Estafas que antes do 14 de marzo eran de 60 ou 70 euros, de media, convertéronse en timos que superan con facilidade os 3.000 euros. As longas semanas de confinamento a causa do decretazo do estado de alarma imposto polo Goberno central foron un caldo de cultivo espectacular para os xa de seu avezados ciberdelincuentes, que ampliaron ata o infinito as súas potenciais vítimas e convertéronse nos delincuentes máis prolíficos do confinamento. Así o confirman os especialistas da Comisaría Provincial, dependentes da Udev, e os responsables da Garda Civil, que aseguran que "a inactividade, o illamento e a incerteza" convertéronse en factores "de alto risco" para que se dispare a ciberdelincuencia. Así o asegura José Torres, experto do Instituto Armado de Pontevedra, que explica que "en comparación con outras actividades criminais, o impacto do coronavirus no cibercrimen foi o máis visible". Os responsables de delitos informáticos da Comisaría coinciden ao valorar que "durante o confinamento, case todas as denuncias que entraron eran por ese tipo de delitos". E ao incremento de ataques e o uso indiscriminado de Internet por parte da poboación uniuse un elemento novo: a capacidade dos criminais de infectar toda clase de dispositivos, incluídos os smartphone e as tabletas, considerados máis seguros que os computadores.
"A sobreinformación provocada pola enorme cantidade de noticias que nos chegan sobre o virus fai máis difícil distinguir entre os correos auténticos e os falsos", destaca Torres, que asegura que "isto supón un gran risco para a seguridade das persoas, xa que conduce á descarga de malware que os criminais empregan para acceder a datos persoais" e, como consecuencia, ao roubo da identidade e o ataque directo ao patrimonio.
novo modus operandi. Por outra banda, Policía e Garda Civil advirten de que os cacos seguen variando o seu modus operandi, e aínda que insistiron en perfeccionar as tentativas para apropiarse das claves de contas bancarias (o sistema máis sinxelo para roubar na rede), apostan por métodos máis complexos. "Compran espazos publicitarios en webs lexítimas e populares para captar a atención do usuario e que faga click, enlazándolle cunha páxina dun aspecto similar ao dun medio de comunicación que incluso incorpora entrevistas falsas. Así lle dan máis credibilidade á estafa, o que fai que o usuario caia na trampa".
Ao mesmo tempo, os cibercriminales están atentos ás modas no mercado. Un exemplo diso foi a adquisición de cans durante o confinamento. Parece incrible, pero foron moitos os pontevedreses que decidiron comprar un can durante o estado de alarma, e algúns foron enganados: pagaron por un animal que nunca lles foi enviado.
Outro campo de actuación que irrompeu de súpeto en beneficio dos cibercacos foi o teletrabajo, posto en marcha por numerosas empresas de forma exprés na pandemia. "Durante estes días os traballadores accederon a información sensible das súas empresas que en moitos casos non se axustan aos estándares de ciberseguridad", detalla Torres, da Garda Civil. Os ataques a través de strong <>Ransomware (un virus que infecta un equipo e bloquéao) foron habituais e prexudiciais para moitas compañías, incluído este xornal, que logrou liquidar un deles mercé á pericia do seu responsable de Informática.
os máis repetidos. Os delitos máis repetidos foron durante os últimos meses as estafas e o phishing, os mesmos que nos anteriores, aínda que cun nivel de perfección moi superior. "Atopámonos constantemente con mensaxes e correos electrónicos procedentes de fontes de confianza, talles como autoridades sanitarias, Forzas e Corpos de Seguridade do Estado, comercios, bancos ou eléctricas, que nos envían información achegando un link que se nos pide encher cos nosos datos, imprescindibles, segundo a mensaxe. A maior parte deles son falsos e só buscan obter información persoal para estafarnos ou defraudarnos", explica o responsable da Garda Civil.
Policía e Garda Civil insisten aos cidadáns en que deben reformularse adquirir produtos a prezos moi baixos que actúan como reclamo para que o consumidor abone unha cantidade por algo que nunca vai recibir.
Outra das alertas que pon sobre a mesa os especialistas ten que ver coas fake news. "Se os difundimos pomos en perigo nosa ciberseguridad e a do resto dos usuarios. A gran norma que debemos seguir é a de desconfiar do que non coñecemos e daquilo do que non puidemos comprobar a súa autenticidade", conclúen os especialistas.
recomendacións. Entre as recomendacións para evitar obxectar de todas estas prácticas, os especialistas fan énfases no emprego de contrasinais seguros, non só nos correos ou aplicacións bancarias, senón tamén nas conexións wifi; tamén indican que convén coñecer ben o funcionamento do citado ransomware para non caer nas redes dun criminal que acabe por bloquear os equipos e pedir un rescate; inciden, xunto a iso, en que se debe sospeitar das mensaxes electrónicas de remitente descoñecido; piden, por outra banda, que se empreguen para a descarga de aplicacións os dous markets oficiais, Google Play e Apple Store, porque "pasan por uns filtros e, polo menos en principio, son seguros".
Para rematar, o axente Torres pon un exemplo gráfico que indica ás claras a magnitude do problema. "Se os ciberdelicuentes envían 100.000 correos maliciosos (a cantidade é moi superior) e só un un por cento das vítimas cae na trampa, xa temos a 1.000 usuarios infectados. Debemos ser conscientes de que se trata de ataques masivos".
