Tres séculos para acabar o convento e case 800 anos de Clarisas na cidade

A actividade cesou no mes de setembro de 2017
Imagen del grabado en el arco de entrada. Cruzarlo significaba ingresar en la orden de clausura. BEATRIZ CÍSCAR
photo_camera Imaxe do gravado no arco de entrada. Cruzalo significaba ingresar na orde de clausura. BEATRIZ CÍSCAR

No convento de Santa Clara en Pontevedra chegaron a convivir ata 53 monxas. A cifra mantívose ata mediados do século pasado, cando empezou a descender. As últimas relixiosas abandonárono en 2017. Desde entón, o convento está baleiro e a igrexa pechada.

En realidade, a comunidade de monxas Clarisas, segunda das ordes de San Francisco, instalouse na cidade no século XIII, nunha zona extramuros, xunto ao Camiño de Castela, próxima á torre e Porta de Rochaforte, logo chamada Porta de Santa Clara.

A finais dese século comezaron a construír o templo que, grazas a numerosas doazóns privadas, puido ser ampliado ao longo dos séculos XIV e XV.

A igrexa do convento, de estilo gótico cun importante conxunto de retablos barrocos do século XVIII, foi construída na segunda metade do século XIV.

Trátase dunha construción relixiosa de estilo ojival, na que destacan a ábsida poligonal, máis alto que a nave, e a porta do lateral norte, gótica e flanqueada por columnas cunha representación do xuízo final. O retablo maior, de estilo churrigueresco, terminouse no ano 1730.

No interior do convento destacan o impoñente claustro con xardín en forma de cruz, un cruceiro e una fonte moi parecida á da Ferrería. A fonte está coroada por unha figura de Santa Clara representada como habitualmente se fai: entre un ostentorio e un bastón de oliveira.

Entre as tradicións que envolven a este conxunto histórico está a devoción dos fieis ás Clarisas. Os historiadores sinalan que durante o século XVI a comarca padeceu grandes oscilacións climáticas que alteraron as colleitas e provocaron graves desabastecementos. Cando o tempo era extremo, o concello tiña por costume convocar á poboación para sacar en procesión á patroa da vila, A nosa Señora da O, desde a desaparecida igrexa de San Bartolomé o Vello ata Santa Clara, onde se realizaba unha novena na súa honra coas esmolas recibidas.

Ese hábito de agasallar á imaxe con esmolas en especie converteuse co tempo nunha especie de norma. Normalmente regalábanse unha ou varias ducias de ovos ás monxas clarisas cada vez que se procuraba un día asollado, sobre todo con motivo dunha voda.

Na entrada ao edificio de clausura aínda pode lerse un gravado emblemático: "Déixao todo e acharalo todo. Levareite á soidade e falareiche ao corazón. Toma a túa cruz e sígueme". Aparece escrito nas marxes do arco que une a portería co interior do convento de Santa Clara. Cruzalo significaba o ingreso na orde de clausura.

No interior do convento hai un pequeno cemiterio, rodeado dun enreixado que o separa do denominado bosque. Alí descóbrese a gran amplitude da leira, poboada por árbores froiteiras e viñedos. Nos seus tempos, as monxas elaboraban un doce a base de mazá e traballaban tamén nun lagar onde elaboraban o seu propio viño, almacenado nunha pequena adega. No bosque hai tamén un pozo e unha pequena capela.

A actividade no complexo cesou en setembro de 2017, cando as dúas últimas monxas que habitaban o cenobio fóronse deixando atrás oito séculos de historia.

Comentarios