Opinión

Raíñas

"POIS EU quero ser Marie Curie", dixo Asunción con voz firme. "Coido que me pega bastante" engadiu con orgullo.

—E logo esa quen é?

—Nin máis ni menos que unha científica con dous premios Nobel—. E recitou unha breve biografía da ilustre polacofrancesa que deixou a Josefa cos ollos cheos de admiración. Era a mesma ilusión a que unha tiña por ensinar que a outra por aprender.

—Pois ben certo é que poderías. Ti es moi intelixente.Non coma min. Entón eu terei que ser Cristóbal Colón, por aquilo dos despistes.

Escacharon coa risa as dúas ao tempo, como tantas e tantas veces lles acontecía. Ata as bágoas. Eran moi diferentes pero conectaran á perfección. Dende que cinco anos atrás se coñeceran na residencia onde agora vivían. As dúas eran viúvas, pero tiñan familia. Unha familia de sangue e a nova familia que formaba toda a xente do centro de anciáns.

Asunción fora mestra. Era mestra. Xa xubilada, pero exercía como tal. Non só pasara toda a vida interesada pola educación regrada, ía máis aló. Tiña interese por todo. E o que máis lle fascinaba eran as cousas que lle resultaran alleas, descoñecidas, estrañas. Aínda se lembra do día no que o seu neto maior apareceu cun piercing na lingua. Lonxe de desagradarlle fíxolle un interrogatorio sobre se lle doera, como llo fixeran e o que pasaría co burato da lingua se decidía quitalo.

Estaba a piques de cumprir os oitenta. Uns anos atrás caera, rompera a perna e nunca máis volveu a camiñar con normalidade. Facíao acompañada dunha única muleta. Foi ela mesma cando se viu limitada para realizar actividades cotiás quen decidiu falar coa familia e internarse. "Para non darvos que facer".

Josefa era muller de aldea, con menos estudos, o seu maior interese na vida era coidar dos seus. Ter contento o marido mentres viviu, despois os fillos, e por último os netos. Era todo  espontaneidade, verdade, nobreza. Fisicamente, e como ela mesma presumía, "estaba como unha de vinte". Era un par de anos maior que Asunción e viviu soa moitos anos, xa que enviuvou pronto, pero a súa cabeza comezara a fallar. Detalles. Esquecerse dun nome. Non apagar unha luz. Non pechar a porta ao saír. O médico chamouno "principio de demencia", pero ela, que vira nunha irmá súa os estragos do alzhéimer, angustiouse moito. Estivo un tempo acompañada por unha coidadora certas horas, pero notábase empeorando día a día e tamén lle pareceu unha solución práctica que a ingresaran alí. "Para que non vos preocupedes por min".

Facían un dúo estupendo, nestes últimos anos convertéranse practicamente en irmás. Nese ambiente de queixume e ocaso, elas eran como dous raios de sol nun día nubrado, que aínda que semella difícil, amornan cando aparecen.

"O seu maior interese na via era coidar dos seus"

Luns, nove da mañá. O comedor xa cheo de xente. Bastantes conversas ao redor das mesas, moi xustificadas, xa que na fin de semana adoitaba haber moitas visitas de familiares. Era case preceptivo polo tanto, informar da actualidade familiar ao resto de comensais. Asunción estaba coma sempre na Mesa das Raíñas, nomeada así porque estaba xusto a carón da enorme ventá pola que se gozaba da magnífica vista do xardín. Ante a tardanza nada usual de Josefa, Asunción entre bufos decidiu subir ata a habitación a buscala. "Co que me custa andar con esta perna de pirata que me deixaron..."

Todo o seu malestar desapareceu nun intre cando abriu a porta. Observou espantada á súa querida amiga–compañeira irmá, encollida na cama entre saloucos. Achegouse amodiño, con cada paso que daba escoitábase o golpear da muleta e o crebar do corazón.

—Sácame de aquí, por favor. Quero ir para a miña casa xunto a meus pais —suplicou Josefa.

—Xa estás na casa, bonita. Non teñas medo. Eu estou aquí contigo. Estou aquí. Estou aquí...

Non houbo necesidade de falar máis. Choraron xuntas canto necesitaron e logo miráronse, sorriron agradecidas e baixaron almorzar. Cando saíron pola porta, na fiestra reflectíanse dous raios de sol. Xa non había ninguén alí, pero a habitación estaba chea.

Marta Sánchez Sánchez

Comentarios