NUNCA ME levei ben coas matemáticas. Ignorante de min, pensaba que a raíz cadrada pouco me podía aportar á hora de facer a compra, sen saber que as matemáticas forman parte de cada aspecto das nosas vidas. Do latin e o grego (moi feliz fun no estudo das linguas clásicas) do instituto saltei ao mundo da comunicación, unha área tan poliédrica como multidisciplinar. E dende aí, ás plataformas de xestión de redes sociais, que invaden as nosas vidas todos os días.
A comunicación ten moito de socioloxía, psicoloxía, literatura... pero matemáticas? Pois si! velaquí van algunhas cuestións matemáticas –esas das que sempre fuxín– para axudar a comprender esta realidade comunicativa:
A lei Metcalfe
En síntese, a lei Metcalfe recolle que "o valor dunha rede aumenta proporcionalmente ao cuadrado do número de usuarios do sistema". O que ven a dicir é moi simple: cantos máis contactos teñas, máis valiosa será a túa rede social. Sinxelo, non? A máis seguidores, máis influínte. Ben, en realidade a lei formulouse pensando en equipos informáticos, pero aos nosos efectos, encaixa bastante ben. Como tamén encaixa a Lei de Zipf
Trátase dunha lei empírica que "rexe a dimensión, importancia ou frecuencia dos elementos dunha lista ordenada". Aplicado á lingüística, o que ven a dicir é que as palabras máis comúns repítense moito máis nos textos que as menos comúns (lóxico), e que cantas máis veces aparece unha palabra, máis curta é (sucede así en todas as linguas coñecidas). Sabías que o manuscrito Voynich, que aínda non desciframos, cumpre tamén esta regra?
Esta lei cúmprese cando se aplica minería de datos en redes sociais.
Teoría 90-9-1
Un dos gurús da usabilidade, Jakob Nielsen, formulou esta teoría da Desigualdade Participativa. Segundo Nielsen, todo sitio que precisa da colaboración dunha comunidade para su funcionamiento (poñamos por caso, comentarios nun blog ou comentarios nun grupo de facebook) sofre unha desigualdade en dita participación coas seguintes proporcións:
- O 90% de los usuarios son 'miróns'. observan, pero nunca aportan contido.
- O 9% de los usuarios contribúe puntualmente, e son responsables do 10% do contido da plataforma.
- O 1% dos usuarios é responsable de máis do 90% das participacións e doutras actividades do sistema.
Esta teoría encaixa nas redes sociais, onde o 2% dos usuarios de Twitter son responsables do 50% dos contidos nesa plataforma.
Dende a miña opinión, esta teoría é unha actualización do principio de Pareto ou regra 80-20, cunha orixe e aplicación moi diferente. O estatista italiano Vilfredo Pareto reparou no reparto territorial de Italia e decatouse de que o 80% das propiedades estaban en mans do 20% dos propietarios.
En comunicación en redes sociais, as marcas empregan este principio para falar un 20% de veces sobre si mesmas e un 80% das veces sobre o sector ou outras cuestións (marketing de contidos, que lle chaman!).
Teoría de grafos
Existe un enfoque teórico-metodolóxico para acercarse ás redes sociais, é a análise de redes sociais (ou as súas siglas, en inglés, SNA), bebe diractamente da teoría matemática de grafos e estuda as relacións que hai entre os membros dunha mesma rede. Mediante sinxelos gráficos (grafos) podemos ver como se conectan as diferentes persoas, e así poder comprobar fácilmente cómo se propaga a información ou de conexos ou inconexos resultan os actores dunha rede. Se queres ver un exemplo, convídote a ler este artigo (autobombo) sobre as redes dos partidos políticos galegos nas eleccións municipais de 2015.
Para distender un pouco este artigo, un pouco de humor matemático que se aplica ás redes. Escoitaches falar da lei de Godwin? O enunciado postula que "a medida que una discusión en internet se alonga, a probabilidade de que apareza unha comparación na que se mencione a Hitler ou aos nazis tende a un". Agora pensa na última discusión que liches en internet. Canto tardou en aparecer o termo nazi (ou facha, ou comunista...)? Matemática pura!
