Nubes de incerteza en Pontevedra ante o Brexit

Cando falta pouco máis dun mes para que o 31 de outubro consúmase o tempo dispoñible para o Brexit, a saída do Reino Unido da Unión Europea (UE) segue estando marcada pola incerteza. Aínda que o divorcio ás bravas viuse obstaculizado polo ditame do Tribunal Supremo de Reino Unido, que esta semana declaraba ilegal a suspensión da Cámara ordenada polo primeiro ministro, Boris Johnson, as cousas non están nada claras.

O 19 de outubro é a data límite imposta polo Parlamento británico para que Johnson atope unha solución para a saída da UE, e esta pasa por un acordo ou pola obtención dunha autorización do Parlamento para un Brexit duro. En caso contrario, deberá solicitar unha nova prórroga, nesta ocasión ata o 31 de xaneiro de 2020. Todas as incógnitas que se presentan non fixeron senón aumentar a incerteza, principalmente de índole económica, en toda Europa. Os sectores estratéxicos da provincia de Pontevedra non son unha excepción e tamén manifestan a súa preocupación polas consecuencias dun Brexit ás bravas.

PESCA

A posibilidade dunha saída sen acordo preocupa especialmente ao sector pesqueiro galego, concretamente aos 130 buques que faenan en Gran Sol e Malvinas e aos seus 1.700 tripulantes, sen esquecer a todos os elos da cadea comercial. "Canto máis nos achegamos ao 31 de outubro máis se incrementan as incertezas —sinala Javier Touza, presidente da Cooperativa de Armadores de Vigo (Arvi)—. é moi difícil facer plans de continxencia cando somos un sector hiperregulado, o que implica que temos que pescar nunha determinada zona e determinadas especies. Tamén está a xurdir a preocupación polos barcos que descargan en Irlanda a efectos loxísticos, porque se se produce o bloqueo da Canle da Mancha afecta tamén aos portos irlandeses".

A situación das pequenas e medianas empresas (pemes) tamén é obxecto de preocupación. "Unha gran empresa pode aplicar plans de continxencia que supoñen importantes gastos xurídicos, fiscais, laborais..., pero para as pemes é máis complicado, sobre todo para aquelas que están afeitas traballar dentro do mercado único como estaba ata agora Reino Unido", explica.

Javier Touza: "Cada posto de traballo a bordo dun barco representa 4,5 postos de traballo en terra"

As consecuencias no emprego son as que xeran máis temor. "Os 1.700 postos de traballo a bordo dos barcos poden estar en risco, pero non só iso, senón que cada posto de traballo a bordo dun barco representa 4,5 postos de traballo en terra", destaca Touza. Ante esta situación tan complexa, na que entran en xogo "aspectos aduaneiros, sanitarios, fiscais e laborais, entre outros", Touza apela á unidade. "Non nos queda outra que traballar man a man coa Xunta, coa Administración central, con Bruxelas, con asociacións empresariais... Agora máis que nunca é imprescindible a unidade do sector e, cando digo sector, refírome a toda a cadea mar-industria que se vai a ver afectada", afirma.

No entanto, Touza confía na "posibilidade de, polo menos, establecer un mecanismo transitorio para a resolución da controversia, pero, por responsabilidade, a día de hoxe temos que partir do principal escenario, que é un Brexit duro, incluso diría caótico, o 31 de outubro", conclúe.

AUTOMOCIÓN E METALURXIA

Outro dos sectores que se vería seriamente afectado por un Brexit duro é o da automoción, un dos motores da economía galega, xa que, segundo datos do Clúster de Empresas de Automoción de Galicia (CEAGA) de 2018, dá emprego a 22.300 traballadores, principalmente na comarca viguesa. Esta cifra supón un 13% do emprego industrial de Galicia.

