Transición Ecolóxica autoriza o emisario submarino, que leva bloqueado desde 2018

A Xunta, que recibiu este venres o permiso, prevé comezar os traballos este mes e concluílos antes de 2022 
Imagen de las obras de mejora que se están desarrollando en la Estación Depuradora de Aguas Residuales (EDAR) de Os Praceres. GONZALO GARCÍA
photo_camera Imaxe das obras de mellora que se están desenvolvendo na Estación Depuradora de Augas Residuais (EDAR) dos Praceres. GONZALO GARCÍA

O Ministerio de Transición Ecolóxica remitiu este venres á Xunta o desbloqueo definitivo do emisario submarino da Estación Depuradora de Augas Residuais (EDAR) dos Praceres, peza crave para completar o plan de saneamento integral na ría pontevedresa. O permiso de ocupación da franxa pública marítimo terrestre, 1.530 metros cadrados en total, está asinado pola directora xeral do ministerio, Ana María Oñoro Valenciano e levaba bloqueado entre trámites de ida e volta desde o 30 de maio de 2018, cando foi formalmente solicitado pola Xunta ante o Servizo Provincial de Costas, onde se pediu a concesión para ocupar a costa.

A Consellería de Obras Públicas iniciou o mesmo venres os trámites para arrincar o esperado proxecto, adxudicado por 10 millóns de euros á construtora Copasa en xullo de 2020. A intención é que a adxudicataria instale xa en abril o centro de traballo na zona, para comezar as obras en maio cos primeiros movementos de terra. Está previsto que o novo emisario sexa unha realidade este mesmo ano.

As obras coincidirán coa mellora da EDAR que está a executar Acciona desde o pasado mes de xullo e que deberían concluír este verán. En teoría, Acciona disporá logo doutros doce meses para pór a proba os tratamentos das augas residuais, que se deberían verter ao mar cumprindo todas as normativas ambientais europeas, algo que non sucede na actualidade. Por este motivo, o Tribunal de Xustiza da Unión Europea abriu un expediente sancionador a España en marzo de 2016, tras unha sentenza condenatoria por incumprir os requisitos da Directiva 91/271/CEE no sistema de saneamento da costa en Pontevedra, Marín e Poio.

Foi este apercibimiento de sanción o que forzou a elaboración dun plan de saneamento integral, que pasaba por mellorar a actual depuradora, algo que culminará finalmente coa súa ampliación, a partir de 2023, e por construír este novo emisario submarino, máis longo, mellor dotado tecnicamente que o actual e que dará servizo a toda a ría.

Coas obras de mellora que se acometen agora mesmo na estación dos Praceres, os índices de contaminación das verteduras deberían quedar debidamente saneados no horizonte de 2022.

O desbloqueo do emisario completa o proxecto integral do saneamento tras moitos meses de disputas. E é que, aínda sendo unha obra imprescindible para evitar a sanción europea, Xunta e Ministerio de Transición Ecolóxica encerelláronse en discusións técnicas sobre os permisos de ocupación imprescindibles para executar esta tubaxe submarina.

A construción do emisario coincidirá co final da mellora na EDAR que executa Acciona desde xullo de 2020

Primeiro, en setembro de 2019, a Subdirección Xeral de Dominio Público Marítimo-Terrestre esixiu un plan de execución detallado das obras previstas relativas ao dragado a efectuar.

En novembro dese ano Augas de Galicia comunicou que só o contratista adxudicatario da obra sería capaz de dar resposta a tal grao de concreción requirido. Xa en marzo de 2020 remitiuse a Madrid o proxecto de licitación de emisario, co que se pretendía satisfacer as dúbidas sobre o citado plan de dragado achegado polo adxudicatario da obra. Con todo, outra Orde Ministerial de 2 de abril de 2020 deixou novamente en suspenso o informe final ata que se achegase "documentación técnica necesaria para poder emitir informe complementario ao informe de compatibilidade coa estratexia mariña da Demarcación Noratlántica". 

A relación epistolar e de trasfega de documentación continuou entón con novos escritos cos que o Executivo galego tratou de liquidar todas as dificultades e acelerar o procedemento da concesión. O 12 de xaneiro de 2021, Augas de Galicia remitiu o novo proxecto construtivo do futuro emisario ao ministerio.

Finalmente, a Subdirección Xeral para a Protección do Mar da Dirección Xeral de Costas emitiu outro novo informe de compatibilidade coa estratexia mariña da demarcación Noratlántica que foi o que fixo posible outorgar a concesión.

Inicialmente, tal e como consta na documentación remitida, a Xunta poderá ocupar esta franxa costeira por 15 anos, prorrogables por outros quince, sen necesidade de abonar un canon polo goce do chan.

As condicións
A concesión do ministerio implica, entre outras, as seguintes obrigacións:

1ª. Outórgase por un prazo de quince (15) anos, prorrogables ata un máximo de trinta anos, se persisten as condicións de interese público que motivaron o otorgamiento.
2ª. O concesionario está exento de canon, a condición de que a xestión das instalacións se realice directamente por Augas de Galicia e non supoña unha explotación lucrativa.
3ª. O concesionario dará comezo ás obras dentro do prazo máximo de seis meses, debendo quedar totalmente terminadas no prazo de seis meses.
4ª. O concesionario está obrigado a constituír a fianza definitiva do 5% do orzamento das obras, á que se refire o artigo 88.2 da Lei 22/1988, de 28 de xullo.

 

Primeiro paso para ampliar a EDAR
Os proxectos de mellora da Estación Depuradora de Augas Residuais dos Praceres e o novo emisario submarino son o primeiro paso para sutúraa ampliación da instalación da EDAR pontevedresa, á que se opón o Concello e que a Xunta considera indispensable dentro do plan de saneamento integral da ría. A conselleira de Obras Públicas, Ethel Vázquez, prevé que esta última obra poida executarse no horizonte de 2023. un informe de Augas de Galicia fíxase esa data como horizonte, aínda que a obra é complexa porque inicialmente non se dispón dos terreos necesarios para facela.
A ampliación da depuradora obrigaría a ocupar terreos protexidos por Costas. A intención inicial da Xunta era aumentar a instalación hidráulica cara ao vello campo de fútbol dos Praceres, pero o rexeitamento veciñal e do Concello levou ao Goberno galego a expor que a depuradora poida crecer cara aos terreos nos que se sitúa o complexo industrial de Ence. 

Comentarios