A metade dos pontevedreses maiores de 65 anos vacináronse contra a gripe o inverno pasado

Únicamente o 58% dos pontevedreses maiores de 65 anos vacináronse o ano pasado contra a gripe. Unha porcentaxe que en realidade mellora en dous puntos o índice do ano anterior pero que, de xeito evidente, anima a trazar novas estratexias ante a previsible chegada dunha nova onda do coronavirus.

Pensionistas e xubilados forman parte dos colectivos de risco que sofren as secuelas máis graves que está a provocar a omnipresente pandemia, por iso parece urxente convencerlles para que este ano non deixen pasar o tren e vacínense contra a gripe. ¿Como logralo? Por agora é unha pregunta sen resposta (oficial), pero se presume que as campañas de concienciación xogarán un papel crave.

A similitude dos síntomas cos da Covid-19 abocarán aos pacientes a facerse as probas PCR e esperar resultados illados  

Os expertos consultados coinciden ao sinalar que a poboación de risco debe protexerse máis que nunca fronte á gripe, véxase maiores, persoas con enfermidades crónicas, embarazadas, pacientes con tratamentos inmunodepresores... Pero algúns incluso avogan por estender a recomendación a toda a poboación por dous motivos claros: por prevención e por evitar o colapso no sistema sanitario, que se xa de seu é o mantra de todos os invernos, co coronavirus parece máis que garantido.

A gripe e a Covid-19 presentan unha sintomatología moi parecida, sobre todo ao comezo, por iso é máis que previsible que, se a poboación non levanta escudos, os servizos de Urxencias e os Puntos de Atención Continuada encheranse de pacientes con infeccións respiratorias que deberán ser analizadas con probas PCR. De entrada, este tipo de cadros serán etiquetaxes como sospeita de coronavirus, co consecuente illamento ata coñecer os resultados.

PRÓXIMAS DOSE. O ano pasado o Sergas adquiriu 665.000 dose de tres vacinas antigripais diferentes, valoradas en 3,8 millóns de euros. O informe final da campaña, ao que tivo acceso este xornal, recolle que do total administráronse 605.532 dose, o 91%, e que a maior parte, o 68%, foron administradas a persoas maiores.

O Sergas adquire un 20% máis de vacinas, o que dá un cociente dunha por cada tres pontevedreses

A pregunta que se abre agora é: ¿cantas se deberían administrar na próxima campaña? O Sergas contesta que xa o pasado 15 de maio o Consello da Xunta acordou destinar 4.123.900 euros á contratación de 740.000 dose da vacina antigripal, o que implicará un incremento do 20%.

Na provincia pontevedresa administráronse na pasada campaña 207.228 dose que, se se incrementan nese 20%, ascenderían a 248.673. Segundo os datos do INE de 2019, a provincia conta cunha poboación de 942.665 habitantes, polo que tocaría a unha vacina por cada tres residentes. ¿Suficientes? O tempo dirao.

Fontes extraoficiais engaden que o stock de vacinas podería verse incrementado se a demanda dispárase e que incluso a Consellería de Sanidade non descarta adiantar a campaña de vacinación para atacar a fronte da gripe con máis marxe e revalorar o número de dose. "O que tampouco é aconsellable é comprar vacúas para todos e que logo queden no caixón", puntualiza un dos especialistas consultados.

Polo de súpeto, a Consellería de Sanidade subliña que o obxectivo da campaña anual é "reducir a mortalidade, a morbilidade e ou impacto dá enfermidade", por iso ofértase "de xeito gratuíto a vacinación ás persoas incluídas nos grupos de risco, co fin de conseguir unhas adecuadas coberturas que reduzan a morbimortalidade e vos custos socio-económicos asociados ao seu padecemento".

PLAN DE CONTINXENCIA. A ameaza de novas ondas do coronavirus tamén obrigará a reaxustar ao detalle o plan de continxencia que elabora todos os anos o Área Sanitaria a principios de outono para facer fronte á tempada de gripe. En devandito plan inclúense tanto medidas como recursos, que xa inclúen de seu o reforzo de Microbiología, agora abocado a crecer para afrontar a presumible avalancha de probas PCR. Só por coronavirus os laboratorios do servizo realizaron entre marzo e xullo 14.300 PCR, chegando (o 8 de abril) ao máximo diario de 340 PCR, ou os que é o mesmo, unha análise deste tipo cada catro minutos.

O pasado 16 de marzo o Área activou un plan de continxencia específico para o coronavirus, que derivou na suspensión de todas as consultas e cirurxías non urxentes (agora renovadas), e na promoción da asistencia telefónica en Primaria. En Urxencias establecéronse dous circuítos: un para patoloxías non Covid-19 e outro para casos con sospeita. E posteriormente, cando a incidencia da pandemia era menor, reformáronse as salas de UCI e Reanimación.