Polos seus vínculos coa automoción, tamén o sector metalúrxico está pendente da saída de Reino Unido da UE. "Desde o sector industrial galego vivimos con preocupación esta situación —sinala Enrique Mallón, secretario xeral da Asociación de Industriais Metalúrxicos (Asime)—. Con outras guerras comerciais internacionais é unha das nosas principais preocupacións. De todos os xeitos —precisa—, estamos a nos preparar e, sexa cal for o final, a industria do metal galego terá opcións para paliar as posibles consecuencias negativas".

Sectores como a pesca e a metalurgia están a estudar estratexias no ámbito comercial, económico e xurídico

E é que, recalca Mallón, Reino Unido "é un dos mercados máis relevantes para as nosas empresas, especialmente no ámbito da automoción e as enerxías renovables. Nos últimos anos estivemos crecendo e crecendo nese mercado. Polo tanto, non podemos permitirnos agora perder posicionamento", afirma. Neste sentido, o secretario xeral de Asime asegura que "empresas provedoras de primeiro e segundo nivel en automoción e empresas estratéxicas para España e para Galicia no ámbito da enerxía están a estudar as novas vías de colaboración, exportación e comercialización se finalmente cristaliza un Brexit duro".

De producirse un divorcio sen acordo, o principal temor do sector metalúrxico "é que tanto as empresas británicas como as galegas poidan comezar a involucrarse máis noutros mercados deixando relegado ao mercado británico, o cal —recalca Mallón— non sería bo para ninguén". Por iso, destaca que "as administracións públicas e as empresas e organizacións empresariais levamos meses traballando ante a posibilidade do Brexit duro". Esta preparación permítelles confiar en que "non haxa consecuencias relevantes para a vida económica e social dos galegos". Mallón pon tamén o foco nas relacións diplomáticas e as xestións das administracións públicas que, na súa opinión, "serán tamén determinantes para canalizar ben as colaboracións despois do Brexit".

Respecto dos plans de continxencia, apunta que "as empresas de Asime están a deseñar plans especialmente no ámbito comercial e xurídico. Cremos que hai un bo asesoramento e grazas á profesionalización das nosas empresas exportadoras saberemos como actuar. De todos os xeitos —subliña—, non debemos confiarnos e hai que intentar que finalmente o Brexit sexa razoablemente suave. Tendo en conta que desde o noso punto de vista un dos principais prexudicados será o propio mercado británico".

AGRICULTURA E GANDARÍA

O sector agroalimentario tamén sufrirá as consecuencias dunha saída sen acordo. Así, o Reino Unido é o quinto país de destino das exportacións agroalimentarias españolas. O aceite, as froitas e hortalizas procedentes de Cataluña, Andalucía e Comunidade Valencian conforman o groso das exportacións, polo que os agricultores pontevedreses e galegos en xeral non se verían tan afectados.

No entanto, Román Santalla, histórico sindicalista de Unións Agrarias (UU AA) en Deza, manifesta a súa preocupación por unha saída ás bravas que, nas súas palabras, "non beneficia nada e aínda que en Galicia non teña un grande impacto directo ou efecto triangular acábanos afectando". "Un brexit duro para nós é un elemento de preocupación porque as formas van trastornar unha relación normalizada despois de tantos anos —precisa—. Eu quero ser ben pensado e entender que as relacións comerciais vanse seguir mantendo, alomenos, nun primeiro momento e, a partir de aí, nunha segunda fase, nós esperamos que se manteña unha relación de preferencia".

Con respecto á gandería, a Asociación de Empresarios de Deza tamén resta importancia á incidencia do Brexit na comarca.

SECTOR VITIVINÍCOLA

Dentro do sector primario, en Galicia é o vitivinícola o que ten máis conexións comerciais co mercado británico. Así, en 2018 a Denominación de Orixe Rías Baixas vendeu 1.465.879 litros a Reino Unido, converténdose no segundo destino internacional dos seus caldos, só superado por Estados Unidos.

Este dato confirma que as vendas en Reino Unido consolidáronse a pesar da incerteza que xera o Brexit. Por iso, desde a DO Rías Baixas non o viven con excesiva preocupación, xa que confían en que o consumidor inglés, afeito beber bo viño, siga facéndoo aínda que aumente o seu prezo.