Proxecto de Lei de Garantía do Abastecemento, pensada para garantir a subministración en cantidade e calidade adecuadas á poboación, reducir a vulnerabilidade dos sistemas e protexer a saúde pública fronte a situacións adversas como a seca.

Con esta norma, a Xunta asume de forma directa a responsabilidade de velar por que se cumpran eses obxectivos e garante apoio técnico e financeiro aos concellos. Incluso permitirá expropiacións se hai que actuar de forma urxente para garantir a subministración.