Tres claves para superar a crise: 'smart-gobernanza', vocación e 'maritimidade'

O Eixo Atlántico remitirá aos gobernos un documento co resumo dos consellos extraídos da xornada de reflexión desenvolvida en Pontevedra
2020091813272548555
photo_camera Un momento da intervención de Carlos Moedas, este xoves en Pontevedra. JOSÉ LUIZ OUBIÑA

Que facer ou como actuar desde os concellos ante a crise do coronavirus. As receitas dos expertos pasan pola innovación, pero tamén pola reivindicación das cidades como 'espazos de liberdade' chamados a ser os centros da recuperación económica.

Entre as propostas vertidas este xoves polo panel de expertos do Eixo Atlántico no encontro celebrado en Pontevedra para abordar a crise do coronavirus desde as cidades destaca a incorporación dos medios dixitais e intelixentes na xestión ordinaria dos gobernos. Esa smart-gobernanza será clave a moi curto prazo e diferenciará as cidades menos eficaces e eficientes das que non o son. Pero, sobre todo, convén receitar emprego. Emprego para corrixir as desigualdades sociais ás que non chegarán os orzamentos; emprego para mellorar a calidade de vida das persoas e as familias; e emprego para dar estabilidade ao resto das políticas sociais.

A pregunta é: ¿como poden os concellos contribuír á xeración de postos de traballo? Técnicos e políticos apuntaron este xoves algunhas claves. Entre elas, a posición estratéxica da eurorrexión Galicia-Norte de Portugal, que debe reivindicarse como un 'espazo de liberdade', verde e sostible, capaz de atraer os investimentos asociados ao talento. Os xenios da investigación en todos os campos foxen cada vez máis das grandes aglomeracións e do severo control establecido por xigantes como China ou Estados Unidos. "Europa é un novo espazo de liberdade neste sentido", sinalou o excomisario europeo de Investigación, Ciencia e Innovación Carlos Moedas, "e o Eixo Atlántico debe situarse desde as súas cidades como unha área privilexiada para vivir e traballar".

Ademais, os concellos teñen que definir as súas vocacións sociais e estratéxicas e ser consecuentes con elas no medio e longo prazo. Cando así ocorre, as empresas aliñadas con esa vocación aparecen para quedar e desenvolverse. Así o expuxo Carmen José López, mentora de proxectos emprendedores na Escola de Organización Industrial (EOI).

Esta crise fará que cambiemos as cadeas de valor e que produzamos máis en Europa para comprar menos en China

Logo está o regreso á economía de proximidade. O novo capitalismo debería desfacer aos poucos a dependencia de China ou outros países asiáticos á hora de adquirir todo tipo de produtos. "Cambiaremos as cadeas de valor e produciremos máis en Europa para comprar menos en China", afirmou Carlos Moedas.

E tamén a posta en valor dos sectores primarios e a súa inserción nun comercio local sostible. O expresidente da Xunta Fernando González Laxe recalcou a importancia de reforzar a maritimidade do territorio como un dos grandes eixos de desenvolvemento económico e recordou a importancia de incorporar a innovación e investigación a este sector investindo en ambos, insistindo na importancia da dixitalización e no relevante papel que os concellos teñen que xogar neste proceso.

No mesmo sentido, Miguel Poiares Maduro, director do Instituto de Estudos Europeos de Florencia, recordou a importancia dunha administración áxil e eficaz e a necesidade de que a innovación se levase aos concellos e a través das cidades ao seu tecido social e económico.

Laxe insistiu nos elementos que os concellos deben ter en conta nun futuro inmediato, como a creación de emprego, o cambio climático, "que vai transformar a economía produtiva nos próximos anos", a conectividade, a cualificación humana e tecnolóxica, as necesidades sociais e a participación dos cidadáns nas decisións que lles afecten.

As receitas dos expertos pasan pola innovación, pero tamén pola reivindicación das cidades como espazos de liberdade

Outro elemento central no debate foi a necesidade de desenvolver a sustentabilidade do territorio, non só polo seu carácter económico e de calidade de vida, senón, como se viu durante esta pandemia, pola súa forte compoñente sanitaria, así como a necesidade de incentivar os ciclos curtos, tanto produtivos, como de consumo, que redundan no comercio de proximidade e que supón poñer en valor o consumo de produtos tradicionais. Emilio Fernández, catedrático de Ecoloxía na Universidade de Vigo, subliñou que a baixada da contaminación que se produciu durante o confinamento supuxo un elemento moi positivo de prevención sanitaria especialmente para enfermidades respiratorias.

Neste sentido incidiuse na necesidade de desenvolver plans de mobilidade urbana sostible para minorar o uso e impacto do vehículo privado. Tamén se reforzou a necesidade de mellorar as infraestruturas pendentes, especialmente ferroviarias para favorecer unha mobilidade máis sostible e saudable. Fernández recordou que a pesar da caída da contaminación nos meses de confinamento, esta só se rebaixou a niveis similares aos do ano anterior: "evidentemente moi pouco", subliñou.

Moi destacables foron tamén as intervencións de Ángel Carracedo, Catedrático de Medicina Legal, ou Maria João Rauch, consultora da OCDE, que apostaron pola investigación como clave para saír desta nova crise incidindo na transferencia deste coñecemento como elemento indispensable. Tamén insistiron na necesidade de reter o talento e investilo no noso territorio.

Cinco receitas para os alcaldes na era do covid 
Andoni Aldekoa, asesor do goberno vasco e un dos máximos responsables da transformación urbana de Bilbao, apuntou este xoves na xornada do Eixo Atlántico algunhas das claves que, ao seu xuízo, deberían adoptar os alcaldes nesta época infestada de incertezas.

Previamente, matizou que a crise do coronavirus "está a transformar moito a emoción social e, realmente, non controlamos cara a onde vai. Dun apoio ás medidas do goberno é moi probable que pasemos a outro nivel de esixencia, porque non nos perdoarán non planificar ben. Esta crise non é a do 2008 porque é unha crise emocional, social e sanitaria con consecuencias económicas graves. Non será só unha crise de economistas, senón tamén de antropólogos e sociólogos". 

MEDIDAS 
As cinco claves dos alcaldes nestas circunstancias serían as seguintes: 

1º) Os alcaldes teñen que transmitir á cidadanía acción, pero conscientes de que temos capacidades limitadas. Ante a maior demanda de servizos públicos, hai que xestionar ben os básicos e recuperar servizos públicos con normalidade. 

2º) Os rexedores locais teñen que esforzarse na súa capacidade operativa. Estar menos obsesionados polo 'facer eu' e máis por que 'se faga na miña cidade'. Deben mobilizar recursos para as súas causas. Necesitamos alcaldes moi políticos que xeren alianzas para que se invista nos seus obxectivos de cidade. 

3º) Concibir a cidade como unha gran plataforma económica. Xerar condicións para que a economía se desenvolva nos territorios. 

4º) Maior atención aos sectores urbanos. Hai que mellorar cuestións como o comercio urbano ou a cultura urbana. 

5º) Aumento da relación entre o urbano e o seu territorio. Máis diálogo co hinterland. As cidades son unha plataforma do territorio circundante. Hai que aumentar o ámbito de influencia.

Comentarios