O sector turístico prepárase coa mirada posta en 2022

Como a promesa de atopar un oasis tras unha longa camiñada polo deserto. Así é como espera o sector turístico, polo menos os optimistas, o próximo 2022, tendo en conta que para os dez meses que aínda restan do ano actual practicamente ningunha empresa se atreve a facer previsións nin a trazar estratexias.

Non é de estrañar, pois a pesar dos plans de vacinación que anuncia o Goberno, a estas alturas ninguén sabe como nin a que ritmo vai evolucionar a pandemia nin as restricións derivadas dela. No entanto, de como lle vaian as cousas a este sector depende o futuro de moitas persoas na provincia de Pontevedra, tendo en conta que se trata dun dos seus principais motores económicos. Se para o conxunto de Galicia o turismo representa o 11% do PIB e o 12% do emprego, nas Rías Baixas o seu peso é aínda maior. Non hai máis que botar unha ollada ao Rexistro de Empresas e Actividades Turísticas que manexa a Xunta para facerse unha idea. En Pontevedra hai en alta actualmente 6.933 aloxamentos, contando 407 hoteis, 5.741 vivendas de uso turístico, hostais, pensións, cámpings, albergues e outras modalidades de negocio. A estes súmanse 231 axencias de viaxes, 256 guías turísticos rexistrados no directorio da Xunta, ademais de operadores de turismo, balnearios, hostaleiros e unha infinidade de negocios que dependen en boa medida da chegada de viaxeiros.

Para todos eles, 2020 resultou nefasto, sobre todo vindo dun 2019 no que se bateron marcas ao superar os 1,7 millóns de turistas e as 4,3 millóns de pernoctacións na provincia. Aquel ano, antes de que a pandemia irrompese no planeta, as rutas xacobeas que transcorren por terras pontevedresas achegaron máis do 30% dos 350.000 peregrinos que chegaron a Compostela en 2019, destacando especialmente o Camiño Portugués e a súa variante costeira, con máis de 70.000 e de 22.000 camiñantes, respectivamente.

UNHA BAIXADA DRÁSTICA. En 2020, pola contra, Pontevedra pechou o exercicio cun descenso interanual de viaxeiros e de pernoctacións do 63% e entre as cinco rutas xacobeas que atravesan a provincia (as dúas procedentes de Portugal, máis a Vía da Prata, o Camiño de Inverno e a Ruta Mar de Arousa e río Ulla) sumaron só 14.435 camiñantes.

Ante esta crise sen precedentes, o sector trata de sobrevivir esperando a que pase o tempo das vacas fracas, aproveitando para fortalecer puntos débiles, para modernizarse e adaptarse en maior medida á crecente dixitalización e coa vista posta no horizonte, especialmente tras o anuncio de que o Ano Santo se alargará a 2022.

Tal e como explicou a Asociación de Hostaleiros de Pontevedra, "estamos a vivir a maior crise que xamais experimente o turismo. Nesta dura etapa hai varios puntos importantes para os hostaleiros: salvagardar a seguridade dos clientes e empregados e preservar os empregos e a continuidade dos nosos negocios, para o que necesitamos liquidez e posición financieira". 

Segundo a entidade que preside Paula Lourido, "a ampliación do Ano Santo a 2022 é unha decisión excepcional e unha estupenda medida para atraer aos turistas perdidos pola pandemia. Esperamos que os plans estratéxicos das administracións dinamicen suficientemente ao sector, xa que unha crise desta índole implica unha lenta, longa e complicada recuperación, pero poremos todo da nosa parte. O detalle optimista: os hoteis da cidade de Pontevedra estamos a desexar que chegue 2022 e con el esperamos unha avalancha de turistas. A xente ten moitas ganas de viaxar e farao en canto as condicións o permitan, pero hai que chegar alí. Temos un 2021 no medio con estratexias de prezos, melloras en política de cancelacións, bonos... Hai que realizar moito traballo e dependerá da demanda, pensando que debemos optimizar a recuperación". 

Neste escenario, engadiu a Asociación de Hostaleiros, "destacamos as novas tecnoloxías, que dan unha oportunidade de reinvención e dixitalización e, dentro das posibilidades de cada hotel, intentarase unha mellora, maximizando a seguridade de clientes e empregados". 

Acolá Hostels: "Temos algunhas reservas para verán; a xente chama con cautela e con opción a cancelar gratis" 

ESPERANDO PEREGRINOS. E se os hoteis teñen a vista posta en 2022 e neste ano Santo dobre, os albergues aínda máis. Camilo Garrido explica a situación de Acolá, unha pequena rede de iniciativa privada situada en Pontevedra (dous albergues na rúa Arcebispo Malvar e un en Ferreiros). "Este terceiro témolo aberto porque é moi pequeno e ás veces temos a algún traballador que vén á cidade e necesita pasar a noite, pero os dous primeiros permanecen pechados porque están enfocados 100% a peregrinos. Para nós o Camiño é fundamental e mentres non se levanten as restricións á mobilidade estamos amolados. Ademais, xa non é só que mellore a situación en España. Portugal aínda está peor e hai que recordar que a ruta que pasa por Pontevedra é a portuguesa. Agora simplemente estamos a tratar de sobrevivir, intentando financiarnos e demais, porque se se soluciona a crise sanitaria, o Camiño volverá funcionar. Iso é o que esperamos. Pretendemos reabrir en canto se poida, cando se levanten as limitacións de mobilidade". 

