NÓMADAS OU SEDENTARIOS. Xente con raíces protexida por valados. Excluidos expulsados da terra, lanzados aos camiños da inmigración, perseguidos por múltiples formas de violencia. O sedentarismo non é a regra na historia. Son máis frecuentes as guerras e saqueos, as deportacións e o comercio de escravos, agora de inmigrantes, colonizacións que zugan a riqueza e obrigan a emigrar.
A maldición bíblica vixente: "Vivirás errante polos camiños da terra". A humanidade sempre está en movemento, fuxindo ou a procura de oportunidades. No século XIX e principios do XX chegaron a EE UU 30 millóns de persoas. Irlanda tiña 8,5 millóns de habitantes en 1850, cen anos despois, menos de tres.
Conflitos entre os que están e os que chegan. O medo e o egoísmo dos que están dentro da UE contra o medo e a angustia dos que están fóra. O muro máis elevado e persistente é a xenofobia, na Hungría de Orban ou no Reino Unido de May, un virus contaxioso. Separa a indíxenas que foron migrantes, de migrantes que queren ser indíxenas.
Os intrusos acaban por se converter en indíxenas que ocultan a propia orixe mimetizándose cos que están dentro e negando a entrada aos que están fóra. Convén identificarse cos incluidos, crear unha nación con símbolos e bandeiras, reivindicar unha lingua, protexerse cun pasaporte, reescribir a historia a partir de mitos. E buscar, atopando, diferencias. Rasgos amables nos nosos, os outros apenas son humanos: primitivos, fanáticos, ladróns que se logran entrar destruirán o paraíso laborioso, demócrata, civilizado. Hai, di a Onu, 50 millóns de refuxiados. Os que están dentro do mundo confortable temen a avalancha, por máis que o espello reflicte sociedades envellecidas que precisan sangue novo.
Ao contrario das persoas, os cartos non atopan muros que impidan o movemento: deseñado para superar calquera obstáculo, sempre atopan patrias cos brazos abertos.
Cartos e medios de comunicación son o flautista de Hamelín que convoca aos que van errantes polos camiños da terra ao Eldorado, á terra prometida con ríos de leite e mel, a un novo mundo onde todas as oportunidades son posibles. Pronto descobren que esa publicidade é mentira.
Nun mundo que aposta pola desigualdade os que emigran son novos e formados. Esta selección negativa nos países de orixe, esta fuga de cerebros é devastadora para eles. Un dato: o número de médicos do mundo pobre que traballan en Europa é maior que os médicos voluntarios en África, Asia ou América Latina. Quen axuda a quen?
Os muros son moi baixos para emigrantes cualificados ou con cartos. Xentes de aquí e de acolá. Ao final, aquí e acolá son dúas palabras só separadas por un muro de racismo e de xenofobia. Cantan Dire Straits en Ticket to heaven, só quen pode pagar o billete ten entrada no paraíso.
