O sector turístico xógase 1.600 millóns de euros durante o verán nas Rías Baixas

O último ano sen pandemia, chegaron á provincia dous millóns de visitantes, que produciron un negocio de 2.445 millóns
photo_camera En 2020, chegaron máis turistas no verán ás Rías Baixas que en 2019, pero a facturación do sector caeu un 57,5%. JOSÉ LUIZ OUBIÑA

Antes de que a pandemia cambiase o mundo, o sector turístico facturaba nas Rías Baixas case 2.445 millóns de euros cada doce meses. Practicamente doce de cada cen euros que se xeraban na provincia estaban directamente relacionados con este ramo de actividade. Dese diñeiro anual, o 65%, aproximadamente 1.590 millóns, dependía directamente da campaña turística do verán, segundo os datos que manexan tanto o clúster sectorial galego como da asociación Exceltur.

Ese é o reto para os próximos tres meses. A partir deste mesmo fin de semana, a actividade turística, que chegou a empregar antes da crise sanitaria a 57.000 persoas na provincia, aspira a recuperar, precisamente, aquela facturación de 2019: case 1.600 millóns de euros entre xullo e setembro.

As expectativas non son malas, pero alcanzar a meta será francamente difícil. O Instituto Nacional de Estadística recoñece algo máis de dous millóns de visitantes anuais na provincia pontevedresa, dos cales 475.000 (un 23%) veñen doutros países. Os visitantes estranxeiros, que achegan case un 30% do negocio, non recobrarán os niveis de chegadas nin de pernoctaciones que tiveron hai dous anos, nin sequera co tirón do Camiño de Santiago neste Xacobeo 2021.

O coronavirus trouxo consigo as restricións á mobilidade, a conxelación das viaxes, o dramático descenso do consumo e o veto directo ao turismo estranxeiro. Menos visitantes, fundamentalmente españois e cun sensible recorte do gasto diario. Así se configurou o perfil dos veraneantes en 2020.

Curiosamente, a provincia de Pontevedra rexistrou ao longo dese verán unha ocupación media en establecementos hostaleiros do 54,4%. O dato foi mellor que o de 2019, pero a facturación hostaleira descendeu. Fíxoo tanto que, entre xaneiro e novembro do 2020 os ingresos esborralláronse un 64,7% nas Rías Altas, un 57,5% nas Rías Baixas, un 53,5% na Mariña lucense e un 51,5% en Costa da Morte. Agora, no arranque da tempada estival, as reservas contratadas prognostican case un 80% de ocupación en agosto e entre un 65% e un 70% en xullo.

Os empresarios confían, ademais, en que o nivel de gasto por turista sexa maior que hai un ano, en gran medida porque as restricións ao consumo (aforamentos, horarios e peches sectoriais) son sensiblemente menores. Queda despexar tamén a incógnita do comportamento que terá a evolución do covid-19.

Asomada como está España quinta onda da pandemia, só o bo dato da vacinación fai pensar que pese ao crecente número de contagios, os efectos reais do coronavirus languidezcan ao longo do verán en lugar de dispararse, como ocorreu nas vacacións de 2020. Pero as obrigadas restricións que as administracións públicas deberán adoptar nos próximos días ou semanas poderían comezar a afectar tanto ás reservas previstas para a tempada como mobilidade interna dos turistas e ao seu nivel de gasto.

Cumprir ou non as expectativas non é unha cuestión menor. Chegar este ano ao reto dos 1.600 millóns de euros facturados ao redor dos veraneantes significaría para a provincia de Pontevedra soster a súa Produto Interior Bruto ou, de xeito practicamente irremediable, perder unha parte da xeración de riqueza. De feito, só o gasto turístico do verán de 2019, o último antes da pandemia, representou algo máis de 7,5 puntos no PIB provincial dese exercicio económico.


A enogastronomía. un tirón engadido á costa, a paisaxe ou a cultura
Sete restaurantes con estrela Michelín na provincia e 180 adegas que dedican 2.700 hectáreas ao cultivo de viñedos son unha carta de presentación case única en España. En 2017, Dinamiza Asesores concluíu que o 57,6% dos turistas xeneralistas adoitan comer en restaurantes, o 51,4% compran produtos locais e o 32,6% visita mercados gastronómicos. A consultora KPMG revelou en 2019 que o 15% dos turistas chegan ao seu destino motivados pola gastronomía e o seu gasto neste concepto rolda o 20% do seu orzamento. A enogastronomía é, ademais, un dos aspectos máis valorados polos visitantes.

