Pontevedra rexistrou menos herdanzas en 2020 que antes da pandemia

A lentitude na tramitación e o feito de que xa non tributen as que teñen un valor inferior ao millón de euros provoca que moitas aínda non figuren nas estatísticas
Una vista de Pontevedra con el edificio de la Axencia Tributaria en primer término. JOSÉ LUIZ OUBIÑA
photo_camera Unha vista de Pontevedra co edificio da Axencia Tributaria en primeiro termo. JOSÉ LUIZ OUBIÑA

A pesar da importante cifra de defuncións que trouxo consigo a pandemia, as transferencias de propiedades inmobiliarias a través de herdanzas e doazóns descenderon o ano pasado na provincia de Pontevedra.

Segundo o INE a partir da información contida no Rexistro da Propiedade, en 2020 no territorio provincial inscribíronse 1.916 vivendas herdadas, un 21% menos que durante o exercicio anterior, antes de que a Covid-19 fixese aparición. No caso das leiras rústicas, o descenso foi do 22,5% e, analizando o total de leiras urbanas, a baixada alcanzou o 22,2%, ao pasar das 4.103 inscritas en 2019 a soamente 3.192 en todo o ano pasado.

Pero a caída de cifras non só afectou ás herdanzas, senón tamén ás doazóns. Nos 61 municipios que forman a provincia materializouse a transferencia de propiedade por doazón de só 106 vivendas (50 menos que a anualidade anterior). Se falamos de leiras rústicas, o total foi de 56, case a metade das que se efectuaron en 2019 e, en canto a leiras urbanas, a cantidade caeu de 289 a 209, é dicir, case un 28% menos.

Estes descensos contrastan coas cifras a nivel estatal, onde o mes de decembro pechouse cun incremento interanual do 15,5% en herdanzas e do 14,7% de doazóns, tal e como reflicte o INE.

No entanto, a diferenza entre a realidade nacional e a pontevedresa non ten tanto que ver con que a porcentaxe de defuncións producidas nun e outro territorio sexa diferente, senón que deriva principalmente de cuestións relacionadas coa propia tramitación das herdanzas. Tal e como explicou un bufete de avogados local, "unha tramitación dunha herdanza non é tan rápida como a xente cre" e, de feito, o único paso que un herdeiro debe dar obrigatoriamente cando alguén falece e déixalle a propiedade dalgún ben é a presentación do imposto correspondente, para o que existe un prazo de seis meses, pero para o que tamén se pode pedir prórroga de seis meses.

"Ademais, se falamos de herdanzas de escaso valor, a Administración tributaria non se chega a fixar nelas porque non tributan, senón que están exentas ata un determinado valor, que é dun millón de euros por causante, como norma xeneral", matizou o bufete. De feito, precisou que "a maioría das herdanzas non chegan a tributar" por esa causa e por outras como que, "se se trata da vivenda habitual, tamén está practicamente exenta". 

IMPOSTOS. Pero máis aló do Imposto sobre Sucesións e Doazóns, algo que si pagan moitos herdeiros é o que habitualmente se coñece como plusvalía, é dicir, o imposto sobre o incremento do valor dos terreos de natureza urbana. Este, que non afecta os bens rústicos pero si aos urbanos, depende de cada concello "e hai algúns concellos que non o están tributrando e outros que si", aclarou o avogado. Cando se vende un inmoble, é o vendedor quen debe abonar a plusvalía. En cambio, no caso dunha doazón ou herdanza é a persoa que recibe o ben a que deberá liquidar o tributo ante o concello.

En todo caso, apuntou este letrado, "cando falamos dunha herdanza de escaso valor, algunhas persoas non queren tramitala, senón que están máis interesadas en tramitar a venda do ben para levar o diñeiro". Este feito, nunhas circunstancias como as actuais, onde o que prima por mor da pandemia é a incerteza, moitos prefiren aprazar as posibles operacións de vendas e compras á espera de que se normalice a situación. De calquera xeito, "todo isto desencadea en que moitas herdanzas non aparecen aínda como resoltas" e non constan aínda nos rexistros nin nas estatísticas. 

Os adiantos de herdanza a través de pactos de mellora, opción á alza
Cada vez son máis as persoas que en lugar das herdanzas tradicionais prefiren tramitar adiantos de herdanza a través dun pacto de mellora, é dicir, deixar en vida os bens que á súa morte corresponderían aos seus herdeiros directos.
Segundo explica este bufete de avogados, para iso hai que cumprir un requisito de consanguineidade, pero esta opción ofrece vantaxes, por iso é polo que progresivamente vaia aumentando o número de cidadáns que se decantan por esta alternativa.
En palabras deste avogado, "por baixo do valor dun millón de euros estase igualmente exento de tributar, pero é que ademais, con este sistema o herdeiro pasa a dispor do ben sendo o seu titular desde ese momento e iso xa é algo imposible de revogar". 
Como un dos posibles exemplos, este letrado citou o dunha "persoa maior que ten un fillo e quere deixarlle unha casa, pero esa casa necesita unha reforma ou reparación e o fillo non se atreve a facela porque de momento o seu pai ou nai está vivo así, que a casa aínda non é realmente súa. Hai que ter en conta que ás veces hai conflitos familiares, con irmáns. Destoutro modo, se se fai este adianto de herdanza a través do pacto de mellora, a casa xa é súa e non hai forma de que lla poida quitar unha terceira persoa", explicou

Comentarios