En xaneiro, cando o SARS-CoV-2 aínda era unha alarma afastada, iniciáronse obras en Montecelo para intentar pór punto e final aos ingresos en corredores e ao bloqueo dos boxes de Urxencias que provocaban os pacientes pendentes de cama. Agora queda por ver de que forma prográmanse os espazos para que a atención urxente sexa fluída. O primeiro caso de covid-19 diagnosticado na área sanitaria de Pontevedra e O Salnés foi detectado o pasado 8 de marzo, coincidindo co fin da campaña da gripe. Con todo, agora ambos os virus están chamados a convivir.

Javier Paz: "Baixa o risco de coinfección por gripe e coronavirus"

O xefe do servizo de Medicamento Preventivo, Javier Paz Esquete, asegura que "sen dúbida" apoia a recomendación de vacinarse fronte á gripe, "sobre todo a poboación de risco". ás vantaxes que se publicitan durante todas as campañas, o especialista suma agora "o evitar confusións diagnósticas con sospeitas de infección por coronavirus".

Esquete precisa que, aínda que "existen diferenzas na presentación clínica" entre ambos os virus, "o certo é que algúns dos seus síntomas poden confundirse". De feito, "agora mesmo, un caso de infección respiratoria interprétase inicialmente como sospeita de Covid ata que se demostre o contrario", polo que os típicos cadros de gripe deberán someterse a partir de agora ás probas oportunas para descartar que non é obra do coronavirus. "En tanto non teñamos ese resultado, o caso considerarase como sospeita e aplicaranse as recomendacións oportunas", entre as que se contemplan a corentena, as medidas de illamento e a preocupación que sempre espertan estas situacións nos pacientes e a súa contorna.

Ademais, o especialista cre que a vacinación antigripal "reduce tamén o risco de coinfección por gripe e coronavirus, particularmente perigoso en persoas vulnerables".

Juan Carlos Rodríguez: "Deberían vacinarse incluso os nenos"

O xefe de Medicamento Interno do Complexo Hospitalario Universitario de Pontevedra, Juan Carlos Rodríguez avoga pola vacinación de toda a poboación sen excepcións. "Nos maiores de 65 anos a taxa debería ser do 100%, pero esta enfermidade tamén provoca mortalidade nos mozos, así que deberían vacinarse persoas de todas as idades, incluso os nenos", defende.

O especialista advirte de que "sabemos máis cousas sobre o coronavirus, pero seguimos sen un tratamento efectivo nin unha vacina, polo que, se hai moitos casos, haberá colapso".

Ademais, avoga por blindar os espazos onde conviven moitas persoas vulnerables, especialmente as residencias da terceira idade que, ao seu xuízo, "teñen que estar practicamente illadas". "Agora cando un enfermo dunha residencia dea positivo vano a trasladar ao hospital, e iso pode provocar unha derivación de enfermos moi importante", subliña. A esta medida engade outras, como a habilitación de espazos para illar ás persoas positivas que conviven con maiores ou pacientes de risco, "tal e como está a facer Cataluña, habilitando hoteis e apartamentos". "No verán o coronavirus debilítase e fréanse os contagios porque a xente non fai tanta vida en casa, pero no inverno o virus terá unha afección máis grave", conclúe.

Adolfo Baloira: "Andes de primavera non haberá vacina de Covid fiable"

O xefe de Pneumoloxía, Adolfo Baloira, cre que a vacinación de toda a poboación contra a gripe "seguramente sería o idóneo", pero o considera unha utopía. Por iso a súa recomendación é que, polo menos, vacínese todo o persoal sanitario e a poboación de risco, especialmente "as persoas con enfermidades de risco, os maiores con idade avanzada e os pacientes con tratamentos que baixan as defensas".

Baloira advirte de que se demostrou" que “a vacina da gripe non é nin boa nin mala” para frear a expansión ou a infección por coronavirus, pero comparte que a vacinación "ten unha lectura moi positiva", xa que pode aliviar a atención urxente. "O que teña un pouco de febre vai recorrer a Urxencias e probablemente moitos acudan cunha gripe, pero ata ter os resultados, terá que permanecer unhas cantas horas illado. A vacina diminúe a incidencia da gripe entre un 60% e un 70%, co cal, teriamos dous terzos menos de pacientes de pacientes que potencialmente poden sufrir coronavirus. En definitiva, aumentariamos a eficiencia do diagnóstico da covid e non colapsaría tanto as urxencias", indica o especialista.

Baloira é dos expertos que solicitan un adianto da campaña de vacinación gripal; entre outras cousas "porque tarda unhas tres semanas en facer efecto" e porque, aínda que a onda comeza no inverno, a gripe empeza a afectar á poboación bastante antes con casos illados.

Sobre a vacina da Covid-19, destaca que hai tres "bastante adiantadas", en desenvolvemento en Estados Unidos (a cargo da farmacéutica Moderna), Reino Unido (Universidade de Oxford) e China. Con todo, desconfía dos prognósticos que auguran unha pronta subministración á poboación, pois cre que tendo en conta as fases pendentes e os seus requisitos, "como mínimo ata primavera de 2021 non haberá ningunha fiable". "Non basta con ver se a vacina desenvolve anticorpos, senón que ten que probar que estes son seguros e efectivos á hora de previr a enfermidade", sentenza.