A pesar da importante cifra de defuncións que trouxo consigo a pandemia, as transferencias de propiedades inmobiliarias a través de herdanzas e doazóns descenderon o ano pasado na provincia de Pontevedra.
Segundo o INE a partir da información contida no Rexistro da Propiedade, en 2020 no territorio provincial inscribíronse 1.916 vivendas herdadas, un 21% menos que durante o exercicio anterior, antes de que a Covid-19 fixese aparición. No caso das leiras rústicas, o descenso foi do 22,5% e, analizando o total de leiras urbanas, a baixada alcanzou o 22,2%, ao pasar das 4.103 inscritas en 2019 a soamente 3.192 en todo o ano pasado.
Pero a caída de cifras non só afectou ás herdanzas, senón tamén ás doazóns. Nos 61 municipios que forman a provincia materializouse a transferencia de propiedade por doazón de só 106 vivendas (50 menos que a anualidade anterior). Se falamos de leiras rústicas, o total foi de 56, case a metade das que se efectuaron en 2019 e, en canto a leiras urbanas, a cantidade caeu de 289 a 209, é dicir, case un 28% menos.
Estes descensos contrastan coas cifras a nivel estatal, onde o mes de decembro pechouse cun incremento interanual do 15,5% en herdanzas e do 14,7% de doazóns, tal e como reflicte o INE.
No entanto, a diferenza entre a realidade nacional e a pontevedresa non ten tanto que ver con que a porcentaxe de defuncións producidas nun e outro territorio sexa diferente, senón que deriva principalmente de cuestións relacionadas coa propia tramitación das herdanzas. Tal e como explicou un bufete de avogados local, "unha tramitación dunha herdanza non é tan rápida como a xente cre" e, de feito, o único paso que un herdeiro debe dar obrigatoriamente cando alguén falece e déixalle a propiedade dalgún ben é a presentación do imposto correspondente, para o que existe un prazo de seis meses, pero para o que tamén se pode pedir prórroga de seis meses.
"Ademais, se falamos de herdanzas de escaso valor, a Administración tributaria non se chega a fixar nelas porque non tributan, senón que están exentas ata un determinado valor, que é dun millón de euros por causante, como norma xeneral", matizou o bufete. De feito, precisou que "a maioría das herdanzas non chegan a tributar" por esa causa e por outras como que, "se se trata da vivenda habitual, tamén está practicamente exenta".
IMPOSTOS. Pero máis aló do Imposto sobre Sucesións e Doazóns, algo que si pagan moitos herdeiros é o que habitualmente se coñece como plusvalía, é dicir, o imposto sobre o incremento do valor dos terreos de natureza urbana. Este, que non afecta os bens rústicos pero si aos urbanos, depende de cada concello "e hai algúns concellos que non o están tributrando e outros que si", aclarou o avogado. Cando se vende un inmoble, é o vendedor quen debe abonar a plusvalía. En cambio, no caso dunha doazón ou herdanza é a persoa que recibe o ben a que deberá liquidar o tributo ante o concello.
En todo caso, apuntou este letrado, "cando falamos dunha herdanza de escaso valor, algunhas persoas non queren tramitala, senón que están máis interesadas en tramitar a venda do ben para levar o diñeiro". Este feito, nunhas circunstancias como as actuais, onde o que prima por mor da pandemia é a incerteza, moitos prefiren aprazar as posibles operacións de vendas e compras á espera de que se normalice a situación. De calquera xeito, "todo isto desencadea en que moitas herdanzas non aparecen aínda como resoltas" e non constan aínda nos rexistros nin nas estatísticas.
Segundo explica este bufete de avogados, para iso hai que cumprir un requisito de consanguineidade, pero esta opción ofrece vantaxes, por iso é polo que progresivamente vaia aumentando o número de cidadáns que se decantan por esta alternativa.
En palabras deste avogado, "por baixo do valor dun millón de euros estase igualmente exento de tributar, pero é que ademais, con este sistema o herdeiro pasa a dispor do ben sendo o seu titular desde ese momento e iso xa é algo imposible de revogar".
Como un dos posibles exemplos, este letrado citou o dunha "persoa maior que ten un fillo e quere deixarlle unha casa, pero esa casa necesita unha reforma ou reparación e o fillo non se atreve a facela porque de momento o seu pai ou nai está vivo así, que a casa aínda non é realmente súa. Hai que ter en conta que ás veces hai conflitos familiares, con irmáns. Destoutro modo, se se fai este adianto de herdanza a través do pacto de mellora, a casa xa é súa e non hai forma de que lla poida quitar unha terceira persoa", explicou