De feito, neste negocio tiñan algunhas reservas para marzo que foron anuladas, pero foron sumando algunhas para o verán. "As persoas que chaman fano con toda a cautela e coa opción de poder cancelar de forma gratuíta se ao final non se pode viaxar", explican neste negocio.

Asociación de Hostaleiros de Pontevedra: "En 2022 esperamos unha avalancha de turistas; a xente ten ganas de viaxar e farao en canto as condicións o permitan, pero hai que chegar alí"

O CLÚSTER. Máis aló da esperanza que insufla ás empresas, o Xacobeo (e máis un bianual como este) tamén é visto como unha gran posibilidade por parte do Clúster de Turismo de Galicia, cuxo presidente, Cesáreo Pardal, sinala a importancia de que o Ano Santo se prolongue a 2022, porque os seis primeiros meses de 2021 van ser moi duros para o sector.

Segundo os datos máis optimistas que manexa esta entidade, para o exercicio actual espérase poder chegar a entre 2,5 e 3 millóns de visitantes en toda a Comunidade Autónoma, unha cifra que está lonxe dos 6 millóns que se previron no Plan Estratéxico anterior á pandemia.

Con todo, o Clúster recorda que Galicia ofrece un turismo "sostible e sen aglomeracións, conta con excelentes recursos" e que agora o importante é que as empresas poidan manterse vivas durante os meses que faltan ata que se recupere a confianza para viaxar. De feito, a entidade presidida por Pardal recordou que está a piques de concluírse o plan estratéxico elaborado para o período 2021-2023 coa participación do sector e a coordinación das tres universidades galegas, aínda que o seu desenvolvemento estará moi condicionado por como evolucione a situación sanitaria. Así, sinalou que dependerá da eficacia e a axilidade do proceso de vacinación e, en consecuencia, da confianza e a sensación de seguridade da poboación á hora de decidirse a viaxar.

Nesta liña, o Clúster destacou o positiva que resulta a iniciativa da Xunta para que os viaxeiros que vingan a este territorio dispoñan dun seguro gratuíto e específico que cobre calquera eventualidade relacionada coa pandemia, así como a estratexia Galicia Destino Seguro, enfocada a promocionar un destino sen aglomeracións e no que os establecementos se tomaron moi en serio a adopción dos protocolos de seguridade acordados coa Administración.

Coa previsión máis optimista, o organismo que dirixe Cesáreo Pardal prevé que a recuperación poida comezar na segunda metade deste ano, aínda que virá da man do turismo interior, é dicir, en grupos pequenos e que non necesiten transporte colectivo, senón o seu vehículo particular. "A clave está en saber afrontar esa recuperación paulatina", sinalou a entidade.

Clúster de Turismo de Galicia: "Agora o importante é que as empresas poidan manterse vivas os meses que faltan para que se inicie a recuperación"

Obxectivo: mostrar un destino "seguro, de calidade, especializado e dixitalizado" 

As Administracións autonómica e provincial xa están ao choio co obxectivo de axudar a reactivar o sector turístico. No caso da Xunta de Galicia, estableceu un plan a tres anos vista para fixar medidas concretas que permitan que o turismo empece a recuperar o pulso. Trátase do Plan Director Galicia Destino Seguro 2021-2023, unha folla de ruta que comezou a desenvolverse en colaboración co sector turístico e as universidades galegas co fin de establecer as liñas estratéxicas orientadas a que o sector volva situarse no mercado nacional e internacional na era post-Covid. "Estamos traballando no establecemento de medidas para reactivar, coa maior celeridade posible, a situación global do sector turístico, minimizando os danos nos que a crise sanitaria provocou na confianza do consumidor-turista no tecido económico turístico. Tralo remate da fase de diagnose, o traballo está moi avanzado xa e neste sentido podemos avanzar que expertos e sector coinciden en destacar a necesidade de establecer accións orientadas a facer unha comunicación de Galicia como destino seguro, de calidade, especializado e dixitalizado, no que as certificacións de saúde e de seguridade serán elementos crave na promoción e comercialización do destino e dos produtos turísticos", sinalou o vicepresidente autonómico e conselleiro de Turismo, Alfonso Rueda.

Segundo precisou, os obxectivos da estratexia serán diferentes no curto, medio e longo prazo, con estratexias diferenciadas para afrontar a recuperación dos diferentes nichos turísticos.

O Goberno galego destaca as certificacións de saúde e seguridade como elementos crave na promoción e comercialización turística

"Podemos avanzar que a dixitalización será o gran catalizador do cambio empresarial e que o sector deberá traballar arreo da man das novas tecnoloxías e da escoita activa dos viaxeiros para crear novos produtos turísticos adaptados ás novas necesidades, nos que deberán primar as viaxes combinadas, que ofrezan flexibilidade para a súa contratación/cancelación", detallou.

Así mesmo, Roda indicou que as estratexias nas que se está traballando profundan na necesidade de establecer propostas complementarias que se apoien en valores como o turismo de natureza, a gastronomía ou o Camiño de Santiago, orientadas a axudar a incrementar a estancia no destino con produtos relacionados co turismo sostible, responsable , seguro e con propostas personalizadas.

Pola súa banda, a Deputación de Pontevedra tamén presentou esta mesma semana a campaña Momentos Rías Baixas, que desenvolverá unha promoción bianual en tres fases e que terá un carácter flexible, acorde á evolución das restricións de mobilidade. Nela, a institución provincial dará especial protagonismo ao propio sector turístico. 

A Deputación desenvolverá unha campaña bianual en tres fases, flexible para adaptarse á evolución das restricións