Opinión

Verdade, bondade, utilidade

Sabido, legal e unánime é que a liberdade de expresión é unha importante conquista social, aínda que habería moito que falar sobre a súa realización nesta sociedade tan mediatizada polo diñeiro, o consumo e o poder económico. Xa que ningunha obra humana é perfecta, e a democracia tampouco o é, movémonos felices nesta especie de frivolidade de «o noso é democracia, o dos demais non». Pero salva sexa esa parte do guión, a liberdade de expresar ideas e informacións resulta moito máis que un costume social, mediático e cultural. 

Onde están os límites?. Máis aló dos manuais morais e pseudoxurídicos do xornalismo, aos que non se lles fai demasiado caso, circula polas redes un deses pics que resumen cuestións complexas: "Consellos prácticos para a liberdade de expresión; os tres filtros de Sócrates: A verdade (que sexa certo canto dis), a bondade (que sexa bo o que vas dicir) ou a utilidade (que a túa mensaxe sexa útil)". Os tres conceptos, verdade, bondade e utilidade, darían para unha análise á súa vez moi profundo, pero imos simplificalo. 

O primeiro, a verdade, baséase nunha cuestión selectiva: ti só coñeces unha pequena parte da mesma, que é a que expresas. Sobre a bondade preguntarémonos se o que é bo para ti, tamén o é, por exemplo, para quen quere encher os seus petos coa túa decisión de compra, con argumentos peregrinos. Un lío, nonsí? E sobre a utilidade, que conseguiremos coa nosa mensaxe? 

Vaia por diante non só o respecto, senón a absoluta admiración a todo o persoal sanitario que se está deixando a súa pel, o seu bo facer, a súa abnegación, nalgúns casos o seu martirio, ás veces a súa impotencia ante o virus, e tamén as súas frustracións ao certificar cada maldito pasamento. Pero dito isto, analicemos as constantes denuncias de falta de material e caos hospitalario que asolagan as televisións e dan pábulo a interesados interlocutores e a políticos sen escrúpulos a botar sal nas feridas máis profundas que nunca imaxinamos padecer. 

Eses denunciantes sen dúbida din a verdade, polo menos a súa verdade persoal ou profesional. Sen dúbida procuran a bondade: que coa denuncia, os seus responsables xerárquicos os fornezan do material que necesitan. E sen dúbida resúltalles útil, porque así os seus xefes sentirán presionados e ante a vergoña social serán máis audaces nas solucións… Realmente só se chega a ese nivel de comprensión? 

Pero iso da verdade, cando se transmite por televisión non é tan fácil como atopar un tipo que diga o que o xornalista quere escoitar para crear esa falsa sensación de realidade, porque a anécdota nunca foi información ata que o espectáculo penetrou nos informativos. Sobre a bondade, habería que preguntarse pola angustia que esas mensaxes crean nas poboacións de risco, por exemplo, entre tantos velliños e velliñas que ven pola tele como serán pasto do incendio se teñen a desgraza de caer. E sobre a utilidade… Realmente alguén cre que os directores dos hospitais, os profesionais da sanidade, os responsables públicos, necesitan vociferios televisivos para ofreceren o mellor de si mesmos? As denuncias no ollo do furacán son como a gasolina que botamos ao lume: nen solución verdadeira, nen bondade pública, nen utilidade social. 

LÁGRIMAS NEGRAS. Pero saiamos do hospital, asomémonos a calquera buraco para respirar felices e imaxinemos o fin do cativerio seguros de que xa falta un día menos. E fagámolo sen perder o pracer da nostalxia, mantendo unha preciosa serenidade. A mesma que O Cigala e Bebo Valdés mesturan en Lágrimas Negras, unha manchea de cancións divinas, puro minimalismo latino. Suave jazz, bolero e atmosfera flamenca, pura seda para ir recuperando o horizonte.

Comentarios