A morte dunha anciá en Lourizán reaviva o descontrol administrativo sobre os pozos no rural

O cadáver da muller, de 82 anos, foi atopado polo seu fillo na poza á que acudía cada mañá para recoller unha botella de auga ► Augas de Galicia só ten rexistradas unhas 10.000 captacións en toda a comunidade, unha cifra moi inferior ás realmente existentes

La poza donde apareció el cadáver de la anciana, a la izquierda del lavadero. D. FREIRE (Lourizán)
photo_camera A poza onde apareceu o cadáver da anciá, á esquerda do lavadoiro. D. FREIRE

De novo un luctuoso suceso cun pozo como protagonista. Nesta ocasión, a vítima mortal é unha veciña de Lourizán de 82 anos que foi achada morta dentro da poza á que acudía cada día para recoller unha botella de auga. á espera de que a autopsia revele as causas do fatal desenlace, o caso volve pór o ollo na dubidosa seguridade deste tipo de construcións, tan estendidas na rural mercé a unha dobre combinación: a desidia dos propietarios á hora de rexistralas e as limitacións da Administración para poder revisar unha por unha, ocasionando o consecuente descontrol.

O tráxico falecemento ocorrido este xoves recóndito lugar de Camiño dá Torre produciuse minutos antes das 7.30 horas. Nélida Souto Lorenzo acudiu a unha poza duns tres metros de profundidade escavada nunha leira anexa á súa vivenda e á que se accede a través dun pequeno camiño. Tiña por costume recoller auga fresca nunha botella que nesta ocasión non chegou a encher.

Por causas que se descoñecen, a anciá acabou dentro da charca, que se atopa ao nivel do chan. Foi o seu propio fillo, que todos os días acudía a visitala, quen descubriu a macabra escena logo de non atopala en casa e buscala polos arredores.

Aos poucos minutos acudíronse na zona efectivos da Policía Nacional, de Protección Civil e do servizo de urxencias 112, que certificaron a defunción da muller, despois de que fosen os propios axentes quen rescatasen da auga o corpo sen vida.

Sobre as captacións de auga no rural: Practicamente en cada casa temos unha

O dramático final de Nélida Souto sorprendeu este xoves aos seus veciños, moitos deles desconocedores da triste noticia. "É que moita xente sae pola mañá cedo a traballar e non volve ata despois de comer", explicaba unha muller, visiblemente consternada.

A presenza de captacións de auga no rural galego é moi común. Os veciños de Lourizán consultados este xoves recoñecían que "practicamente en cada casa temos unha". Sobre as medidas de seguridade, todos son categóricos ao responder cun "si, claro, por suposto". Unha contudencia que se desvanece ao preguntar se están debidamente rexistrados.

CENSO DESFASADO. E é que Augas de Galicia só ten contabilizados na Demarcación Hidrográfica Galicia-Costa ao redor de 10.000 pozos, unha cifra claramente inferior á real, aínda que o que rexistra este organismo autonómico é o dereito ao uso privativo da auga das captacións, mentres que as licenzas para realizar as obras tramítanse ante os concellos.

Con todo, no territorio galego tamén hai moitos pozos sen legalizar, especialmente en parcelas rurais, que non figuran en ningunha listaxe oficial, por iso é polo que o ente adscrito á Consellería de Infraestruturas e Mobilidade non poida estimar a cifra dos non rexistrados.

Tal e como precisa Augas de Galicia, "a lei garante o dereito a consumir a auga captada sempre que o seu uso (abastecemento doméstico ou rego) se faga na mesma parcela na que se capta. A Xunta non ten que autorizala, polo que tampouco se inspecciona o xeito en que se acomete a obra. O obrigatorio é rexistrar, así que cando se solicite o rexistro dun pozo, adoita desprazarse un garda de Augas para comprobar a veracidade da información achegada e requírense analíticas que confirmen a calidade das augas. O rexistro que se outorga ao titular na práctica é a protección administrativa do seu uso fronte a posibles alteracións de caudal ou de calidade que poidan causar terceiros".

O obrigatorio é rexistrar, así que cando se solicita rexistro dun pozo, adoita desprazarse un garda de Augas para comprobar a veracidade da información achegada

O certo é que en todo o territorio galego existen un gran número de pozos e moitos deles nin sequera están ben tapados porque as leis e normativas non son suficientemente claras ou simplemente non se aplican. é o propietario o que debe garantir a seguridade ao redor do pozo e, en caso de abandono ou de que se seque, debe comunicar a renuncia á súa explotación para que Augas vaia realizar a inspección do seu peche.

Non obstante, en todos estes anos a Xunta non recibiu ningún aviso de renuncia deste tipo, é dicir, non se realizou ningunha inspección respecto diso, o que corrobora que o deixamento dos propietarios non só se aplica na escavación dun novo pozo, senón tamén no seu peche.

A Policía Local de Poio denunciou un hoyo de 3 metros

A Policía Local de Poio tivo que actuar a finais do pasado mes tras localizar un hoyo de apenas 60 centímetros de diámetro e uns tres metros de profundidade nun monte próximo a un núcleo de vivendas da parroquia de San Salvador. Os axentes precintaron a zona para evitar accidentes e, aínda que intentaron localizar ao propietario da parcela, non puideron facelo xa que no Catastro non figuraba a nome de ninguén. Por este motivo, foi o propio Concello o que se encargou de tapalo.

 

Burocracia
O engorroso trámite para legalizar un pozo


Segundo explican diversas firmas dedicadas á certificación de pozos, legalizar e rexistrar este tipo de estruturas implica diversas xestións coa Administración autonómica, coa Confederación Hidrolóxica e co concello no que se sitúa a leira.

Tanto se é de rega como de auga potable, á hora de xestionar os trámites débese precisar o consumo anual previsto e se este é superior ou non a 7.000 metros cúbicos.

Tamén é necesario presentar unha memoria xustificativa do volume e caudal utilizado, así como datos técnicos sobre planos parcelarios, camiños, minas, distancia entre pozos xa existentes ou outras tomas de auga.

Os requisitos esixen, ademais, a presentación dunha análise química e bacteriológico da auga cando sexa para consumo humano.

As vantaxes de legalizar o pozo son múltiples, como poder gozar para sempre ou impedir que o veciño excabe outra demasiado cerca do xa existente e regulado.

Comentarios