A formulación do Ministerio do Interior de España de regular a prohibición do burka por motivos de seguridade non é algo novo nese país, onde a polémica chegou incluso ao Tribunal Supremo. Durante un acto público o ministro do Interior, Jorge Fernández Díaz, foi preguntado pola decisión dalgúns concellos de prohibir o uso desa peza, que foi cuestionada polas autoridades xudiciais.
Fernández Díaz expresou a súa opinión persoal sobre o uso do burka e dixo que "atenta contra a dignidade das mulleres" e aproveitou para suxerir que se podería regular no marco dunha lei actualmente en trámite no Parlamento referida a diversos aspectos de seguridade cidadá.
A alusión do ministro recupera un debate que xa se deu cando o Tribunal Supremo anulou a ordenanza de Lérida, a primeira cidade en aprobar a prohibición do uso do veo integral en dependencias municipais en 2010, por considerar que limitaba a liberdade relixiosa.
Cataluña é a rexión onde houbo un debate máis intenso sobre este asunto e, de feito, máis dunha ducia de gobernos locais, aprobaron ordenanzas similares, ás que hai que sumar a do municipio andaluz de Coín na provincia de Málaga.
O pasado 18 de xullo o Concello Reus, tamén en Cataluña, aprobou as ordenanzas de civismo que impiden ir coa cara tapada na vía pública, aínda que do texto final elimináronse os conceptos de burka -que cobre todo o corpo e ten unha rejilla para ver- e o niqab -un veo negro de xeito total-. Como consecuencia, a normativa prevé sancións de 750 euros (máis de 975 dólares) para quen circule co rostro tapado pola rúa, aínda que non se poderá multar ás mulleres que usen veo integral.
A regulación do uso do burka e o niqab en espazos públicos tamén está prevista na memoria da lei do espazo público do Goberno catalán, como xa avanzou a finais de xullo pasado Ramón Espadaler, conseller de Interior de Cataluña.
Para o ministro do Interior español, Jorge Fernández Díaz, a única dimensión que ten este asunto é a da seguridade, xa que esta peza, da que persoalmente pensa que "atenta contra a dignidade das mulleres", pode dificultar a identificación dunha persoa durante unha protesta.
Pero cando este tipo de medidas chegaron ao Tribunal Supremo de España, o alto tribunal optou por pór freo ao "limite para o exercicio fundamental de liberdade relixiosa que a prohibición do veo integral supón" e recordar ademais que unha ordenanza municipal non pode lexislar en materia de dereitos fundamentais.
O caso que se expón agora é distinto, porque a regulación do burka incluiríase no proxecto de lei de seguridade cidadá que se tramita no Congreso español e que contempla sancións administrativas para as persoas que vaian embozadas ás manifestacións e impidan así ser identificadas.
A sentenza do Tribunal Supremo que anulou a prohibición do veo islámico aprobada polas autoridades de Lérida tamén suxería para poder regular o uso do burka a "esixencia indeclinable" dunha lei previa, que ata agora non existe en España. Iso cambiaría se finalmente a lei de seguridade cidadá inclúe a súa regulación.
O uso do veo islámico, do burka e outras pezas para ocultar o rostro da muller é obxecto dun "intenso debate tanto en España como antes noutros países", recoñecía o Tribunal Supremo na súa sentenza, que tamén recordaba que na nosa contorna occidental "non existe en xeral devandita prohibición, a pesar de que en distintos países xurdiron propostas" neste sentido.
Con todo, en Francia si hai unha lei en vigor desde 2011 que prohibe levar burka ou veo integral no espazo público e que ademais foi avalada polo Tribunal de Dereitos Humanos Europeo, que entendeu a necesidade das autoridades "de identificar aos individuos para previr atentados contra a seguridade das persoas".
Unha tese moi parecida ás explicacións ofrecidas polo ministro español, que ademais podería influír tamén en futuras interpretacións dos tribunais dese país.
