A estafa do falso inquilino de piso estival converteuse nunha xigantesca bóla de neve que vén descubrir o verdadeiro alcance deste delito. Lonxe de ser casos puntuais, a trama afecta a máis de 60 vítimas só en Galicia, aínda que a cifra podería crecer exponencialmente en canto o caso adquira maior visibilidade.
De momento, o que comezou como unha chamada de atención do pontevedrés Víctor Bicada a través deste xornal transformouse nun grupo de whatsapp que, a día de hoxe, suma 63 integrantes. "Pero estamos seguros de que se irá apuntando máis xente, a medida que se vaia coñecendo todo isto", subliña o mozo.
Analizando a procedencia dos estafados, queda claro que os delincuentes non aplicaban ningún tipo de filtro á hora de elixir ás súas vítimas. ían a por os anuncios de pisos turísticos, porque saben que hai moita demanda e que adoita haber présas por pechar os acordos, provocando que se relaxen as medidas de seguridade. O seu ámbito de actuación era toda Galicia.
Actuaron rápido, sabedores de que en canto se aireasen as súas artimañas, os caseiros elevarían a garda ante chamadas pouco fiables. Por iso é polo que a gran maioría dos enganos producísense entre xullo e agosto, aínda que tamén se rexistraron algúns casos a principios deste mes.
Na provincia de Pontevedra denunciáronse estafas na capital e en Marín, Silleda, Cangas, Nigrán, Salceda de Caselas, Gondomar, Tui, Vigo... O resto das vítimas residen en localidades como Pontedeume, Monforto, Verín, Ortigueira, Rianxo, Carballo, Foz, Coristanco e Camariñas, entre outras.
DE 1.000 A 32.000 EUROS. Impórtelos subtraídos tras o hackeo son moi variados, pois dependían do capital que os enganados tivesen nas súas contas. Así, as transferencias van desde os mil euros ata os 10.000, sendo a media duns 8.000 euros. En total: 337.917 euros, ata a data.
O caso máis rechamante é o dun veciño de Ferrol, que viu desaparecer nun amén os 32.000 euros que aforraba nunha conta.
Ante a negativa das entidades a indemnizar aos seus clientes polo diñeiro subtraído, o grupo de afectados está disposto a recorrer a todas as instancias que estean ao seu alcance para defender os seus dereitos.
O primeiro paso chegará este xoves cunha reunión en Santiago con responsables do Instituto Galego de Consumo, á que poderían asistir medio centenar de denunciantes, que deberán ir provistos de toda a documentación que consideren oportuna. Tamén están previsto encontros coa Valedora do Pobo.
O grupo de damnificados pola estafa do falso inquilino tamén sondaron a posibilidade de exercer unha acción penal conxunta, pero os avogados cos que trataron esta cuestión explicáronlles que, inicialmente, deben ser denuncias individuais.
A súa primeira proposta é abonar o sinal a través de Bizum, coñecedores de que este sistema de pago é demasiado novo para moitos caseiros, que seguen preferindo a transferencia de toda a vida.
Así conseguen os datos da conta bancaria das súas vítimas, ás que envía un sospeitoso enlace a través de whatsapp para que verifiquen que o ingreso xa se realizou. Deste xeito logran que os inxenuos estafados accedan á súa banca online (case sempre de Abanca) introducindo o seu DNI e contrasinal.
O enlace, en realidade, é unha forma de hackeo, unha porta aberta que permite aos delincuentes facerse con eses datos sensibles e ter absoluta liberdade para operar coas contas. De inmediato, realizan unha transferencia de todo o diñeiro dispoñible a un banco estranxeiro –ás veces facendo ponte cunha entidade nacional– o que dificulta a súa rastrexo.
Os bancos insisten en que nunca enviarán links pedindo as claves persoais
Este tipo de estafas, cada vez máis sofisticadas, diríxense contra clientes de todas as entidades financeiras. Os ciberdelincuentes sérvense de distintas canles non presenciais para suplantar identidades e mediante enganos e urxencias, engaden confusión ao cliente para facerse co seu contrasinal de acceso.
Nos últimos anos, as entidades financeiras puxeron en marcha centos de campañas de concienciación para atallar a fraude e activaron medidas tecnolóxicas fronte ás operativas nas que máis frecuentemente se concentran estes intentos de fraude.
Nestas iniciativas informativas e didácticas faise especial fincapé en que o cliente interiorice certos mecanismos básicos, como que a entidade nunca lle vai a enviar links pedindo as claves, nin lle solicitará insistentemente por teléfono segundos factores recibidos por mensaxe.
As entidades consultadas explica que "é o propio cliente quen facilita as súas claves bancarias: con que entidade financeira traballa, o seu número de usuario de banca electrónica e a súa clave de acceso".
Só con eses datos, aclaran, non é posible realizar ningunha operación, polo que é necesario tamén que os clientes faciliten aos ciberdelincuentes as claves que reciben nos seus teléfonos móbiles (denominadas OTP) e nas que se inclúe información sobre a operación que se está realizando.
"é moi importante comprobar o contido destas mensaxes e recordar que o banco nunca lles vai a pedir proactivamente este dato por teléfono, nin lles imos a enviar enlaces nos que se solicitan as claves", insisten. Un consello que, ben por présas, ben por descoñecemento, non sempre se ten en conta.