O colectivo Hosteltur, integrado por profesionais do sector de toda España, concluíu no ano que precedeu á pandemia que Galicia é a comunidade autónoma con maior atractivo gastronómico para os viaxeiros xeneralistas, seguida de Asturias e do País Vasco.

Outro estudo sobre o potencial da enogastronomía nas Rías Baixas realizado polas expertas no sector Iria Caamaño-Franco, Antonia Pérez e Sofía Martínez deduciu a través dunha enquisa que o 93,8% dos visitantes na provincia atópanse ''satisfeitos'' coa oferta gastronómica do geodestino Rías Baixas. E dos que non se declararon satisfeitos, un 6,2% apuntaron como motivos o prezo e a calidade dos establecementos.

 O ano que o Camiño Portugués ía superar os cen mil peregrinos 

Primeiro o 2020 e agora o 2021 ían ser os anos nos que os Camiños Portugueses deberían superar a barreira dos cen mil peregrinos. Ao longo de 2019 xa estiveron a piques de facelo. Entre o Camiño Portugués orixinal e o da Costa roldaron os 92.700 usuarios, de acordo co reconto oficial.

O valor destes visitantes non é tanto o seu gasto durante a estancia en Galicia, senón a multiplicación do efecto publicitario que provocan e que, nun Ano Santo como este, aínda é maior.

En realidade, os peregrinos supoñen pouco máis do 3% do total dos gastos turístico. O seu verdadeiro potencial é a mercadotecnia positiva que producen sobre Galicia. Case o 100% dos camiñantes españois repiten esta comunidade autónoma como destino de futuras vacacións e atraen ademais a novos turistas.

E dous de cada tres peregrinos estranxeiros xeran novas visitas tras percorrer Galicia ata Compostela, fundamentalmente polo arrastre que producen para outras persoas das súas mesmos países de orixe.

Antes da pandemia, Galicia esperaba chegar aos 465.000 peregrinos e aos dez milones de turistas nos Anos Santo 2021

O que si provoca o Camiño é unha multiplicación das cifras de estranxeiros que atravesan a comunidade galega. A Galicia chegan aproximadamente o 2% dos turistas internacionais que recibe España. E dos 347.578 peregrinos que visitaron a comunidade en 2019, o 55% eran estranxeiros. Só Italia, Alemaña e Estados Unidos sumaron máis de 75.000 visitantes.

Ao analizar as rutas preferidas polos peregrinos, sen dúbida o Camiño Francés segue sendo o gañador. De acordo coas estatísticas do ano 2019, esta ruta foi realizada por un total de 189.937 peregrinos. A continuación, e cada vez con máis forza, aparecen os camiños Portugués e Portugués da Costa, con 72.357 e 22.292 peregrinos respectivamente no exercicio que precedeu á pandemia. O camiño do Norte contou durante 2019 con 19.019 peregrinos e o camiño Inglés , con 15.780 camiñantes.

Sucede Cuca. Peregrinos polo

As previsións da Xunta antes do coronavirus era que chegasen a Galicia preto de 465.000 camiñantes no Xacobeo 2021, e que a comunidade roldase en total os dez millóns de turistas nese ano. íanse a xerar 11.500 empregos e o impacto no PIB autonómico roldaría o 0,9%.

Agora, as expectativas arrefriáronse considerablemente polo efecto do covid-19. Nin sequera a vacinación logrou reavivar a chegada de novos peregrinos, a pesar de que nos dous últimos meses, a raíz sobre todo da reapertura de albérguelos e o efecto publicitario que iso produciu, o número de camiñantes non deixou de crecer de xeito paulatino.

Pero o anuncio da extensión do Ano Santo a 2022 fai pensar que será posible recuperar e incluso superar as previsións ao longo dos dous exercicios, sempre pendentes da evolución da pandemia e das restricións aplicadas en cada momento.

Comentarios